Ogenschijnlijk is de rust op de financiële markten teruggekeerd. Maar weinig is vandaag de dag nog wat het lijkt en al wil de hele wereld ons anders doen geloven, de harde feiten liegen niet. Nog steeds is onzekerheid troef en durven investeerders en beleggers, zowel professioneel als particulier, nog maar weinig risico te nemen. Dat zien we ook in Nederland terug in tal van zaken.
40 procent minder koopwoningen gebouwd in 2010
In 2010 zijn er bijna 56 duizend nieuwe woningen opgeleverd. Dat is ruim 32 procent minder dan in 2009. Er zijn vooral minder koopwoningen opgeleverd. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. Het aantal opgeleverde woningen in 2010 is het laagste aantal sinds 1952. De top werd bereikt in 1974 met 155 duizend woningen, nadat de eerste oliecrises voorbij was. Er zijn in 2010 bijna 40 procent minder koopwoningen gereedgekomen, maar naast het teruggelopen aantal opgeleverde woningen is ook het aantal woningen waarvoor een bouwvergunning is verleend aanzienlijk lager. In 2010 zijn voor ruim 61 duizend woningen bouwvergunningen verleend. Dat is bijna 16 procent minder dan een jaar eerder. De daling doet zich zowel bij huur- als koopwoningen voor. Natuurlijk is dit niet alleen toe te schrijven aan de economische onzekerheid, maar komt dit ook voor een belangrijk deel door de politieke onzekerheid over de hypotheekrente aftrek en de angst op verdere beperking van top- en aflossingsvrije hypotheken.
De werkloosheid stijgt weer licht
De werkloosheid daalt niet verder en loopt zelfs weer iets op. De voor seizoeninvloeden gecorrigeerde werkloosheid is in februari met 2 duizend personen gestegen en komt daarmee uit op 400 duizend personen. Het aantal werklozen daalde sinds februari vorig jaar met gemiddeld bijna 5 duizend per maand, maar is nu voor het eerst weer licht gestegen. Investeringen zullen naar verwachting achterblijven en vooral uit vervangingsinvesteringen bestaan. Dat betekent: geen geld voor meer extra productiecapaciteit en dus ook niet voor extra werkgelegenheid.
Inflatie groeit harder dan economie en koopkracht daalt opnieuw
Volgens het Centraal Planbureau (CPB) groeit de Nederlandse economie in 2011 en 2012 met respectievelijk 1¾% en 1½%. Daarmee wordt het tijdens de afgelopen recessie opgedane groeiverlies lang niet ingehaald. Daarbij komt, dat door de hogere inflatie van 2% in 2011 én 2012 en door beleidsmaatregelen, de koopkracht verder daalt. Doordat deze ook in 2010 al was afgenomen, is er voor het eerst sinds de jaren tachtig sprake van drie jaren op rij met een koopkrachtdaling.
Onzekerheden worden steeds groter
In het scenario voor de Nederlandse economie zitten vooral grote risico op ongewenste tegenvallers. Die schuilen vooral in de problemen om ons heen. Zoals bijvoorbeeld de effecten van de ramp in Japan en de gevolgen van de problemen met de kerncentrale in Fukushima, de onrust in het Midden-Oosten en de dreiging van een verdere escalatie daarvan tot zelfs in Saoedi-Arabie, de gevolgen van een hogere olieprijs, de effecten van een structureel duurdere euro tegenover de dollar en de yen, de problemen in Griekenland, Ierland, Portugal en Spanje, de politieke en financiële ramp in Belgie, etc, etc, etc.
Somberheid blijft troef, maar wat dan nu?
Vooral door deze feiten en de nog grote onzekerheden blijft mijn advies nog steeds NEUTRAAL. Sinds 1 maart sta ik aan de zijlijn en dat heeft me tot op dit moment nog geen windeieren gelegd. Op 1 maart sloot de AEX-index op 367,95, afgelopen vrijdag op 15 april op 359,00. De beweeglijkheid in de markt blijft erg hoog, de kwaliteit van richting erg laag. Met andere woorden: kopen of verkopen is nu goeddeels verworden tot simpelweg gokken en dat is niets voor mij. Valt er dan helemaal niets te zeggen over de aandelenmarkten? Jawel.
Voeding laag risico, banken hoog risico
Zeer recent heeft ons eigen CBS onderzoek gedaan naar systeemrisico binnen de bancaire sector, de verzekeringssector, de bouwsector en de voedingssector. Om systeemrisico te meten is per sector gekeken naar de twintig grootste Amerikaanse bedrijven. Het bleek dat systeemrisico significant hoger is in de bancaire sector vergeleken met de andere drie sectoren. Voor de niet-bancaire sector is de volgorde van hoog naar laag systeemrisico: verzekeringssector, bouwsector, en de voedingssector. Maar de verschillen tussen de verzekeringssector en de bouwsector zijn niet meer significant na correctie voor correlaties met de aandelenindex.
Deze uitkomsten zijn opvallend gelijk aan mijn eigen onderzoeksresultaten. Kort samengevat: De sector Voeding & Dranken heeft nu samen met de sector Utilities absoluut het laagste risico. Daar staat echter tegenover dat de bouwsector weliswaar een hoog risico heeft, maar ook (net als de sector Oil & Gas en Healthcare) veel potentie heeft.
Healtcare laag risico en goed kansen
Dus als u toch een gokje wilt wagen en u de entrée van het Casino wilt besparen kunt u hier iets mee: Het belang van Voeding in de portefeuille verhogen ter bescherming van het totale risico en een klein gedeelte speculatief beleggen in Construction, Oil & Gas, maar vooral in Healthcare. En als u daar dan een aandeel in zoekt, kijkt u dan vooral naar Humana Inc. (NYSE:HUM) in de US en in Europa naar Fresenius Medical Care (XETRA:FME), de belangrijkste speler ter wereld op het gebied van nierdialyse. Deze bieden wat mij betreft de beste kansen.
Ik wens u succes met uw beleggingen of ‑hopelijk- veel geduld aan de zijlijn.
Bob Emanuels
Publicist US Markets