RECESSIE JA, DEPRESSIE NEEN
De huidige financiële pijn zou moeten verveelvoudigen om enige vergelijking met de Grote Depressie van de jaren dertig te doen opgaan (hoewel je die vergelijking wel inderdaad hier en daar hoort luiden — niet naar luisteren, het zijn de pessimisten). Die Depressie was trouwens te voorkomen geweest als de financiële overheden tijdig en kordaat hadden ingegrepen. De lessen die toen geleerd werden zullen voorkomen dat zoiets zich nog een keer voordoet.
Amerika’s Bruto Nationaal Product kromp vier jaar op een rij, van 1930 tot 1933. De dollar verloor zo’n 50 % van zijn waarde door dalende prijzen — deflatie. De enorme uitgaven onder Franklin D. Roosevelt’s New Deal deden dat BNP opnieuw stijgen van 1934 tot 1937. In 1938 was het effect echter uitgewerkt; toen begon de Roosevelt Recession. De Grote Depressie eindigde uiteindelijk niet door die New Deal maar door het begin van Wereldoorlog II, toen de industriële activiteit enorm steeg ter voorbereiding van de oorlog.
In 1929 zagen we een contractie van de economie met 7 %. Verwacht u aan lagere cijfers : van 2 tot 4 %. In dat eerste jaar van de Crash verdrievoudigde de werkloosheid, om dan nogmaals te verdubbelen tot 16 % in 1931 en verder te stijgen tot 24 % in 1932. Vandaag zitten we in de States aan slechts een goeie 8 %. Wij verwachten dat die zal oplopen tot 10 à 12 % maar niet meer.
De huidige financiële pijn zou moeten verveelvoudigen om enige vergelijking met de Grote Depressie van de jaren dertig te doen opgaan (hoewel je die vergelijking wel inderdaad hier en daar hoort luiden — niet naar luisteren, het zijn de pessimisten). Die Depressie was trouwens te voorkomen geweest als de financiële overheden tijdig en kordaat hadden ingegrepen. De lessen die toen geleerd werden zullen voorkomen dat zoiets zich nog een keer voordoet.
Amerika’s Bruto Nationaal Product kromp vier jaar op een rij, van 1930 tot 1933. De dollar verloor zo’n 50 % van zijn waarde door dalende prijzen — deflatie. De enorme uitgaven onder Franklin D. Roosevelt’s New Deal deden dat BNP opnieuw stijgen van 1934 tot 1937. In 1938 was het effect echter uitgewerkt; toen begon de Roosevelt Recession. De Grote Depressie eindigde uiteindelijk niet door die New Deal maar door het begin van Wereldoorlog II, toen de industriële activiteit enorm steeg ter voorbereiding van de oorlog.
In 1929 zagen we een contractie van de economie met 7 %. Verwacht u aan lagere cijfers : van 2 tot 4 %. In dat eerste jaar van de Crash verdrievoudigde de werkloosheid, om dan nogmaals te verdubbelen tot 16 % in 1931 en verder te stijgen tot 24 % in 1932. Vandaag zitten we in de States aan slechts een goeie 8 %. Wij verwachten dat die zal oplopen tot 10 à 12 % maar niet meer.
Negenduizend banken gingen failliet met een verlies voor spaarders van 140 miljard dollar. Vandaag zijn er dat slechts een paar honderd en geen cent spaargeld (we hebben het hier niet over beleggingsgeld) is nog verdwenen. Maar : vandaag bezitten veel meer Amerikanen aandelen dan toen, dus een slecht presterende beurs treft nu veel meer burgers.
De Dow Jones daalde met 89 % van 1929 tot 1932. Het duurde tot midden jaren vijftig vooraleer ze dat verlies recupereerde. Vandaag is de beurs tien jaar terug in de tijd gezet. Met 40 % verlies vanaf het hoogtepunt van zomer 2007 komen we nog niet aan de berenmarkten van 2000 tot 2002 of 1973 tot 1975.
De huizenmarkt dan. Toen gingen enorm veel meer huizen verloren door faillissementen; vandaag is dat cijfer ongeveer 8 %. Tijdens de Grote Depressie verloren miljoenen mensen hun baan, dus veel consumeren was er niet meer bij (vandaar de deflatie). Toen beging de FED een grote fout : ze deed de geldtoevoer krimpen in plaats van te doen uitzetten, drie jaar lang zelfs. Drie jaar lang ook daalden de prijzen, van 1930 tot 1932, tot wel zo’n tien procent.
Vandaag is het gevaar van een lange, aanhoudende daling van prijzen en lonen veel minder groot. Ja, consumentenbestedingen en bedrijfsinvesteringen zullen dalen — maar niet instorten. Vandaag wordt de kredietkraan volop opengezet en Washington zal met grote investeringen de privésector er terug bovenop helpen.
Een ander groot verschil tussen toen en nu was : handelsbeperkingen en hoge importtaksen die zovele regeringen invoerden om hun eigen handel te beschermen. De Amerikaanse export daalde met 50 % in de periode van 1929 tot 1932. Regeringen en financiële overheden zullen die vergissing geen tweemaal maken. In 1930 was er ook geen gecoördineerde aanpak internationaal om de crisis te bevechten; die is er nu duidelijk wel.
De Dow Jones daalde met 89 % van 1929 tot 1932. Het duurde tot midden jaren vijftig vooraleer ze dat verlies recupereerde. Vandaag is de beurs tien jaar terug in de tijd gezet. Met 40 % verlies vanaf het hoogtepunt van zomer 2007 komen we nog niet aan de berenmarkten van 2000 tot 2002 of 1973 tot 1975.
De huizenmarkt dan. Toen gingen enorm veel meer huizen verloren door faillissementen; vandaag is dat cijfer ongeveer 8 %. Tijdens de Grote Depressie verloren miljoenen mensen hun baan, dus veel consumeren was er niet meer bij (vandaar de deflatie). Toen beging de FED een grote fout : ze deed de geldtoevoer krimpen in plaats van te doen uitzetten, drie jaar lang zelfs. Drie jaar lang ook daalden de prijzen, van 1930 tot 1932, tot wel zo’n tien procent.
Vandaag is het gevaar van een lange, aanhoudende daling van prijzen en lonen veel minder groot. Ja, consumentenbestedingen en bedrijfsinvesteringen zullen dalen — maar niet instorten. Vandaag wordt de kredietkraan volop opengezet en Washington zal met grote investeringen de privésector er terug bovenop helpen.
Een ander groot verschil tussen toen en nu was : handelsbeperkingen en hoge importtaksen die zovele regeringen invoerden om hun eigen handel te beschermen. De Amerikaanse export daalde met 50 % in de periode van 1929 tot 1932. Regeringen en financiële overheden zullen die vergissing geen tweemaal maken. In 1930 was er ook geen gecoördineerde aanpak internationaal om de crisis te bevechten; die is er nu duidelijk wel.
Allemaal zeer grote verschillen dus tussen de tijd van de Grote Depressie en de toestand vandaag, die er ons toe doen besluiten dat we het ditmaal bij een Grote Recessie zullen houden. De stier…wacht als altijd om de hoek.
www.haageninvest.com
www.haageninvest.com