Oorzaak van de kredietcrisis

In de NRC van afgelopen­za­ter­dag staat een artikel waarin geprobeerd wordt uit te leggen wat de oorza­ak is van de huidi­ge kredi­et­cri­sis. Als gevaar­lijk ten grond­slag ver­schi­jnsel wordt de ​‘pro-cyclis­che’ hef­boom genoemd. 

Anti-cyclisch. Bijvoor­beeld huishoudens. Het hef­boom­ef­fect is gedefinieerd als de ver­houd­ing van schuld en actief ver­mo­gen. Bij sti­j­gende aan­de­lenko­ersen en huizen­pri­jzen wordt het hef­boom­ef­fect klein­er en ander­som. Kor­tom: schuld wordt verdis­con­teerd met mark­t­waarde maar ook van­wege het feit dat hypotheek hoe dan ook wordt ingelost waar­door de schuld klein­er wordt.

Sterk Pro-cyclisch. Zak­en­banken en beurs­make­laars. Bij sti­j­gende aan­de­lenko­ersen en huizen­pri­jzen wordt het hef­boom­ef­fect grot­er en ander­som. De oorza­ak hier­van wordt par­tieel verk­laard vanu­it het feit dat men een op risi­co gebaseerde boek­oud­ing hanteert. De aan te gane schulden zijn grot­er naar­mate de waardes­ti­jging van onderliggende goed­eren toeneemt. 

Noch anti — noch pro-cyclisch. Gewone han­dels­banken en indus­triële bedri­jven. Deze tak richt zich op het con­stant houden van het hefboomeffect. 

Pro-cyclisch en VAR bereken­ing. VAR is de afko­rt­ing voor ​‘val­ue at risk’, de mark­t­waarde wordt gehanteerd of dat nu exor­bi­tant is of niet. Voor een toekom­stverwacht­ing hanteert men het principe ​‘extrap­o­latie van de huidge situatie’. 

Bijvoor­beeld: wan­neer aan instort­ing van de markt een hoog risi­co is toegek­end, is de ver­houd­ing van de VAR tot de onderliggende bezit­tin­gen laag. 

Make­laars. Alle beurs­make­laars behoudens Gold­man and Sachs hebben die ver­houd­ing prac­tisch con­stant gehouden. Gold­man and Sachs hebben die waarde opgehoogd. 

Oorza­ak. De richt­ing waarin de VAR zich beweegt is veran­derd. Eerst was het koersen hoog, bijkopen. Nu is het koersen omlaag, verkopen van­wege de risi­cov­erwachtin­gen die gelieerd zijn aan de sub­prime­cri­sis. Het VAR-sig­naal veran­dert niet ook al zijn mark­ten goed­koop gewor­den, het veran­dert pas als de mark­ten sta­biel zijn. 

Mede oorza­ak van insta­biliteit. Het toegenomen aan­tal fond­sen, waaron­der hedge­funds, die in feite als beurs­make­laar opteren met als enig oog­merk geld ver­di­enen en han­dels­banken die in feite als beurs­make­laar oper­eren. Het vreemd­ver­mo­gen van deze (tussen)handelaren bedraagt nu 55% van de omvang van de banken. 

Opmerk­ing. Dit is het eerste artikel wat ik onder ogen kreeg en de mogeljke oorza­k­en van de credi­et­cri­sis beschri­jft. Kor­tom, men hanteert een finan­cieelmod­el waaraan men zich niet houdt. Men schi­et in eigen voet en cen­trale banken moeten dan oper­eren om de kogel uit de voet te halen.