Ongeveer 2.500 jaar geleden maakte men in het Midden-Oosten al sieraden uit messing, een zink/koperlegering en kon men in Zuidoost-Europa zink zuiveren tot een gehalte van ca 87%. Maar het duurde tot ongeveer 1.000 v.Chr. vooraleer het eerste echt zuivere zink bereid werd. Het duurde evenwel tot 1746, toen de Duitse chemicus Andreas Marggraf aantoonde dat zink een apart chemisch element zink was.
Waar de naam ‘zink’ vandaan komt is niet helemaal zeker. Sommigen zien er het Duitse woord ‘Zinke’ in, wat ‘getand’ of ‘gekarteld’ betekent, verwijzend naar het uitzicht van vele zinkertsen. Volgens anderen komt de naam van het Duitse ‘Zinn’ voor tin en weer anderen verwijzen naar het Perzische woord voor ‘steen’ : ‘seng’.
In de natuur komt zink voor in diverse ertsen zoals sfaleriet (zinksulfide), smithsoniet (zinkcarbonaat), hemimorfiet (zinksilicaat), enz.
Zinkerts wordt ontgonnen via mijnbouw. Het metaal wordt geïsoleerd door het erts te roosten, d.w.z. gemengd met houtskool te verwarmen tot ca 1.000 °C, waarbij het metaal verdampt (het kookpunt van zink is ca 900°C) en in een gekoelde recipiënt nagenoeg zuiver opgevangen wordt. Een andere methode is het behandelen van het erts met zwavelzuur, te filtreren en dan uit de oplossing van zinksulfaat het zink te isoleren door elektrolyse.
De voornaamste zinkproducenten waren in 2011 China, Peru en Australië. Wereldwijd werd in 2011 ca 12,4 miljoen ton zink geproduceerd. Daarbij komt nog 0,8 miljoen ton gerecycleerd zink, zodat er in 2011 in totaal 13,2 miljoen ton ter beschikking stond. Het wereldverbruik was in datzelfde jaar 12,9 miljoen ton, zodat er op het einde van dat jaar 0,3 miljoen ton surplus was. Voor de komende jaren wordt een groeiende vraag verwacht vooral vanwege Brazilië, China, India, Zuid-Korea en Turkije.
De toepassingen van zink zijn voornamelijk
- door middel van elektrische stroom (galvaniseren) verzinken van ijzeren voorwerpen om ze roestvrij te maken
- in batterijen
- in de vorm van zinkoxide als wit pigment in verf
- als zinkoxide of andere verbindingen in ontsmettende en/of tegen UV-stralen beschermende zalven in de geneeskunde
- voor dakbedekkingen
- als katalysator bij de rubberproductie.
Eind 2011 bedroegen de globale reserves zinkerts, te ontginnen volgens gangbare methodes, 250 miljoen ton. Maar het totaal aan zinkertsen zou goed zijn voor
ca 1,9 miljard ton metaal. Aan het huidige productieritme van ca 12 miljoen ton per jaar kunnen we nog ongeveer anderhalve eeuw verder.
De tabel hierboven tooont de voornaamste zinkproducerende ondernemingen in 2011.
Van januari 2003 tot juni 2005 kon de zinkprijs nauwelijks loskomen van het niveau van 0,75 tot 1 euro/kg, maar daarna ging het bergop om in november 2006 te pieken rond 3 euro/kg. Dan zakte de prijs weer weg om van oktober 2008 tot maart 2009 weer op het peil van juni 2005 te staan. Daarna kwam een herstel en vanaf januari 2010 flirt de prijs met het niveau van 1,5 euro/kg.
Jan Van Besauw
Publicist voor USMarkets.nl