Fed-voorzitter Alan Greenspan is bezig met de laatste maanden van zijn lange ambtstermijn, die begon in 1987. Het lijkt erop, dat hij bepaalde van zijn standpunten nu begint te herzien. Wat steekt hierachter? Wil hij in schoonheid eindigen en de problemen doorschuiven naar zijn opvolg(st)er? Wat bent u van plan, mijnheer Greenspan?
Voor Alan Greenspan komt zijn 80ste verjaardag in zicht en daarmee ook het einde van zijn heel lange voorzitterschap van de Federal Reserve (Fed). Alhoewel hij verjaart op 6 maart 2006, zal hij reeds op
26 januari 2006 voor de laatste keer zijn voorzittershamer hanteren en op die dag zullen we weten, wie hem opvolgt.
26 januari 2006 voor de laatste keer zijn voorzittershamer hanteren en op die dag zullen we weten, wie hem opvolgt.
Voor het zover is, kunnen we nog wat krasse uitspraken en onverwachte interventies verwachten van deze figuur, die de VS-economie al jaren in zijn stevige greep houdt. Toch lijkt die greep nu wat te verslappen, het heeft er de schijn van, dat hij wat gas terugneemt door op vroeger uitspraken terug te komen of ze te relativeren.
Na voortdurend te hebben gewezen op het risico dat de huizenhandel in de VS de proporties van een zeepbel aan het aannemen is, komt Greenspan in een recent artikel tot de conclusie, dat het eigenlijk allemaal zo erg niet is. Integendeel, omdat de waarde van de woningen de laatste jaren zo enorm is gestegen, heeft het verschil tussen deze meerwaarde en het afbetaalde bedrag geleid tot honderden miljoenen dollars ‘spaargeld’. Daarmee worden kritieken op het verminderde spaargedrag van de modale Amerikaanse burger van tafel geveegd. Immers, toen Greenspan in 1987 aan het bewind van de Fed kwam, spaarde een gemiddelde Amerikaan iets meer dan 7% van zijn inkomen. Nu is dat amper 2%. Maar daarover niet getreurd, zegt Greenspan, de meerwaarde van de woningen maakt dit allemaal goed. Wat hij er niet bij vermeldt, is dat je eerst je huis moet verkocht zien te krijgen om je centen te zien.
Als we, met bovenstaand feit in het achterhoofd, even denken aan de handelsbalans van de VS dan kunnen we niet anders dan een tijdbom horen tikken. Want dit tekort zal dit jaar tussen de 700 en de 800 miljard dollar liggen. Dat is 70% van alle tekorten van alle handelsbalansen van de wereld! Een groot deel van genoemd tekort voor de VS komt voort uit geld dat besteed is voor het verlenen van hypotheken, gefinancierd door maatschappijen die hebben geleend bij Fannie Mae en Freddie Mac. Als deze firma’s hun overheidssteun kwijtspelen en als bovendien de buitenlandse investeerders hun geld terugvragen, zakt heel het woningen-kaartenhuis donderend in elkaar. Maar daartegen zit Alan Greenspan in zijn tuin te fluiten met de Wall Street Journal als zonnescherm.
Een andere wijziging in Greenspans denkwijze stellen we vast als hij het heeft over het laag houden van de rente, zoals hij tot voor enige tijd heeft gedaan. Nu geeft hij toe, dat deze politiek kan leiden tot het vormen van een economische zeepbel, omdat het lenen van geld door firma’s (te) aantrekkelijk wordt. In de 90’er jaren was dit bij voorbeeld het geval. Waarom Greenspan ten tijde van zijn beroemde speech ‘irrational exuberance’ dan niet het rente-instrument heeft gebruikt, begrijpt nu niemand. Men kan zich afvragen of het huidige rentepeil (3,75%) wel overeenstemt met hetgeen nodig is om de economie gezond te houden.
En het zal Greenspans opvolger zijn, die de brokken zal moeten lijmen.
Wat is eigenlijk het effect van een wissel aan de top van de Fed?
DJIA 1 januari – 29 december 1978
Hierboven ziet u het verloop van de Dow Jones Industrial Average (DJIA) in het jaar 1978, toen op 8 maart G. William Miller het roer overnam. De DJIA volgde een opwaartse trend tot de herfst van dat jaar en viel dan snel terug om een hele tijd op en neer te botsen op de steun bij 780 punten. Maar op 31 maart kelderde de dollar omdat de VS het grootste tekort op hun handelsbalans tot dan toe bekend maakten.
DJIA 1 augustus – 29 december 1979
Anderhalf jaar na G. William Miller kwam op 6 augustus 1979 Paul Volcker aan de beurt. De grafiek hierboven spreekt voor zichzelf: binnen de 2 maanden was de DJIA 5% of ca 45 punten lichter. We willen geen rechtstreeks verband leggen tussen het verwisselen van Fed-vorzitter en de koers van de DJIA, maar de feiten zijn er.
DJIA 1 augustus – 29 december 1987
Nog sterker wordt het, als we zien wat er gebeurde toen Alan Greenspan op 11 augustus 1987. plaats nam op de voorzittersstoel. Net als bij Volcker duurde het ongeveer 2 maanden voordat DJIA nog maar eens duik maakte. Een fameuze ditmaal, niet minder dan de crash van Black Friday October 13th, 1987. De rest van de geschiedenis kunt u lezen in ons artikel over bewijzen beursmanipulatie, deel 2.
Wat Alan Greenspan nog petto heeft, kunnen we alleen maar raden. Naar onze mening is hij van plan, een positief klimaat rond zijn persoon te creëren zodat hij in volle glorie en schoonheid afscheid zal kunnen nemen van zijn geliefde Fed.
Betekent dit dat we onze adem moeten inhouden tot na januari 2006? Wij onthouden ons van speculaties en commentaar. Maar een verwittigde m/v…
Jan Van Besauw
Columnist voor US Markets