De val van het financiele stelsel

Update zondag 20 sep­tem­ber. De kansen op een kleine terug­val wor­den wat grot­er. Verwacht er niet teveel van de Bull­range is sterk en ruim. De sti­jgin­gen wor­den wat vlakker maar nog steeds wor­den er iedere week hogere koersen bijgeschreven. Dit lijkt voor­lop­ig nog niet te stop­pen al kan er wat meer angst en twi­jfel gaan ontstaan. Daarom kun­nen we voor de zeer korte ter­mi­jn een cor­rec­tie kri­j­gen bin­nen de Bull­range. Alleen voor de day­traders is het aan te raden short te gaan, WINST = WINST. Tar­gets voor de S&P500 en AEX:

Einde update.

De val van het finan­ciele stelsel.

Heeft men uitein­delijk iets van de lessen geleerd of bor­duren we gewoon voort? Het fail­lisse­ment van Lehman Broth­ers, nu een jaar gele­den, heeft de kredi­et­cri­sis in Europa doen ver­snellen. Wat men nooit had verwacht gebeurde toch, banken kun­nen fail­li­et gaan. Je zou zeggen dit mag nooit meer gebeuren maar nu een jaar lat­er lijkt alles alweer ver­geten. De beursko­ersen wor­den in een snel­trein­vaart recht­getrokken. We hebben geen vat meer op de markt zo lijkt het, de T‑bonds, het goud en aan­de­len, allen sti­j­gen in een onvoorstel­baar tempo? 

Dit is geen gezonde markt, niets staat meer in ver­houd­ing en alles lijkt zich weer te richt­en op korte ter­mi­jn resultaten.
De hele markt is nu al in veel te korte tijd overkocht! Han­de­laren boeken forse win­sten, op zich is daar niets mis mee als de win­sten het gevolg zijn van struc­turele fun­da­mentele ver­be­terin­gen, maar bedenk wel dat deze win­sten voortkomen door diverse ste­un­maa­trege­len. De omzetci­jfers waren zeer slecht, het totaal resul­taat bij bedri­jven geeft dus een vertek­end beeld. Het lijkt wel alle­maal min­der slecht dan verwacht maar of dat zo is zal nog bewezen moeten wor­den. De bulls gaan nu met oogk­lep­pen door, veel gebasseerd op hoop. Momenteel zien we, als gevolg van deze hogere koersen, de korte ter­mi­jn hebzucht toes­laan en bonussen die uit de hoge hoed wor­den getoverd. 
Het lijkt er dus op dat we gewoon op oude voet verder gaan, als hier niet op zeer korte ter­mi­jn een cor­rec­tie op gaat komen zit­ten we zo weer in een­zelfde sit­u­atie als een jaar gele­den. Koersen moeten rustig kun­nen sti­j­gen en wel op fun­da­mentele bewezen cijfers, nu ontstaat er een overkochte markt met koers/​winstverhoudingen die niet reeel zijn. 

Hoe het alle­maal zover kon komen, een beknopte terugblik. 

Vanaf april 2007 kwa­men vele Amerikaanse banken in prob­le­men met de han­del en ver­strekking van de sub­prime hypotheken. Beleg­gers begonnen arg­waan te kri­j­gen en de beurzen begonnen te kraken.

In Augus­tus 2007 moeste de mil­jar­den injec­ties van de cen­trale banken, met name aan grote banken als Bank of Amer­i­ca en Bear Stearns, voorkomen dat de kredi­etver­len­ing volledig zou spaak lopen. In Sep­tem­ber werd duidelijk dat het hele finan­ciele stelsel wereld­wi­jd ver­bon­den is nadat de Britse bank North­ern Rock moest wor­den gena­tion­aliseerd. Aan­vanke­lijk gaven de injec­ties van de cen­trale banken goede hoop en vertrouwen waar­na de koersen her­stelde naar de oude niveau’s. Al snel ontstond er twi­jfel over de ste­un­maa­trege­len toen duidelijk werd hoe groot de omvang en de gevol­gen wereld­wi­jd kon­den zijn. Vanaf jan­u­ari 2008 bleek dat ook dat Europa getrof­fen werd. Vele afboekin­gen in Ned­er­land vol­gde bij ING, ABN AMRO, For­tis en Aegon.Aanvankelijk dacht men de prob­le­men onder con­t­role te hebben waar­na we begin April een licht her­s­tel zien gevol­gd door de gerucht­en­stroom dat een grote bank wederom in geld­prob­le­men is, ​“een fail­lisse­ment van een bank” daar had men nog nooit aan gedacht.

