Beursonwijsheden 3, “in de put in de putâ€.
In de vorige aflevering eindigde met een verwachte AEX stand van 485. Dat is natuurlijk natte vinger werk. Het geldt onder voorwaarde dat handelaren zich weer gaan gedragen zoals zij dat de afgelopen tijd deden. Het blijft wel een doel voor mij.
De afgelopen vier maanden heb ik vaak gelezen dat technische analyse(T.A.) niet meer werkt en dat machtige beurshandelaren perfect wisten wanneer zij geld in de beurs moesten persen, zelfs al waren er nogal wat gaten op te vullen. Kennelijk is er algemene consensus over de toepasbaarheid van T.A. waaraan men zich niet hoeft te houden. T.A. is dan ook te gebruiken om handelaren op het verkeerde been te zetten. Er zijn zoveel boeken en artikelen geschreven over T.A. die zich allemaal op de een of andere manier herhalen dat ik me beperk tot het basis idee, naar men zegt, achter “Elliot Wave†(EW) wat ook te gebruiken is bij “Fibonacci levels†. Dat door twee punten een rechte lijn te trekken is, is een axioma in de meetkunde maar binnen de T.A. is altijd de hamvraag welke twee punten men moet nemen. Dat is een van de redenen waarom er een spreiding in verwachtingen zijn. Stel dat het vriest en er zijn al een paar schaatsers(aanvangshoeveelheid=u0) dan trekt dit schaatsers aan(u1)waardoor het aantal schaatsers u0+u1 wordt wat weer schaatsers aantrekt(aanvangshoeveelheid is dan u0+u1) mits het ijs voldoende dik blijft. Dit gaat door totdat het gaat dooien òf dat het voldoende blijft vriezen. In het laatste geval stabiliseert of schommelt het aantal schaatsers rondom een bepaald niveau. Een dergelijk verschijnsel is al boeiend genoeg om waar te nemen. Het volgende voorbeeld wordt veel gehanteerd, namelijk de zogenaamde “Fibonacci getallenrij†met haar verhoudingsgetallen van opeenvolgende getallen. Zo een rij getallen begint met twee getallen(de eerste schaatsers) waarna het volgende getal verkregen wordt door de som van deze getallen te nemen(het aantal schaatsers dat erbij komt is afhankelijk van wat al schaatst). Ieder volgend getal(aantal schaatsers) verkrijgt men door de laatste twee getallen bij elkaar op te tellen. Dit rekenproces kan men blijven uitvoeren totdat de AEX het niveau 1000.000 heeft bereikt. Op de beurs kan men ongeveer hetzelfde verhaal houden met het verschil dat niet eeuwig meer kopers bijkomen(bullish) dan er verkopers zijn of andersom(bearish). Als “Fibonacci†al een handvat is voor handelaren is het hooguit een ruwe benadering van wat er plaats kan vinden op de beursvloer omdat de bijkomende getallen ruw benaderd zijn in tegenstelling tot wat gebruikelijk is in de wiskunde. De wereld steekt wel wiskundig in elkaar maar niet op deze manier. Wat al helemaal niet kan plaatsvinden is dat bijvoorbeeld het EW model het koersdoel van de AEX kan afdwingen zoals vaak gesuggereerd wordt. Dat is wel een heel merkwaardige voorstelling van de gang van zaken. Zo een gedachte drukt eerder een verlangen uit om alsjeblieft nog eens een keer winst te maken. Als men een verwachting uitspreekt voor het volgende niveau zou het beter zijn dat te ondersteunen met een statistische kans gebaseerd op het turven van het aantal succesvolle handelingen gedurende al de tijd dat men heeft gehandeld, in plaats van een vermoedelijke kans steunend op basis van ervaring. Iedere analist kan — zeker met de huidige beschikbare apparatuur — een statistische kans opbouwen van zijn of haar handelswijze. Als bijvoorbeeld statistisch gesproken de kans 60% is dat volgens een T.A. analist met zijn methodiek de AEX het niveau 468 bereikt in de komende twee weken is het mogelijk een verwacht verlies ruw te schatten als men op basis van dat gegeven wil gaan handelen, namelijk pakweg 40% van het aankoopbedrag.
Een abonnee bij een beleggingsadviseur kan een heel eenvoudige statistiek bijhouden door het aantal netto winsten en verliezen bij elkaar op te tellen van de afgelopen jaren. Dat levert middels een eenvoudige telling en berekening al een neutrale schatting op van te verwachte verliezen.
