GRONDSTOFFEN ZIEN HET LICHT

GROND­STOF­FEN ZIEN HET LICHT

De mijn­bouwbedri­jven wer­den in de tweede helft van 2008 hard ger­aakt door de plot­selinge krimp van de werelde­conomie. De vraag naar grond­stof­fen stortte volledig in. De pri­jzen van met­al­en als ijz­er­erts, staal, koper_​en aluminium_​ger­aak­ten in een vri­je val. De Baltic Dry-index – de wereld­wi­jde graad­me­ter voor scheep­vaart­tarieven om deze met­al­en te ver­vo­eren – daalde in korte tijd met maar lief­st 94 %. De Cape­size schep­en – de groot­ste vracht­vaar­tu­igen – liggen sinds okto­ber in groten getale werk­loos voor anker in de havens. Door deze plot­selinge vraa­gui­t­val zagen de mijn­bouwbedri­jven zich genoodza­akt om de pro­duc­tie terug te schroeven en ver­schil­lende mij­nen te sluiten. De Dow Jones Stoxx 600 Grond­stof­fen sec­tor heeft de afgelopen 12 maan­den 60 % van zijn waarde ver­loren. Na de explosieve sti­jging tot de zomer van vorig jaar zijn grond­stof­fen als beleg­ging even volledig uit de gratie.

Door over­al ter wereld mij­nen te sluiten en hun pro­duc­tie terug te bren­gen leggen de mijn­bouw­ers echter de basis voor een nieuwe hausse in de met­al­en. Naar schat­ting zou dit jaar voor een bedrag van zo’n 50 mil­jard dol­lar aan gep­lande investerin­gen uit­gesteld kun­nen wor­den. Dat komt neer op de pro­duc­tie van 2 tot 3 jaar van ijz­er­erts, koper_​en aluminium_​. De mijn­bouw­ers zijn hun bal­ans aan het ver­sterken door liq­uiditeit­en op te sparen, hun invester­ings­bud­get­ten te reduc­eren, hun aan­de­len inkoopprogramma’s uit te stellen, eerder aangekondigde over­names af te blazen en werkne­mers te ontslaan. Hier­mee wordt de vol­gende schaarste voor de komende jaren gecreëerd.

Mij­nen rak­en van nature door hun pro­duc­tie dagelijks verder uit­geput. Wan­neer er niet voor ver­van­gende capaciteit wordt gezorgd ontstaan er teko­rten en wordt de basis gelegd voor een explosieve sti­jging van de pri­jzen in de toekomst. Vol­gens Evy Ham­bro, fonds­be­heerder van het World Min­ing Fund van Black­rock, is dit de varken­scy­clus in volle werk­ing. Hij verwacht een nieuwe hausse. En inder­daad, Chi­nese staal­pro­du­cen­ten verwacht­en dit jaar vol­gens een onder­zoek van con­sul­tant Steel Busi­ness Brief­ing een sti­jging van de staal­pri­jzen. Deze rooskleurige voor­spelling komt juist op een moment dat de Chi­nese staal­pro­du­cen­ten weer om de tafel gaan zit­ten met ​’s werelds groot­ste mijn­bouwbedri­jven voor hun jaar­lijkse onder­han­delin­gen over de pri­js van ijz­er­erts. Hier wordt de pri­js bepaald die de rest van het jaar voor de indus­trie als richtli­jn dient. 

De afgelopen dagen ver­toonde de eerderge­noemde Baltic Dry-index een opmerke­lijk her­s­tel. De Lon­dense index steeg als gevolg van een plots toen­e­mende vraag vanu­it vooral China_​in een paar dagen tijd met maar lief­st 30 % en is sinds de bodem van decem­ber inmid­dels met 125 % opgelopen. Hier­mee werd het hoog­ste niveau sinds 3 ½ maand bereikt. Vol­gens scheeps­make­laars zijn de Cape­size schep­en sinds kort weer uit de havens verd­we­nen en varen ze weer. De Chi­nese pro­du­cen­ten kopen weer ijz­er­erts uit Aus­tral­ië en Brazilië_​, waar de groot­ste mijn­bouwbedri­jven ter wereld geves­tigd zijn. Ter­wi­jl veel com­men­ta­toren ons dagelijks met een sar­donisch genoe­gen inpeperen dat beleg­gers hun vei­lighei­d­sriemen goed moeten aan­gor­den omdat het alle­maal nog veel erg­er gaat wor­den en de bodem nog lang niet is bereikt lijken de ontwik­kelin­gen in de scheep­vaart dat te logen­straf­fen. Met de dal­ing van de scheep­vaart­tarieven is de cri­sis immers ook begonnen. Is hier sprake van een nakend her­s­tel van de werelde­conomie? De Baltic Dry index wordt gezien als een zeer goede graad­me­ter voor de richt­ing van de wereldeconomie. 

Voor geduldige beleg­gers biedt dit mooie per­spec­tieven. Ter­wi­jl de meeste beurzen sinds het begin van dit jaar nog op ver­lies staan – de AEX uit­ge­zon­derd – is de mijn­bouw­sec­tor dit jaar reeds met 8 % geste­gen. Na de koersval van vorig jaar bedraagt de gemid­delde koers/​winstverhouding slechts 4 over de ger­ap­por­teerde winst van het jaar 2008. Mark­tlei­ders als BHP Bil­li­ton en Rio Tin­to zijn sinds hun bodem van vorig jaar met meer dan 70 % geste­gen. Beleg­gers kun­nen uit­er­aard bovenge­noemde fond­sen kopen maar ze kun­nen een betere sprei­d­ing realis­eren door te kiezen voor het toon­aangevende mijn­bouw­fonds Black­rock World Min­ing Fund. Het fonds belegt wereld­wi­jd in mijn­bouw­ers en realiseerde sinds begin dit jaar een ren­de­ment van 7,85 %. Het fonds was jaren­lang een out­per­former maar leed zwaar onder de bais­se­markt van het afgelopen half jaar. Is deze plotse draai van de Baltic Dry-index het sterk gewen­ste licht aan het einde van de tun­nel voor de wereldeconomie?

Jan-willem Nijkamp
US Markets