De rente werd opnieuw verhoogd in Europa op donderdag 8 juni, de ECB verwacht dat de inflatie in 2006 uit zal komen tussen de 2,1 en 2,5% … Voor 2007 verwacht men de inflatie tussen de 1,6 en 2,8% … Ook de VS werden de inflatieverwachtingen naar boven bijgesteld, voor 2006 tot 3% … Frans legt in deze column een en ander uit over de rente, de inflatie en de groei .…
De yield curve en verwachtingen van de markt
Centrale bankiers
Donderdag 8 juni 2006 is de korte rente in Europa met een kwart procent verhoogd naar 2 ¾ %. De ECB verwacht dat de economische groei in de Eurozone voor 2006 tussen de 1,7 en 2,5% komt te liggen en voor 2007 tussen de 1,3 en 2,3 %. De centrale bank verwacht een inflatie voor 2006 tussen de 2,1 en 2,5% en voor 2007 tussen de 1,6 en 2,8%.
Net als in Europa heeft op 8 juni Amerika haar inflatieverwachtingen naar boven toe bijgesteld. Voor 2006 naar 3 %, terwijl ook de economische groei naar boven werd bijgesteld en wel van 3,4 naar 3,6 %. Voor 2007 wordt nu een groei voorzien van 3,3 % die in de daaropvolgende jaren zal afnemen naar 3 %.
De verwachtingen voor 2007 zijn bijgesteld. Nu wordt er rekening gehouden met minder groei en iets meer inflatie. Centrale bankiers he
In navolging van Amerika wordt de korte rente nu ook in meer landen verhoogd. Dat heeft geleid tot negatieve reacties op de beurzen, vooral de opkomende markten werden hard getroffen. Nu Greenspan is vervangen is men bevreesd dat de korte rente te veel zal worden verhoogd wat zal leiden tot een tegenvallende mondiale groei.
De yield curve
Na de mening over inflatie en groei van de centrale bankiers is het wel interessant om te ontdekken wat de markt daarvan denkt. Daarvoor nemen we de obligatiemarkt en mat de name de obligaties met een heel lange looptijd. Een aanzienlijke hoeveelheid grote marktpartijen die over veel informatie beschikken oefenen hun invloed uit op de marktbewegingen daarvan. Deze partijen verschuiven de looptijd van de obligaties in hun portefeuille van kort naar lang en visa versa naar gelang hun visie op de markt.
Bij een stimulerend beleid zijn zij alleen bereid om geld langdurig vast te leggen als daar een duidelijke hogere rente tegenover staat ten opzichte van obligaties met een kortere looptijd. Bij een economie waar de groei sterk aantrekt zal het renteverschil tussen kort — en lang lopende obligaties vrij groot zijn. Dat verschil wordt de “yield curve” genoemd. Bij veel onzekerheid over de toekomstige inflatie zal het niveau van de lange rente relatief hoog zijn. Marktpartijen evalueren de kansen en risico’s bij het langdurig vastzetten van hun beschikbare vermogen voortdurend en het niveau van de marktrente wordt gevonden als er een evenwicht bestaat tussen kopers en verkopers.
Het is gebruikelijk dat de yield curve wordt gevormd door een kromme lijn die van laag naar hoog loopt. In uitzonderlijke situaties loopt deze lijn van hoog naar laag. Marktpartijen zijn er dan van overtuigd dat de korte rente in de nabije toekomst substantieel verlaagd zal moeten worden om de economie uit een recessie, negatieve groei cyclus te halen. Als hun visie uit komt zal het hoogste rendement worden behaald met obligaties die de langste looptijd he
De actuele situatie
Bovenstaande grafiek geeft de procentuele verandering weer van de Amerikaanse rente over een periode van drie jaar. De Amerikaanse economie en daarmee de rentecurve van dat land is van groot belang voor de economische ontwikkelingen in de rest van de wereld.
De groene lijn geeft aan dat vanaf begin 2004 de korte rente in 17 stappen omhoog is gebracht naar 5%. De blauwe lijn laat zien dat daardoor het rendement van de obligaties met een looptijd van 5 jaar de afgelopen drie jaar is toegenomen naar het huidige niveau van 5%. Het rendement van de obligaties met een looptijd van 10 jaar is minder opgelopen en ligt nu eveneens op een niveau van 5%. De reeks van renteverhogingen he
Conclusie
De centrale bankiers proberen een licht oplopende inflatie de kop in te drukken door de korte rente te verhogen. Met de bedoeling om de economische groei te vertragen maar op een aanvaardbaar niveau te houden. De planbureaus van zowel Amerika als Europa gaan ervan uit dat zij daar dit en volgend jaar in zullen slagen. De markt denkt daar anders over.
Het lage niveau van de lange rente geeft aan dat de marktconsensus helemaal niet uitgaat van een sterk oplopende inflatie. De vrijwel vlakke yield curve is een signaal dat men rekening houdt met een tegenvallende economische groei. Nog niet met een recessie, maar de opmerking van Bernanke, de nieuwe voorzitter van de centrale bank van Amerika, dat meer renteverhogingen niet uitgesloten zijn, maakte vooral de aandelenmarkten zeer nerveus. Men is bang voor overkill door een minder ervaren bestuurder waardoor de economie uiteindelijk in een recessie zal belanden.
De laatste recessie vond plaats in 2001 en 2002 en was behoorlijk van omvang. De markt anticipeerde daar al op wat tot uitdrukking kwam in 1999 en 2000 met een omgekeerde yield curve. Door de opmerkingen van Bernanke is de lange rente wat aan het zakken. Veel ruimte is er niet meer alvorens er sprake is van een omgekeerde yield curve. De markt heeft dan geoordeeld en het verleden heeft bewezen dat in die situatie de optimistische groeivooruitzichten van de officiële planbureaus naar de prullenbak kunnen verdwijnen.
Vooralsnog geven we de voorzitter van de centrale bank, maar vooral zijn team van regionale bestuurders het voordeel van de twijfel en gaan ervan uit dat zij in staat zijn om een juiste dosis aan renteverhogingen door te voeren. Een standpunt dat duidelijk maakt dat er een einde komt aan de reeks van renteverhogingen brengt de nodige energie aan de naar zuurstof happende markt.
Frans Belt
US Markets