Goeroes en andere bonzen over de crisis
Zoals iedereen al heeft vastgesteld, zijn de beurzen de laatste weken met een inhaalbeweging bezig.
Kijk maar naar de grafiek van de Dow Jones Industrial Average, bijvoorbeeld. Deze index lijkt aardig op weg om zijn verliezen goed te maken. Lijkt. Want we kunnen niet nalaten de bedenking te maken wat die V‑formatie met een dip begin maart betekent. Is het de V van ‘victory’ of de V van ‘voorzichtig’?
In alle geval zijn er meer optimistische berichten te horen. Zijn deze gerechtvaardigd? Wij vroegen ons af wat de Buffetts en Sorossen van deze wereld denken over de situatie en na wat speurwerk op het internet kwamen we tot een reeks opmerkelijke uitspraken, gedaan door 15 goeroes en andere bonzen over de crisis.
In bovenstaande tabel staan ze netjes volgens leeftijd gerangschikt en we laten ze ook in deze volgorde aan het woord.
De groep van 15 wordt aangevoerd door iemand, die we niet moeten voorstellen. Warren Buffett, het ‘orakel van Omaha’ zegt over de economische situatie het volgende: ‘De economie is van een klip gestort. De financiële crisis van 2008 is bijna het slechtste scenario dat ik me had kunnen voorstellen. Een herstel zal slechts langzaam op gang komen en het zal nog circa 5 jaar duren voordat de VS-economie haar normale peil zal hebben herwonnen’.
Een andere beurslegende is George Soros, die wereldberoemd én rijk werd door zijn speculaties op deviezen, in het bijzonder het Britse pond. Hij waarschuwt voor inflatie, want ’om de ineenstorting van de kredietmarkt te herstellen, verstrekken we geld. Dat zal leiden tot een ongelooflijke geldmassa die zich in beweging zet. Dat zal werken als een hefboom, waardoor de inflatie zal exploderen’.
Barton Biggs is de drijvende kracht achter het hefboomfonds Traxis Partners. Voordien was hij verantwoordelijk voor de globale strategie bij Morgan Stanley. Zijn opinie: ‘de S&P 500 zal vanaf zijn dieptepunt van 9 maart 2009 zeker 50% winnen. Vooral technologiewaarden zijn ondergewaardeerd. Aandelen van banken zijn nog altijd volatiel en onzeker’.
Tot 2001 was Jack Welch CEO van General Electric. Zijn ganse carrière speelde zich af in dit bedrijf, dat hij heeft groot helpen maken. Over de crisis zegt hij enkel dit (en we citeren): ‘shareholder-value is the bloodiest idea in the world.’
Mark Mobius is van Duits-Puertoricaanse origine en heeft zich als investeerder gespecialiseerd in fondsen van groeilanden. Hij is nu strategisch manager bij Templeton Asset Management. Hij denkt het volgende: ‘eerst zullen de beurzen in de groeilanden zich herstellen, dan volgen deze van de ontwikkelde landen. We moeten deze gelegenheid niet laten voorbijgaan’.
Grondstoffengoeroe Jim Rogers is van oordeel dat ‘de beleggers zich moeten voorbereiden voor een muntontwaarding, omdat de regeringen wereldwijd de geldpersen in gang hebben gezet. Ik weet wel, dat ze dit doen om de conjunctuur een steuntje in de rug te geven, maar het zal hoe dan ook leiden tot een ernstige inflatie. Als ik maar wist wanneer die er komt’.
De Zwitserse investeringsanalist Marc Faber is bekend van zijn nieuwsbrief The Gloom, Boom & Doom Report. Hij geeft ook (tegen betaling) beursadvies en toen de beurs crash van oktober 1987 er zat aan te komen, waren velen van zijn klanten hem eeuwig dankbaar. Want zo rond 10 oktober 1987 gaf hij hen de raad hun effecten onmiddellijk van de hand te doen. Over de huidige situatie is zijn opinie: ‘de enorme massa geld die gedrukt wordt, zal het deficit alleen maar doen toenemen. De toestand zal nog moeilijker worden en uiteindelijk zullen de overheden, de Federal Reserve op kop, de belastingen verhogen’.
Stephen Schwarzmann is een Amerikaanse miljardair die vooral bekend is als medeoprichter van de beleggings- en financieel adviesfirma Blackstone Group. Hij zegt dat ‘in de huidige kapitalen spotgoedkoop zijn geworden. De recessie biedt een gelegenheid voor superwinsten’.
