Volgt Dow Jones zonnevlekken of roklengte?

Het speuren naar voorteke­nen is des mensen. Zo ook zoeken experts, waaron­der een pro­fes­sor en een beurs­go­eroe, naar de relatie tussen het ver­loop van de Dow Jones en mod­e­trends of de inten­siteit van de zonnevlekken. 

Enkele jaren gele­den, op 11 decem­ber 2003 om juist te zijn, kon u op deze site iets lezen over Korte rokken en zon­nevlekken . Het ging over par­al­lellen tussen mod­e­trends en zon­neac­tiviteit en het ver­loop van de Dow Jones Indus­tri­al Aver­age (DJIA) index. Hoe fleuriger en kort­gerok­ter de dames erbij lopen of hoe meer zon­nevlekken er zijn, hoe beter zou de DJIA het doen.



Dit waren de stellin­gen van resp. de Bel­gis­che pro­fes­sor Hel­mut Gaus, die keek naar de kleren (en de benen) en de Ned­er­landse beurs­go­eroe Charles Nen­ner, die liev­er de zon­nevlekken in de gat­en hield. Ieder zijn voorkeur.

Omdat het aan­tal zon­nevlekken, resul­taat van de activiteit van de zon, sti­jgt en daalt vol­gens een 11-jarige cyclus, kun­nen max­i­ma en min­i­ma redelijk goed voor­speld wor­den. Nen­ner geloofde (en gelooft waarschi­jn­lijk nog) in de invloed van de zon­neac­tiviteit op het menselijk gedrag en bij uit­brei­d­ing ook op de aan­de­len­mark­ten. In hogerver­meld artikel van decem­ber 2003 gat­ten we zijn verwachtin­gen samen:

- spec­tac­u­laire neer­gang van de aan­de­len­mark­ten vanaf mei 2004,
- de dol­lar zou ver­schil­lende malen ter­rein pri­js­geven
- de rente zou haar laag­ste punt bereikt hebben in 2003
- de goud­pri­js zou bli­jven sti­j­gen
- er zou een crash komen in de markt van onroerend goed in de VS.

Wat klopte er van deze voor­spellin­gen?

- als we de DJIA als indi­ca­tor nemen van de aan­de­len­mark­ten, dan is de spec­tac­u­laire neer­gang vanaf mei 2004 er niet gekomen, maar trad hij wel op vanaf okto­ber 2007 tot maart 2009. Con­clusie: juist, maar lat­er dan voor­speld
- de dol­lar zak­te tot ongeveer 1,35 USD/EUR in jan­u­ari 2005, her­stelde dan en dook dan weer tot resp. 1,58 en 1,59 USD/EUR in april en juli 2008. Con­clusie: juist
- in 2003 bereik­te de rente (fed­er­al funds rate) effec­tief een min­i­mum, steeg dan weer in 2006, 2007 maar viel dan terug tot een bij­na absolu­ut dieptepunt in 2008. Con­clusie: niet juist
- het goud is sinds 2004 voort­durend geste­gen van 400 dol­lar naar de regio 900 à 1000 dol­lar. Con­clusie: juist
- de crash van de won­ing­markt is er inder­daad gekomen.

Deze toch wel merk­waardi­ge cor­re­latie tussen het optre­den van zon­nevlekken en fac­toren die er ogen­schi­jn­lijk niets mee te mak­en hebben von­den we op zijn zwakst gezegd merk­waardig. We spit­ten het onder­w­erp wat dieper uit en zo kwa­men we bij een studie in het tijd­schrift Tech­no­log­i­cal Fore­cast­ing & Social Change van novem­ber 2008. Daarin wordt aange­toond, dat het wel en wee van het bru­to bin­nen­lands prod­uct van de VS en de DJIA par­al­lel lijken te lopen met de zon­neac­tiviteit.

Voor we over dit the­ma verder­gaan, even iets over zon­nevlekken. Onder­staande foto tonen we met dank aan Wikipedia:



Zon­nevlekken zijn donker afgetek­ende gebieden op het opper­vlak van de zon. Ze tre­den op als de zon in haar geheel het­er wordt. Het zijn relatief ​‘koelere’ plekken op warmer wor­dende ster.

