De aardbeving en de markt

Eigen­lijk wilde ik van­daag iets heel anders schri­jven en u weer wat the­o­rie voorhouden, maar de ramp in Japan en de omstandighe­den in de finan­ciële mark­ten dwin­gen mij om mijn focus te verleggen.

De vre­selijke beelden uit Japan doen onmid­del­lijk terug­denken aan de Grote Han­shin-aard­bev­ing van 17 jan­u­ari 1995 met een kracht van 7,2 op de schaal van Richter, die vooral Kobe en het eiland Awa­ji trof. Het menselijk leed en de mater­iële schade waren enorm. Bij­na 6500 mensen stier­ven en 43.000 raak­ten gewond. 200.000 gebouwen stort­ten in en nog eens 50.000 raak­ten zeer zwaar beschadigd. 300.000 mensen wer­den dak­loos. Bij­na de totale infra­struc­tu­ur rond Kobe werd in één klap verni­etigd, waaron­der 70% van het spoor­weg­net tussen Osa­ka en Kobe , de belan­grijke Han­shin- autosnel­weg en 120 kades van de haven in Kobe. De indi­recte schade werd nog grot­er, door­dat 2,6 miljoen huishoudens geen elec­tra meer had­den, de helft daar­van geen water en bij­na 1 miljoen huishoudens geen gas geleverd kregen.

Han­shin-aard­bev­ing van 17 jan­u­ari 1995
De directe schade van deze ram­pza­lige aard­bev­ing bedroeg ongeveer 10 biljoen yen, oftewel 2,5% van het Bru­to Bin­nen­lands Prod­uct toen. Dat komt neer op $ 102,5 mil­jard aan schade, uit­gaande van een gemid­delde dol­larko­ers van 97,545 yen over de eerste 500 dagen na de ramp. Schat­tin­gen over de directe schade lopen op tot 130 mil­jard dol­lar! (Stephen J. Ander­son Info­rum Project Direc­tor of The Cen­ter for Glob­al Com­mu­ni­ca­tions (GLO­COM))

Slechts 3% van de eigen­dom­men in Kobe waren verzek­erd tegen aardbevingschade.

De Nikkei-index stond na één week 6,6% lager, na één maand 5,26% lager, 15% lager na drie maan­den en 25% lager na zes maan­den. Voor dol­lar-beleg­gers was het alle­maal nog erg­er, want de dol­lar daalde in dezelfde peri­ode 20% t.o.v. de yen.

De Sendai-aard­bev­ing van 11 maart 2011
De aard­bev­ing van 11 maart is krachtiger en veel grot­er in omvang dan in 1995. De beelden van de allesver­woes­tende Tsuna­mi zijn ver­schrikke­lijk. Toch lijkt de totale economis­che schade op het eerste gezicht klein­er uit te vallen dan in 1995. Çred­it Suisse is één van de eerste met een voor­lop­ige schat­ting van de totale economis­che schade en meldt dat het bedrag ligt tussen de 122 en 131 mil­jard euro, ongeveer 40% van de totale economis­che schade na de Han­shin-bev­ing.
Dit zou vooral komen door­dat er min­der kan­toren, com­mer­cie en ook min­der infra­struc­tu­ur is getrof­fen. De schat­ting is echter voor­barig en het laat zich op dit moment slechts raden wat de economis­che con­se­quen­ties van het explosies in de kern­cen­trales zijn.

Voor het her­s­tel in Japan is veel, heel veel geld nodig. Dat doet de vraag naar yen in eerste instantie sti­j­gen. Dat was onmid­del­lijk terug te zien in de koers tegen de dol­lar. Maar het is maar de vraag of dit doorzet en ik denk eigen­lijk van niet. De vergelijk­ing met de beweg­ing van de yen in 1995 gaat hier niet op. Toen waren het vooral desin­vesterin­gen in Ameri­ka en de ​“flight to qual­i­ty” die de yen en de Japanse staat­soblig­aties naar hogere koersen hielpen.

Geen sterkere yen
Een sterke yen lev­ert de over­heid in Japan nu veel prob­le­men op. De Bank of Japan heeft in de afgelopen maan­den fors geïn­ter­ve­nieerd om de koerssti­jging van de yen te stop­pen. Deflatie-angst ligt hier­aan ten grond­slag. Het verkopen van US-Trea­suries om de her­stel­w­erkza­amhe­den te financieren is dan ook geen optie. Dit zou alleen maar lei­den tot een nog sterkere yen.

Dal­ing Japanse oblig­aties
Het alter­natief is het uit­geven van (nog) meer staatspa­pi­er, waar­door het over­hei­d­steko­rt gaat oplopen tot ver boven de huidi­ge 220% van het Bru­to Bin­nen­lands Prod­uct. In tegen­stelling tot 1995 betekent dit dus ook geen sti­jging van de van de koersen van de oblig­aties, maar juist een dal­ing! Tegelijk met de sti­jging van de lange rente kan de BoJ eigen­lijk weinig anders dan bli­jven ver­ruimen. Dit sce­nario is dubbel slecht voor de yen.

Beurzen wereld­wi­jd terug
Mijn advies: Bli­jf uit de yen en uit de Japanse aan­de­len- en oblig­atiebeurzen! Overi­gens, mijn advies bli­jft om even hele­maal niet te beleggen in aan­de­len en oblig­aties. Sinds 1 maart adviseer ik om volledig liq­uide te bli­jven en rustig te wacht­en op de bodemvorm­ing. Dat kan best nog wel even duren. Doe niet mee naar bene­den, maar bli­jf even aan de zijli­jn staan. 

Veel suc­ces!

Bob Emanuels
Pub­li­cist US Markets