Byron Wien was tot de bankcrisis strategische manager bij Morgan Stanley en staat nu mee aan de leiding van Pequot Capital Management. ‘De meeste slechte berichten zijn al verrekend in de beurskoersen,’ zegt hij. ‘In de herfst van 2008 zijn de aandelenmarkten begonnen met uitbodemen. We moeten ons evenwel verwachten aan een volgend dieptepunt. Maar in de tweede helft van 2009 zal de situatie verbeteren’.
Het is geen Duitser, maar wel de Zwitser Josef Ackermann die aan de touwtjes van Deutsche Bank trekt, waar hij trouwens als sinds 1996 een belangrijke rol speelt. ‘In 2010 kunnen we rekenen op een zekere mate van herstel in de banksector,’ is zijn mening. ‘Intussen zijn de marktomstandigheden al iets of wat gestabiliseerd.’
Kenneth ‘Ken’ Fisher is de oprichter en voorzitter van financieringsbedrijf dat zijn naam draagt. Naar zijn mening ‘lopen de aandelenmarkten voor tegenover de economie. Op deze manier trekken ze de economie op gang. Beleggers moeten nog wat geduld oefenen’.
Fed-voorzitter Ben Bernanke wordt ook wel een ‘helicopter Ben’ genoemd naar zijn uitspraak dat in geval van crisis geld moet worden bijgedrukt en desnoods vanuit helikopters uitgestrooid. Dat is dus de man met zijn vinger op de knop van de geldpersen en tevens de man die initiatieven moet nemen om de financiële crisis in de States (en ook daarbuiten) op te lossen. Zijn mening is: ‘volgend jaar (2010 dus, nvdr) zullen we een herstel beleven. De werkloosheid zal trager dan verwacht verdwijnen. Maar we zullen wel de crisis zien eindigen.’
Met Paul Krugman zijn we aangekomen bij een winnaar van de Nobelprijs voor economie, eigenlijk de prijs van de Zweedse Rijksbank voor Economie. Hij is professor economie aan de Princeton University en staat bekend voor zijn neo-Keynesiaanse ideeën.
Hij zegt het volgende: ‘het globale financiële systeem was in 2008 veel brozer dan de donkerste pessimist zich kon inbeelden. Ik hierbij vooral aan het systeem van zg. schaduwbanken en al deze op banken lijkende instellingen, die zonder regulering konden actief zijn. Tot de crisis losbarstte bleek niemand het te hebben doorgehad, hoe belangrijk dit systeem geworden was’.
Bill Gross is een Amerikaanse zakenman met technische inslag. Aanvankelijk was hij actief op het vlak van audioapparatuur, vandaag heeft hernieuwbare energie zijn aandacht. Over de herstelmaatregelen van de Obama-administratie zegt hij: ‘dit programma biedt beleggers aantrekkelijke winstkansen en het is onze plicht als staatsburgers er gebruik van te maken.’
En we eindigen ons bezoek aan deze goeroes en beursbonzen bij de benjamin van het gezelschap, de Amerikaan Nouriel Roubini van Iraans-Joodse afkomst. Deze prof economie heeft al in 2005 de crisis van 2008 voorspeld, maar (bijna) niemand had er oren naar. Sinds 2008 geniet hij opeens grote belangstelling en lopen ministers, overheidsmensen en financiële verantwoordelijken zijn deur plat op zoek naar advies. Wegens zijn meestal negatieve ideeën noemt men hem wel eens ‘Dr Doom’. We laten hem als laatste in de rij aan het woord: ‘het heeft geen zin, het einde van de neeerwaartse rit te voorspellen, enkel omdat jij dat wenst. Na elke schok hebben de mensen gehoopt, dat het ergste voorbij is, dat het herstel spoedig gaat beginnen. Maar zitten nog midden in de duivelskring.’
Dat kan tellen, vinden we. Dr Doom zet ons met beide voeten op de grond.
Tot daar ons bezoek aan een 15-tal mensen die toch wat te betekenen hebben in de economie en de financiën. Het valt op dat de oudste (Warren Buffett) en de jongste (Nouriel Roubini) van het gezelschap grotendeels gelijklopende opinies hebben.
Volgens onze mening in alle geval reden genoeg om de V in bovenstaande DJIA-grafiek te interpreteren als ‘voorzichtig’.
Jan Van Besauw
Publicist voor US Markets
________________________________________
Ondergetekende is een gepensioneerde marketing manager. Hij schrijft voor US Markets o.m. columns, nieuwsberichten en artikels over uiteenlopende onderwerpen.