Als een spannende film trekken de ontwikkelingen in het Midden-Oosten aan ons gezichtsveld voorbij. Grootste vraag is waarheen dit leidt en wat voor ons de gevolgen zullen zijn. De antwoorden liggen nog in de schoot van de toekomst maar meerdere scenario’s zijn denkbaar.
Meer dan ooit zullen de spanningen het meest voelbaar zijn in de olie- en edelmetaalsectoren.
De toenemende onzekerheid en eventuele dreiging van een (tijdelijke) afsluiting van de olietoevoer zullen niet bijdragen tot rust op de financiële markten. Dat zelfde geldt voor mogelijke acties van de hoofdrolspelers in dat gebied met de V.S. en ‘frontrunner’ Israël enerzijds en Iran anderzijds.
Zoals in mijn laatste column “Midden-Oosten Broeit” reeds aangestipt hoopt Iran garen bij de volksopstanden te spinnen, vooral vanwege de aanwezigheid van grote veelal sociaal onderdrukte sjiitische minderheden in de door soennieten gedomineerde olieproducerende Arabische landen.
Hoewel op dit moment vele ogen richting oliemastodont Saudi-Arabië gaan, zou het venijn zich wel eens eerst in frontlinieland Bahrein kunnen manifesteren. Waarom? Zoals onder Saddam Hoessein in Irak leiden (beter lange “ij”) de sjiieten hier onder de soenni’s op z’n minst een kwijnend bestaan. In de nieuwe situatie zijn de sjiieten in Irak tot en met Bagdad nagenoeg heer en meester, gesteund door Iran. Deze omslag is nu eveneens denkbaar in Bahrein, overigens reeds in nauwe handelsbetrekking met Iran.
Indien de revolte in Bahrein met een sjiitische meerderheid (ca. 70%) “succesvol” wordt afgerond en er zouden verkiezingen komen dan zijn de soennieten uitgespeeld. De Amerikaanse 5de vloot die daar is gehuisvest zal dan moeten verhuizen. Waarheen? Het zou kunnen zijn dat onze vriend “Ahma” hierin een aanleiding ziet te zinnen op “uitdrijving” van deze gehate vloot uit de Perzische Golf. Dat op zich zou al een casus belli zijn, want de Amerikanen zullen niet vrijwillig de bescherming van hun oliebelangen wensen op te geven.
Tevens doemt de vraag op wat er dan te gebeuren staat op de aangrenzende Saudische olielocaties waar juist ook veel sjiieten huizen? Waarschijnlijk dat de olieprijs aan de rol gaat. Er is al becijferd dat een prijs van boven $120 per vat voor enige tijd een zware klap betekent voor de wereldeconomie. Met een toenemend aantal oliebronnen in sjiitische handen zou men vervolgens kunnen besluiten om voor olie een andere valuta te gaan hanteren. De yuan of renminbi? Ahmadinejad is hiervan een warm voorstander en bindt op deze wijze zijn grootste olie- en gasafnemer China aan de kar.
Een en ander krijgt dan ook weer gevolgen voor de koopkracht in dollars en misschien in iets mindere mate in euro’s. Het grootste gevaar schuilt dan in inflatie als gevolg van de oplopende olieprijs en andere commodities inclusief het edelmetaal. Met speculanten in de markt zouden de prijzen met ‘leaps and bounces’ omhoog kunnen schieten.
Robert Broncel
Publicist US Markets