Het economische nieuws was niet bepaald rooskleurig, maar aan één speech had Ben Bernanke genoeg om het tij te doen keren van een naargeestige eb naar een bruisende vloed. Ofwel: de macht van de Poppenspeler.
Moesten we een cartoonist zijn, dan maakten we nu een tekening van Ben Bernanke, rechtop staande achter een poppenkast met aan elke hand een bundel touwtjes, verbonden met twee poppen. Eén stelt een bebrilde, breed glimlachende trader-met-laptop voort, de andere een overenthousiaste tv-speakerin.
Op vrijdag 27 augustus 2010 was het ontzettend druk in en rond de chique Jackson Lake Lodge (foto), centrum van een skioord in het Teton National Park in de staat Wyoming, niet ver (volgens VS-normen dan) van het befaamde Yellowstone natuurpark.
De omgeving is dan ook indrukwekkend: bergen weerspiegelen zich in een uitgestrekt meer, elanden doorkruisen de bossen en op toeristisch attractieve plekken zijn bizons geposteerd als bewijs dat ze niet allemaal zijn afgeslacht.
In het hotel was een conferentieruimte Explorers Room gereserveerd voor de Federal Reserve, want Fed-baas Bernanke ging het hebben over de Amerikaanse economie en dat jaagt elektriciteit door al wie betrokken is bij ’s lands en ’s werelds financiën, en dat zijn wij in feite allen.
En vooral bij het begin van Bernankes speech werden de gezichten somber. Want hij liet weten dat de economie van de VS haperde. In plaats van de vooropgestelde groei in Q2/2010 met 2,4% groeide de VS-economie (het bnp) in die periode slechts 1,6%. Een slecht resultaat, zeker tegenover Q1/2010 en Q4/2009, waar de groei resp. 5,0 en 3,7% was. Maar meester-poppenspeler Bernanke goot dadelijk olie op de golven door te stellen, dat die 1,6% toch nog beter was dan de door zijn administratie verwachte groei voor Q2/2010 met 1,4%.
Hij verwittigde ervoor, dat die 1,6% niet volstaan om hoop te koesteren voor een terugval van de werkloosheid en dat deze integendeel nog zou kunnen gaan stijgen. Toen hij dit gezegd had, zakte het moreel bij zijn toehoorders opnieuw als een pudding in elkaar.
Maar alweer trad Bernanke op als volleerde Poppenspeler door ferm te beweren, dat hij bereid is om alle maatregelen te nemen, nodig om de economie te steunen.
Hij bedoelt hiermee dat hij een nieuwe ronde ‘quantitative easing’ in overweging neemt, een andere manier om te zeggen dat een nieuwe dosis cash in de economie moet worden gepompt, zoals het kopen van activa voor miljarden dollars. Aangenomen wordt, dat Bernanke alvast het FOMC (Federal Open Market Committee) zal bijeenroepen om deze maatregel te concretiseren. ‘Helicopter Ben’ is in aantocht.
De beurzen reageerden in alle geval positief. De Dow Jones (zie grafiek) steeg bijna 165 punten en sloot op 27 augustus 2010 af op 10.150,65 punten ofwel 1,65% hoger dan de dag ervoor.
De ontnuchtering kan komen, als zou blijken (wat we zeker niet wensen) dat het vele geïnjecteerde geld niet of onvoldoende terugbetaald zou worden, m.a.w. als de economie toch niet echt zou heropleven.
Deze nieuwe ronde ‘quantitative easing’ is een volgende test voor Bernankes leiderschap, economisch inzicht en macht. Want ondanks al hetgeen hij al realiseerde blijkt zijn reputatie nog altijd broos te zijn. Dankzij de huidige communicatietechnologie kijkt de ganse financiële mee over zijn schouder en zal hem genadeloos (ver)oordelen bij de minste fout.
Zoals wij konden afleiden uit reacties in de Amerikaanse media combineert Ben Bernanke drie eigenschappen: kalmte, ongekunsteldheid en agressiviteit. Toen in de herfst van 2008 het banksysteem kapseisde, bleef hij rustig en bedaarde blijkbaar hierdoor zijn naaste omgeving. In tegenstelling tot zijn voorganger Alan Greenspan verbergt hij zich niet achter cryptische uitspraken en duistere vaagheid. Hij drukt zich rechtuit uit en gebruikt geen ‘gecodeerde signalen’, wat de waarnemers soms op het verkeerde been zet omdat ze de Greenspantijd nog niet helemaal zijn vergeten.
Hij beschikt ook over een dosis agressiviteit, die de reden is dat hij bij het minste signaal dat de economie het niet doet zoals hij verwacht, optreedt met maatregelen. Wat op vrijdag 27 augustus 2010 nogmaals bleek.
Maar hoe machtig hij ook is, er zijn factoren die buiten zijn controle vallen. Hierbij denken we aan de politiek. We mogen niet vergeten, dat Bernanke aangesteld is door ex-president George W. Bush en dat zijn sommigen van de Obama-administratie nog niet vergeten.
Bovendien zal het hem niet in dank worden afgenomen, als hij er wel in zou hebben geslaagd de economie te redden uit een financiële crisis maar dat het hem daarna niet zou lukken om dezelfde economie de jaren achteraf te vrijwaren van onvoldoende groei.
De Poppenspeler trekt aan de touwtjes, laat ons hopen dat hij dat doet op een wijze en volhardende manier.
Jan Van Besauw
Publicist voor US Markets
________________________________________
Ondergetekende is een gepensioneerde marketing manager. Hij schrijft voor US Markets o.m. columns, nieuwsberichten en artikelen over diverse onderwerpen. Hij heeft op het moment van schrijven geen materieel belang of bezit in de besproken bedrijven of beleggingsinstrumenten.