Zoals vele nu wel zullen weten werd I. Lewis Libby Jr. (ook wel Scooter genoemd), aangeklaagd door Patrick J. Fitzgerald …Libby is (nu was) het hoofd van het departement van vice president Dick Cheney en hij wordt beschuldigd van liegen tegen onderzoekers en het misleiden van de grand jury in de CIA zaak rond het lekken van de naam van een geheime agente … Edwin zet alles even op een rijtje voor U …
Waarom nu zo’n ophef over de Libby zaak? Waarom is deze zaak nu eigenlijk zo ontzettend belangrijk voor vriend en vijand?
Wat houdt de aanklacht nog meer in?
In de aanklacht staat met duidelijke taal hoe Dick Cheney een zeer agressieve uiteenzetting heeft gehouden tegen Saddam Hussein, en hoe hij daarna gevochten heeft om iedereen die kritisch was over de Iraq oorlog in diskrediet te brengen. Volgens het document heeft Cheney niets illegaals gedaan en loopt hij voorlopig geen direct gevaar.
Wel wordt hij direct in verband gebracht met het verzamelen van informatie over Joseph C. Wilson IV. Deze Joseph Wilson, een voormalig politicus, die in 2003 openlijke kritiek had op de manier waarop informatie gebruikt werd om de oorlog in Iraq goed te praten. Hierop werd de naam van zijn vrouw Valerie Wilson gelekt als geheime CIA agente in een poging via haar zijn naam zwart te maken en zijn kritiek op het Iraq beleid ongeloofwaardig te maken.
Hoewel Dick Cheney, voor het gerecht, geen directe schade op loopt, wordt de vraag wel sterker over hoeveel indirecte schade hij opgelopen heeft en nog gaat oplopen. Cheney’s positie was al zwakker geworden door zijn rol in de voorbereiding tot de oorlog en zijn positie kan nog verder verzwakken als hij straks moet gaan getuigen dat de informatie die de oorlog valide zou maken niet juist was of zelfs compleet onjuist was. Hierbij moeten we in het achterhoofd houden dat Cheney de meest machtige vice president is in de geschiedenis van de Amerika. Ook de relatie tussen Bush en Cheney lijkt sterk te blijven, maar sommigen zeggen dat de relatie al aan het veranderen is. Het schandaal zou de publieke opinie over Cheney kunnen aantasten en hiermee een schaduw over het Witte Huis kunnen gaan werpen.
Cheney mag dan wel geen juridisch probleem hebben, hij heeft wel een publiek probleem. Campagne voeren door het land wordt vrijwel onmogelijk, omdat deze zaak hem altijd en overal zal achtervolgen. Op dit moment speelt Cheney nog een veel te centrale rol in het Witte Huis om op te stappen.
Verder stelt de aanklacht dat het departement van Cheney het centrale punt was om informatie te verzamelen over iedereen die kritisch was op het Iraq beleid van de Bush regering.
Cheney zou na 11⁄9 erg veranderd zijn in persoonlijkheid. Hij is niet meer de persoon die hij ooit was en hij zou geobsedeerd geraakt zijn door dreigementen van buiten af tegen de natie. Er zou ook een ongezonde en functioneel ontwrichtende strakke band zijn ontstaan tussen Dick Cheney en de minister van defensie Donald Rumsfeld, waar het de Irak oorlog betrof.
Bush’s taak wordt zwaarder
Een president van zo’n groot land moet uiteraard blind kunnen vertrouwen op zijn departementen. Met deze zaak boven het departement van de vice president, moet Bush nu alles wat hier vandaan komt kritisch gaan wegen. De taak van Bush wordt er hierdoor niet makkelijker op.
Nu Libby ontslag heeft genomen zal zijn departement ook tijdelijk ontwricht zijn. Libby had de leiding over zowel de binnenlandse als buitenlandse zaken, wat een zeer zware politieke arm van Bush was. Hoewel de voorstanders van Cheney aangeven dat de rol van Libby al behoorlijk was afgenomen gedurende het afgelopen jaar, dit vooral omdat Condeleeza Rize meer macht heeft gekregen.