In “CONQUER the CRASH†wordt er eigenlijk vanuit gegaan dat de beurs binnen de EW visie aanbelandt is in het einde van haar vijfde golfbeweging van. (Waarom gebruikt EW geen zeven golfbewegingen of gewoon drie zoals omhoog-stilstand-omlaag?)Omdat dit idee geld op kan leveren om een goed pensioen te krijgen? De vraag is natuurlijk: Hoe stelt men vast wanneer en waar een golf begint en wanneer en waar het eindigt. Als dat simpel vast te stellen is wordt iedereen rijk van de beurs met als gevolg dat aandelen weinig waarde zullen vertegenwoordigen. Eveneens wordt de zogeheten wiskundige chaos theorie van stal gehaald om aan te geven dat EW een wetenschappelijke basis heeft of zou hebben. Iedereen heeft op de basisschool iets meegekregen van de zogeheten chaos theorie. Bijvoorbeeld: 6+1=7;7+1=8;8+1=9 enzovoort. EW heeft niets te maken met de wiskundige chaos theorie omdat wiskunde altijd gaat over het berekenen van iets, het is per definitie deterministisch wat in schrille tegenstelling staat tot de waarde van mijn maart-puts 460⁄450; het woord “chaos†van “chaos theorie†heeft niets te maken met chaos(wanorde) maar met ordening. Een andere voorstelling van de chaos theorie als ondersteuning van EW is dat in de chaos theorie een bepaalde vorm zich tot in het oneindig kleine terug te vinden is zoals het beroemde Droste cacao plaatje dat weet te suggereren. Nu kan niemand zich een voorstelling maken van oneindig klein, laat staan dat men het beursverloop ermee kan beschrijven. Op deze wijze doorredenerend is een correctie van de AEX terug te vinden in een heel kleine correctie wat niemand gelooft. Per dag vinden al een paar correcties op kwartier basis plaats. Wat voor nut heeft het om een “minuut grafiek†te maken van de AEX? Het lezen en het begrijpen ervan kost als een kwartier. EW is hooguit een gereedschap waarmee men kan leren hoe een aandelenmarkt zich kan ontwikkelen. Een marktgevoel ontwikkelen. Het verschijnsel dat iets, zoals de afgelopen tijd de Sudoku puzzels, het heeft een aantrekkende kracht overgaand in toenemende populariteit totdat het weer afzwakt en in omgekeerde volgorde verlopend is, is op zich al boeiend en het zal mij niet verbazen als het verschijnsel op zich complexer is om te beschrijven dan menigeen denkt omdat het zo vanzelfsprekend is. Het verloop van bijvoorbeeld de AEX index is anders naar mijn mening, omdat tot op zekere hoogte de beursindex te beïnvloeden is door de marktmakers die onderverdeeld zijn in beren en stieren. Een twee-persoons spel waarvan de uitkomst wordt bepaald door de sterkste speler van dat moment .
Deze afbeelding heb ik op 21-02-2006 zonder toestemming overgenomen uit een e‑mail van de firma Matrix Asset management. In de afbeeldingen is door mij met een bruin-paarse kleur het patroon aangegeven wat mij onmiddellijk opviel aan het koersverloop van de AEX door een rechte lijn te trekken van een relatieve bodem naar de eerst volgende relatieve top naar de eerst volgende relatieve bodem enzovoort. Dat is een aannemelijke gedachtegang omdat men graag het verloop wil weten van bodem naar top. Op deze manier bekeken convergeren top en bodem. Waar dat op duidt weet ik niet, misschien een soort absolute top? Het patroon volgend kan het nog een beetje omhoog, tegen wil en dank en met een beetje goede wil kan hier men de bodems op een exponentiële kromme krijgen en
met een beetje dramatiek kan men stellen dat dit niet eeuwig door zal blijven gaan.
Ik zie wel “golven†in de eerste figuur maar geen vijf (halve)golven echter wel zeven (halve)golven en natuurlijk zeker drie volledige golven. De bodems kunnen ook op een parabool liggen. Nou, so what? Men heeft vijf punten nodig om een parabool te tekenen! Hier zou dat net kunnen mits de AEX maar gecorrigeerd wordt! Dus toch mijn maart-puts 460⁄450 aanhouden om een klein beetje winst te maken of het verlies binnen de perken proberen te houden? Dit is nu het aardige van beleggen: patroon herkennen, toepassen en op basis van ervaring kunnen zeggen dat het patroon meer winst dan verlies oplevert. Bij wiskunde krijgt men pijn in de kop als het mislukt en op de beurs pijn krijgt men dan pijn in de portemonnee. De 25ste februari besloten de “in de put in de put†strategie aan te wenden voor mijn “maart-put 450â€.