De indicatoren zijn unaniem: de crisis is over. Het vertrouwen in dollar, euro, yen en pond is hersteld wat zich vertaalt in voortdurend dalende goudkoersen. De overheden hebben in samenwerking met de centrale banken hun schulden op orde gebracht en houden die voortaan onder controle, wat we kunnen zien aan het stijgende aantal AAA ratings van landen en aan de dalende rente op staatsobligaties. Het bedrijfsleven trekt aan zoals is af te lezen aan stijgende koers-winst ratio’s op de aandelenmarkt en lage rente’s op obligaties, en we zien dat ook aan een grote daling van het aantal werklozen, stijging van het aantal beginnende ondernemers, stijging van de consumptie, en een groei van spaarquota. De internationale handel is helemaal opgebloeid, en dat lezen we af aan de parabolische stijging van de Baltic Dry Index.
In het echte leven staan alle borden jammer genoeg niet op groen. De BDI nadert met rasse schreden het minimum van december 2008, toen de index was ingestort van een maximum van 11.793 naar 663 punten. We staan op het ogenblik dat ik schrijf op 1370 punten. Voor wie het vergeten was, de BDI is een indicator voor de prijs van vervoer op oceaanschepen van materialen zoals ertsen, kolen en graan. En er is blijkbaar steeds minder vraag naar echt materiaal. Als leading indicator geeft de BDI aan dat de echte wereldhandel (zoals gesteld tegenover de virtuele) aan het slabbakken is. De HARPEX, een indicator van het vervoer van spullen in containerschepen, heeft zijn herstel gestaakt en beweegt zich lusteloos zijwaarts.
Aan de andere kant, zowel het goud als het zilver beleven nu een felle correctie. Goud is in een drietal weken van de 34 duizend euro/kg zone gedaald naar de 31 duizend euro/kg zone. Voor zilver was de daling eind januari nog dramatischer, namelijk van de 740 euro/kg zone naar de 640 euro/kg zone. Wie alleen op deze laatste twee cijfers navigeert moet welhaast concluderen dat de monetaire crisis is opgelost.
Zonder de stijgende trend die in 2008 werd ingezet te breken heeft goud gedenomineerd in dollar nog wat dalingspotentieel, maar in euro is het door die steun heen gebroken, en moeten we (als we vertrouwen op TA) rekening houden met een verdere daling naar de 28 duizend euro/kg zone. Worden we nu slachtoffer van het relatief effectieve financiële beleid in de Eurozone? Want hoe we het ook wenden of keren, er wordt wat aan de weg getimmerd door de Europese financiële ministers. Zelfs een fiatmunt kan met een strak monetair beleid de goudbull (in elk geval tijdelijk) keren, kijk bijvoorbeeld maar eens naar de Australische dollar. Uiteindelijk hoeft geld zijn waarde niet te halen uit goud; geld moet alleen maar schaars zijn. Ten opzichte van de dollar is de euro relatief duur. We bewogen we ons richting pariteit tussen januari-juni 2010, toen we een bodem van 1,20 bereikten. Tot december 2010 trok de euro vervolgens aan tot een top van 1,43. In december kwam er een snelle daling, en begon iedereen opnieuw te roepen over pariteit, om aan te komen op 1,30. En sindsdien stijgen we weer, met horten en stoten, en hebben inmiddels de 1,36 bereikt. De euro is met andere woorden, behoorlijk opgelapt.
Laten we dan eens een blik werpen op de werkloosheidscijfers. In de Verenigde Staten zijn die gestabiliseerd, en bedragen (afhankelijk van de bron) tussen de 10 en 23%. Een daling is er in elk geval niet. Nu is werkloosheid in de VS niet echt een financieel probleem omdat men daar de mensen gewoon laat verrekken in de straat, indachtig het fraaie vrije markt principe. Dat er grenzen zijn aan de groei van werkloosheid in een omgeving zonder sociaal vangnet zagen we in Tunesië, maar dat zijn toekomstproblemen. Anders is dat op dit moment nog in Europa, waar Eurostat ook een werkloosheidscijfer rond de 10% rapporteert. Het sociale vangnet legt daar druk op overheden. Maar fundamenteel is er op dit gebied niets veranderd, en daarom lijkt het ondanks de geruchten, niet waarschijnlijk dat Fed en ECB de rente zullen verhogen. Het zou ook tamelijk dwaas zijn om aan het innameloket van de bank rente door QE te verbranden, en aan het uitgifteloket meer rente te vragen. Maar aan dwaasheid is er nooit gebrek in deze won’d’re wereld.
Goud is de belegging voor luie beleggers. Wie geduld heeft zal zijn geduld zeker beloond zien. Maar in Euroland ziet de nabije toekomst er voor deze muntsoort (ik bedoel goud) even niet zo gunstig uit. Horizontale steun voor goud in euro is er nog op diverse plaatsen (meestal de vorige ATH’s), maar de ervaring leert dat die steunen makkelijk worden getest en gebroken. Daarom lijkt het verstandiger om eventuele nieuwe aankopen uit te stellen, totdat duidelijk wordt wat de nieuwe steunlijn wordt. Het wachten is kortom, op de volgende crisis.Tenslotte nog een woordje over zilver. Deze wordt nu door drie krachten tegelijk afgeslacht: winstneming (met effecten op het aanbod), economische contractie (met effecten op zijn waarde als industrieel metaal), en in Euroland, valutacorrectie. Eenmaal op de nieuwe bodem zullen ook voor dit poor man’s gold weer gouden tijden aanbreken. Tot dan blijft het zweten.
Jarl Kampen
Publicist US Markets