Cheney zou al een groot aantal mogelijke opvolgers voor handen hebben die de rol van Libby zo zouden kunnen over nemen. Maar die hebben niet de persoonlijke en hechte band die Libby en Cheney wel hadden.
Deze aanklacht en de gevolgen hiervan, komen natuurlijk meteen boven op de problemen waar Bush al mee te maken heeft, zoals onder andere de groeiende kritiek op de Irak oorlog met inmiddels meer dan 2.000 Amerikaanse slachtoffers. Het optreden of beter gezegd niet optreden in New Orleans, de oplopende uitgaven en hiermee toenamen van de schuldenberg, het afwijzen en opstappen van Miers. De lijst is echter veel langer dan dit en lijkt alleen maar te blijven groeien.
En het consumenten vertrouwen?
Dat daalt ook weer onverwachts, maar volgens Bush zelf zijn de binnenlandse problemen alleen maar achtergrond ruis bij zijn belangrijke taak die hij in Irak heeft te volbrengen. En de goedkeuring van zijn beleid? Dat staat nu op 40% en slechts 28% denkt dat het land de goede kant op gaat. Zelfs zijn eigen partij begint steeds meer openlijk kritisch en opstandig te worden door alle oplopende punten, zoals het bezuinigen op de zorg en pensioenen. En het publiek kan ook opstandig gaan worden als de onvermijdelijke belasting hervormingen duidelijk gaan worden.
Crisis overleven
En hoe lost Bush de zaak voorlopig op? Voor de buitenwereld gaat hij in ieder geval geen grote schoonmaak houden, want hij zal zeker geen signaal willen zenden dat er een grote crisis is. Als echter Karl Rove, zijn grootste vertrouwens raadsman en plaatsvervangend chef-staf, ook aangeklaagd gaat worden, dan zal hij steeds meer voor het blok komen te staan.
De roep voor nieuw bloed begint te groeien en de kans is vrij groot dat er in de achtergrond veel mensen vervangen gaan worden en later zullen de hogere functies volgen. Het is voor Bush duimen of hij hiervoor genoeg tijd heeft tot Rove ook aangeklaagd wordt.
Patrick Fitzgerald kennende is het meer de vraag wanneer dat gaat gebeuren dan of het gaat gebeuren. Want als Fitzgerald geen sterke zaak zou hebben, dan was de naam Rove namelijk nooit gevallen.
En wat doet Bush naar de buitenwereld toe?
Daar wil hij laten zien dat hij een sterke leider is. Hij koopt grootscheeps het antigriep virus in, waarvan het nog maar de vraag is of je er iets aan hebt bij een vogelgriep epidemie.
Verder houdt hij, inmiddels wekelijkse, antiterrorisme toespraken voor een loyaal publiek. Hij zegt hier overigens niks nieuws, maar de golven van applaus en juichen weten, bij elke “wij zullen overwinnen” en “wij zullen slagen”, zelfs de beurs omhoog te krijgen. Of is dat het zogenaamde PPT die synchroon inkopen doet? Hoe lang de kritische Amerikaan dit zal blijven accepteren is de grote vraag. Bush is een strijder en een leider in oorlogscrisis, maar of hij dit interne conflict nog tot het einde van zijn termijn weet vol te houden vraag ik me af. De oplettende kijker ziet dat langzaam maar zeker zijn voorkomen aan het veranderen is en dat zo nu en dan de vermoeidheid duidelijk zichtbaar is.
De grootste fout die Bush nu zou kunnen maken is een pardon voor de mensen die betrokken zijn bij deze aanklacht. Dit zou het zelfs de meest naïve Amerikaan op de baricades weten te krijgen. Eerlijkheid en openheid lijkt de enige weg te gaan nu, maar of dat mogelijk is voor een dwangmatige leugenaar (niet mijn woorden) is nog maar de vraag.
Hij zal in ieder geval snel een paar overwinningen nodig hebben om het vertrouwen terug te winnen. Of een nieuw internationaal conflict om de aandacht af te leiden van de binnenlandse problemen.