Vanaf 13 sep­tem­ber werd alles duidelijk: het nakende bankroet van Lehman Broth­ers. De dis­cussie in Wash­ing­ton begon: moest men Lehman red­den en wie moesten daar­voor opdraaien? Men weigerde de helpende hand toe te steken en op 15 sep­tem­ber was het fail­lisse­ment van Lehman Broth­ers een feit. Vanaf dat moment kwam alles in een stroomver­snelling. Een zak­en­bank ging fail­li­et, hier­mee was het vertrouwen in het finan­ciele stelsel weg. In het kiel­zog van Lehman kre­gen banken in Europa harde klap­pen, beursko­ersen kelder­den. De cri­sis was hier­mee een feit.

Was het ver­standig Lehman Broth­ers te lat­en vallen?

Vanu­it psy­chol­o­gisch oog­punt was het niet ver­standig en een mis­reken­ing om Lehman te lat­en vallen, hier­door is de gehele cri­sis in een stroomver­snelling ger­aakt. Men had wellicht een doorstart kun­nen mak­en in afges­lank­te vorm maar ver­moedelijk was het tij niet meer te keren.
Na de red­ding van Bearn Stearns had de toezichthoud­er alle banken doorgelicht om te bepalen welke too big to fail (te groot om te lat­en vallen) waren. Daar zat Lehman niet bij, wellicht terecht want de bank kon gemist wor­den. Na de red­ding van Bearn Stearns gin­gen vele banken er vanu­it dat de over­heid ze wel uit de brand zou helpen. Deze veron­der­stelling heeft vele banken onver­ant­wo­orde risi­co’s doen nemen. Door dit bankroet wilde men lat­en zien dat over­he­den ook wel eens ​“née“zeggen. Als dis­ci­plinerende maa­tregel voor andere banken heeft dit zijn werk dus goed gedaan.

Hoe heeft het zover kun­nen komen?
De zeer riskante strate­gie van de bedri­jf­stop die steeds meer geleend geld in riskante beleg­gin­gen stak. Voor iedere dol­lar eigen kap­i­taal stond op een moment 44 dol­lar geleend. Dat was extreem hoog, de markt voor onroerend goed leefde op een tikkende tijd­bom en Lehman zat er tot de nek toe in. De markt is kun­st­matig opge­pompt, huizen­pri­jzen ste­gen ongek­end snel. De top van het bedri­jf met Richard Fuld als heers­er wilde niets weten van pes­simisme en scep­sis. Crit­i­ci kre­gen te horen dat alles wel goed zou komen, de top wilde alleen maar groeien, en per­son­eel dat twi­jfels uitte kon vertrekken, de top van de bank wal­ste over iedereen heen. In 2005, 2006 en 2007 maak­te men enorme win­sten waar­door de bedri­jf­stop onaan­tast­baar leek. In maart 2008 werd Fuld op een zijspoor gezet, dit bleek te laat de bank kon amper nog geld kri­j­gen voor onroerend goed dat op het top­punt van de markt was gekocht, andere banken waren niet bereid Lehman geld te lenen. Fuld kende zichzelf op het laatst nog een bonus toe van 35 miljoen dol­lar, enkele maan­den lat­er bezweek de bank onder een schulden­berg van hon­der­den mil­jar­den dollars.
De meeste mensen bij Lehman hebben ver­ant­wo­ordelijk gew­erkt. Hoog­moed, aro­gantie, hebzucht, onkunde en ver­moedelijke boekhoud­kundi­ge fraude en ongelofe­lijk toren­hoge bonussen aan de top sleurde de grote zak­en­bank de afgrond in. 

Lehman Broth­ers in Nederland.
Onder het moederbedri­jf van Lehman Broth­ers hangt een wirwar van dochterbedri­jven. Het Britse Bar­clays en het Jap­panse effecten­huis Nomu­ra hebben grote delen van het fail­li­ette bedri­jf in onder­meer Europa en Azie overgenomen. 
De Ned­er­landse dochter Lehman Broth­ers Trea­sury Com­pa­ny heeft in Europa ruim $ 32 mil­jard aan oblig­aties verkocht. De afhan­del­ing van het bankroet gaat ver­moedelijk nog jaren duren.
Op de won­ing­markt had Lehman Broth­ers in Ned­er­land als activiteit ELQ, ver­strekker van risi­co­volle hypotheken aan kop­ers met een vari­abel of laag inkomen.Dit bedri­jf is buiten het fail­lisse­ment gehouden, nieuwe hypotheken wor­den niet meer verstrekt.
Alle grote Ned­er­landse pen­sioen­fond­sen beza­t­en vele oblig­aties van Lehman Broth­ers.