Volgens Nobelprijswinnaar Paul Krugman kan een tweede ambtstermijn van Barack Obama een heropleving van de Amerikaanse economie brengen.
De strijd voor het presidentschap van de VS is in volle hevigheid aan de gang. Nu de finale op 4 november 2012 stilaan echt in zicht komt, komy het er voor de opponenten Barack Obama en Mitt Romney erop aan het hoofd koel te houden en hun kiezerspotentieel correct te blijven toespreken.
Voor blunders is geen plaats en daarom verwachten we dat Romney op zijn uitspraak dat Rusland de vijand nummer 1 is in zekere mate zal worden afgerekend, want met deze uitspraak heeft Romney aangetoond dat hij (of diegenen die zijn speeches schrijven) nog in de tijd van de Koude Oorlog denkt of denken te leven.
Wie dacht dat het net erger kon dan deze blunder heeft het mis voor. Wat denkt u van de volgende: ‘Wij lieten hem (Barack Obama, n.v.d.r.) een complete hoop rotzooi na. Hij heeft deze rommel niet snel genoeg opgekuist. Tijd dus dat hij opstapt en dat wij (de Republikeinen, n.v.d.r.) weer aan het roer komen te staan’.
Wie zoiets durft zeggen heeft naar onze mening alle contact met de realiteit verloren.
Dat vond Paul Krugman blijkbaar ook, de 59-jarige hoogleraar aan de beroemde Princeton-universiteit die in 2008 de Nobelprijs voor de economie won.
Om te beginnen is Krugman van oordeel, dat het opruimen van vermelde rotzooi wel degelijk aan de gang is. En daarom denkt hij, dat de komende 4 jaren de economie in de VS zal heropleven. Op voorwaarde dat er geen politieke vergissingen zijn om roet in het eten te strooien. Dit is zijn argumentatie.
Toen Obama in januari 2009 de 44ste president van de VS werd, werd de economie geconfronteerd met drie grote problemen:
- een financiële crisis, waardoor vele kredietkanalen dichtgeslibd waren. Volgens Krugman stonden we toen aan de rand van een Grote Depressie zoals in de 1930’er jaren;
- de naweeën van de woningzeepbel, die de economie een duchtige klap had gegeven;
- een verminderd consumptiegedrag omwille van de torenhoge schulden van de huishoudens.
De financiële crisis werd bedwongen door noodleningen van de Federal Reserve, die ervoor hebben gezorgd dat aan het einde van 2009 de situatie terug zo goed als genormaliseerd was.
Nochtans heeft deze normalisatie niet geleid tot een fors herstel. In normale omstandigheden wordt een economisch herstel ingezet door een duidelijke groei in de woningsector. Dit was niet het geval omdat er zonet een woningbubbel gebarsten was. Daarenboven waren eind 2009 de modale burgers nog niet bereid om hun uitgaven op te drijven, omdat ze nog altijd onder druk stonden van schuldeisers om hun schulden te niet te doen.
Intussen zijn we bijna in de herfst van 2012 en is er heel wat veranderd, meent Krugman. Dit zijn volgens hem de tekens die op economische remonte duiden:
- de krachten, die de economie nu al jaren afremmen, zijn aan het verminderen. Een positief teken is dat de woningbouw weer bezig is aan te trekken;
- de schulden van de huishoudens zijn weliswaar nog hoog, maar de verhouding schuld/bnp is over zijn piek en dalend. Daardoor is te verwachten, dat de vraag van de consumenten zal gaan stijgen;
- de investeringen door bedrijven groeien. Eigenlijk had zich op dit vlak al een herstel beginnen af te tekenen eind 2009/begin 2010. De ondernemers zien nu de vraag naar hun producten toenemen en dat voedt hun optimisme.
Ondanks bovenstaand rooskleurig beeld dat hij ophangt, blijft Krugman kritisch. Het werk is verre van af, veel van de beloftes die Obama deed zijn niet ingelost. Krugman citeert Bill Clinton die ten tijde van de inauguratie van Obama van oordeel was dat ‘niemand al de schade die hij aantrof aan het begin van zijn ambtsperiode zal kunnen herstellen in 4 jaar tijd’.
Volgens Krugman had Clinton het bij het rechte eind wat betreft de enorme staatsschuld van de VS. Maar hij vindt wel dat er meer had kunnen worden gedaan voor de verlichting van de schulden van de huishoudens. Hij verwijt de Obama-administratie dat ze deze schuldenvorm nooit ernstig genoeg heeft genomen.
Zijn eindconclusie is dat Barack Obama zijn land doorheen een slechte en gevaarlijke periode heeft geloodst, zodat nu een economische relance kan aanbreken.
Die laatste statement laat zich volgens ons vervolledigen door eraan toe te voegen dat die economische relance er enkel maar kan komen mits een voortzetting van het huidige beleid.
Want van mensen die nog denken in termen van de 1960’er jaren en die
kritiek hebben op iemand hun rommel niet snel genoeg opruimt, kunnen we o.i. niet al te veel verwachten.
Jan Van Besauw
Columnist voor USMarkets.nl