Zelfmoordgolf bij France Télécom

Een zelf­mo­ord­golf onder de werkne­mers heeft de Franse tele­com­reus geregeld op drama­tis­che wijze in het nieuws doen komen. De direc­tie is van plan hier­aan iets te doen en pre­sen­teerde onlangs een nieuw ​‘soci­aal contract’.

France Télé­com (tick­er Euronext en NYSE : FTE) is een inter­na­tion­aal actief tele­combedri­jf met hoofdze­tel in Par­i­js. Vol­gens de bron stelt het bedri­jf 163.000, 191.000 of 220.000 mensen tew­erk. Op het einde van de eerste semes­ter van dit jaar bedroeg de omzet 22,144 mil­jard euro, wat tegen­over dezelfde peri­ode in 2009 een dal­ing met 2,2% betekent. Eve­neens voor de eerste helft van 2010 bedroeg de EBIT­DA 35% van de omzet, dat is 0,8% min­der dan na dezelfde peri­ode in 2009. Het gros (52%) van de omzet wordt gere­aliseerd in Frankrijk. Dan vol­gen Polen en Span­je met resp. 9 en 8% van de omzet.

Het huis­merk van France Télé­com is Orange en de huiskleur is tevens oranje.

Naar de buiten­wereld toe lijkt het gezond bedri­jf waar het aan­ge­naam werken is. Bin­nen­skamers gaat het er blijk­baar anders aan toe. In de jaren 2008 en 2009 pleeg­den 35 werkne­mers zelf­mo­ord. Tot en met begin sep­tem­ber 2010 vol­gden er nog 23, waar­van 5 einde augus­tus, begin sep­tem­ber. Over deze laat­ste 5 zelf­mo­or­den haastte het bedri­jf zich om te ver­melden, dat ze gebeur­den buiten de muren van de onderne­m­ing. Van één geval is geweten dat deze per­soon zijn werk­plek heeft ver­lat­en om kort daar­na van een brug te springen.

France Télé­com bli­jft moeite doen om deze drama­tis­che feit­en af te schilderen als geï­soleerde gevallen.

Ook de Franse media hebben her­haalde malen gemeld, dat de werk­druk in het bedri­jf onge­ho­ord hoog is, zodat velen lij­den onder wat genoemd wordt ​‘hoge psy­chol­o­gis­che druk’. Voor som­mi­gen is dit te veel en waarschi­jn­lijk daarom hebben nu al 58 werkne­mers zich van het lev­en beroofd. Er bestaan trouwens afschei­ds­brieven waarin de onge­ho­orde stress aangegeven wordt als reden van de zelf­dod­ing. Vol­gens de collega’s gaat het telkens inder­daad om gevallen van mensen die de stress niet meer aankon­den en/​of leden aan burn out.

Uitein­delijk heeft France Télé­com gereageerd. Twee en een halve maand nadat de onderne­m­ing haar nieuw strate­gisch plan ontvouwde, werd op vri­jdag 17 sep­tem­ber 2010 door alge­meen directeur Stéphane Richard (49) een wat hij noemde ​‘nieuw soci­aal akko­ord’ bek­endge­maakt aan de vak­bond­safgevaardig­den. De pers wordt geïn­formeerd op dins­dag 21 sep­tem­ber en het per­son­eel kri­jgt ​‘de komende dagen’ tekst en uitleg.

Richard had het over een ​‘voor Frankrijk rad­i­caal nieuw organ­isatiemod­el’. Het zou neerkomen op het opnieuw incor­por­eren van de menselijkheid in het hart van de onderneming.

In grote lij­nen komt het nieuwe sociale akko­ord neer op het volgende:

- uit­brei­den van het per­son­eel met 10.000 een­heden voor het einde van 2012,

- betere begelei­d­ing van de loon­trekkenden in hun loopbaan,

- andere werko­r­gan­isatie, wat neerkomt op het einde van de huidi­ge over­dreven cen­tral­isatie van de beslissingsmacht,

- ver­beteren van het werkkli­maat, gebaseerd op het creëren van een netwerk om psy­choso­ciale risico’s in te schat­ten en te counteren,

- de werk­wi­jze van het man­age­ment doen evolueren ​‘in menselijke richting’,

- eerlijke ver­loning vol­gens zow­el de eigen als de groepsverdienste,

- even­wicht tussen privé en pro­fes­sioneel lev­en met de nadruk op ver­min­deren van de stress.

De syn­di­cat­en stellen wel het gebaar van de direc­tie op pri­js om dergelijk con­tract aan te bieden aan alle werkne­mers, maar van de inhoud zijn ze niet wat je kan noe­men echt kapot. Vak­bond­slui stellen dat het neerkomt op een opeen­stapel­ing van bestaande verbin­tenis­sen, die in het verleden zelden wer­den nageleefd. De syn­di­cat­en willen veel verder gaan. Zo vrezen ze, dat de druk die (gedeel­telijk) verd­wi­jnt van de schoud­ers van de loon­trekkenden, nu zal terecht komen op de kaders, voor gevreesd wordt dat ze wel veel meer autonome beslissin­gen moeten gaan nemen, maar dat ze daar­toe de mid­de­len niet zullen hebben.

We lat­en het laat­ste woord aan de arbei­ds­ge­neeskundi­gen die stellen, dat de interne sociale cri­sis niet alleen nog bestaat, maar erg­er gewor­den is dan pak­weg een vier­tal maan­den geleden.

Hoe het aan­deel France Télé­com ervoor staat, kunt u aflei­den uit onder­staande grafieken (met dank aan de site Boursorama).

Hier­boven ziet u hoe France Télé­com omtrent 2000 een haast Olymp­is­che hoogte van meer dan 110 euro had bereikt. Maar lang duurde de pret niet, want twee jaar lat­er don­derde het aan­deel de dieperik in en belandde bij ca 10 euro, ofwel een tiende van de piek in 2000.

In 2008 en in 2009, toen de sociale ellende lei­d­de tot aange­haalde zelf­mo­or­den, kalfde het aan­deel van ca 26 naar ca 16 euro (minus 38%). Sinds­di­en raakt het aan­deel niet meer weg uit het 16 – 18 euro prijskanaal.

Voor de werkne­mers van France Télé­com, en ook voor de direc­tie met Stéphane Richard aan het hoofd, zal nu het moment van de waarheid aan­breken. Wordt het nieuw soci­aal akko­ord aan­vaard én gere­aliseerd, dan mogen we verwacht­en dat langzaa­maan het sociale kli­maat een menselijk­er gezicht kri­jgt. Indi­en niet, staan er nog harde tij­den te wacht­en.

Hoe dan ook, het feit dat de direc­tie met een soci­aal plan naar voor komt, duidt er onte­gen­spreke­lijk op dat er echt iets schort bij het bedri­jf en dat de lei­d­ing er maar al te goed van op de hoogte is.

Jan Van Besauw
Pub­li­cist voor US Markets

________________________________________

Onder­getek­ende is een gepen­sioneerde mar­ket­ing man­ag­er. Hij schri­jft voor US Mar­kets o.m. columns, nieuws­bericht­en en artike­len over diverse onder­w­er­pen. Hij heeft op het moment van schri­jven geen materieel belang of bez­it in de bespro­ken bedri­jven of beleggingsinstrumenten.