Het was de Duitse apothek­er-ama­teuras­tronoom Hein­rich Schwabe (1789−1875) die na 18 jaar geregeld naar de zon turen doorheen een kijk­er, afgedekt met beroet glas, heeft vast­gesteld dat het aan­tal vlekken toe- en afneemt vol­gens een bepaalde cyclus. Lat­er is deze waarne­m­ing beves­tigd en weet men dat deze cyclus 11 jaar bedraagt.
Wan­neer er veel vlekken zijn, is de zon heel actief en dat mist zijn gevol­gen niet op o.a. de gemid­delde tem­per­atu­ur op aarde, het radiover­keer en zo meer. Vanaf nu weten we, dat ook de investeerders op de ene of andere manier iets ondervin­den van de elek­tro­mag­netis­che energie die de zon kwistig het hee­lal instu­urt. Hoe dat in zijn werk gaat, is nog een duis­ter punt, als deze uit­drukking past in het licht van de zon.



In het artikel in geciteerd tijd­schrift uit 2008 staat een merk­waardi­ge grafiek, die u hier­boven ziet. De onder­ste, donker weergegeven curve is die van de zon­nevlekken­cy­clus van 1929 tot 2008 plus de verwacht­ing tot 2015. De boven­ste grafiek is die van de DJIA, vertrekkend van een bepaald ref­er­en­tiepunt. Hele­maal links ziet u, dat de crash van 1929 weliswaar begonnen is vóór het zon­nevlekken­max­i­mum. Maar intussen weten we, dat de échte terug­val van de DJIA gedu­urd heeft tot 1932 en dat valt dan wel samen met een min­i­mum aan zon­nevlekken.

De crash van 1973 – 74 is te vol­gen op de grafiek, maar voor deze van 1987 vin­den we met de beste wil geen cor­re­latie met de evo­lu­tie van de zon­nevlekken.

Dat de crash van de DJIA vanaf het mid­den van 2008 er stond aan te komen, blijkt eigen­lijk ook niet uit de grafiek, want vanaf 2007 luiden de voor­spellin­gen (gebaseerd op de 11-jaar­lijkse cyclus) dat de zon­nevlekken weer aan het toen­e­men zijn.

Lat­en we dit artikel voor wat het is en keren we nog even terug naar de weten­schap, vooraleer ons in de mod­ew­ereld te begeven.

Zo nu en dan munt de zon uit in het niet-actief zijn. Dan spreekt men van een Maun­der­min­i­mum, naar de Engelse astronoom Edward Maun­der (1851−1928) die o.a. door het onder­zoek van boom­rin­gen een ver­band legde tussen het aan­tal zon­nevlekken en het kli­maat en zo een uit­leg voor de ​‘kleine ijsti­j­den’, zoals de zeer koude peri­ode van 1645 tot 1715. En nu wacht men bang af of ons een vol­gend Maun­der­min­i­mum te wacht­en staat. Want vergeet niet dat het eerstvol­gende zon­nevlekken­max­i­mum in 2012, dus over min­der dan 3 jaar, zou moeten optre­den. Maar tot op heden houdt de zon zich echt gedeisd.
De eerste vlekken van het komende max­i­mum zouden er al moeten zijn, maar dat is niet zo. Komt de kleine ijsti­jd er nog voor 2012, of komt die er tegen het vol­gende max­i­mum in 2023?

En nu de mode.



Met dank aan vele mod­e­huizen tonen we enkele ken­merk­ende foto’s, die zowat de algemene mod­e­trends van de laat­ste jaren illus­tr­eren. Want vol­gens pro­fes­sor Gaus, die trouwens niets te mak­en heeft met Carl Gauss (1777−1855, van de befaamde gauss­curve, zullen vrouwen zich somber en min­der ele­gant kle­den in economisch slechte tij­den en zien we veel decol­letés, felle kleuren en korte rokken wan­neer het opti­misme hoogtij viert.

Zie nu zelf wat de trends waren van 2003 tot 2009. Weinig kleur en fleur, zek­er niet in het nu al beruchte jaar 2008. Maar kijk: de trend voor 2009 is één en al kleur, korte rokken en zelfs decol­letés. Zal, in weer­wil van de slabakkende zon, de DJIA een nieuwe aan­val op records inzetten? Wordt 2009 het einde van de wereld­wi­jde finan­ciële cri­sis en voe­len mode­be­wuste dames dat al aan?

Toch een waarschuwing. Want de mode voor 2009 is niet alleen kleurig en frivool, maar eve­neens geïn­spireerd op de Roar­ing Twen­ties. En hoe die geëindigd zijn in 1929, dat weten we maar al te goed.

Jan Van Besauw
Pub­li­cist voor US Mar­kets
________________________________________
Onder­getek­ende is een gepen­sioneerde mar­ket­ing man­ag­er. Hij schri­jft voor US Mar­kets o.m. columns, nieuws­bericht­en en artikels over uiteen­lopende onderwerpen.