Nog 5 maanden en het is zover: Fed-voorzitter Alan Greenspan gaat met pensioen en zijn opvolger neemt de fakkel over. We belichten Greenspans periode als voorzitter van de Fed, waarbij hij verschillende crisissen heeft moeten bedwingen. Eveneens stellen we u enkele kandidaten voor het voorzitterschap van de Fed voor... Wie het ook wordt, de taak zal niet gemakkelijk zijn...
Wie mag/durft Alan Greenspan opvolgen?
In de loop van januari van volgend jaar legt Fed-voorzitter Alan Greenspan de handdoek in de ring. Hoewel het nog tot 6 maart 2006 duurt tot zijn 80ste verjaardag, begint hij vanaf 1 februari 2006 te genieten van zijn pensioen. Dat heeft hij verdiend, naar onze mening.
De rasechte New Yorker Alan Greenspan besteedde de afgelopen 18 jaar aan het leiden van de Federal Reserve (Fed, de centrale bank van de VS) en daarmee ook van ’s werelds grootste economische macht. Het was Ronald Reagan die hem op 2 juni 1987 deze betrekking bezorgde. Greenspan was vereerd met de hoge functie, die hij overnam van de heer Paul Volcker.
De economie in de VS en ook daarbuiten was in een stadium van oververhitting geraakt en de toen nog prille 61’er wist niet dat hem een eerste zware test wachtte toen op ‘zwarte maandag’, 19 oktober 1987, de Dow Jones Industrial Average crashte en op korte tijd 508 punten verloor.
Dit was de eerste economische crisis die Greenspan in toom heeft kunnen houden. Er volgden er nog andere:
- De Aziatische crisis van juli 1997
- De Russische monetaire crisis van augustus 1998
- Het uiteenspatten van de technologiezeepbel in maart 2000
- De aanslagen 11 september 2001
Deze grafiek toont u de evolutie van de Dow Jones Industrial Average (DJIA) van 1987 tot op heden.
Greenspan heeft een ongelooflijk inzicht in de economische statistieken, gekoppeld aan mensenkennis en gevoel voor strategie. Niemand in zijn omgeving waagt het een statement te maken of een rapport voor te leggen, waarin ook maar één enkel zwak punt verborgen zit. Greenspan haalt de tekortkoming er genadeloos uit en wijst de schuldige terecht met humor van de genadeloze soort.
Waarschijnlijk is het onder impuls van Greenspans superieure intellect dat het algemene peil van de Fed-staf merkbaar is gestegen sinds hij aan het bewind kwam. Tevens heeft hij het politieke landschap van Washington grondig veranderd door van de Fed het echte beslissingscentrum te maken i.p.v. het Witte Huis of de Treasury (nationale schatkist).
In het dagelijkse leven lijdt hij een eerder teruggetrokken bestaan als echtgenoot van de
59-jarige Andrea Mitchell, journaliste buitenlandse zaken voor NBC met wie hij in 1997 huwde.
De heer en mevrouw Greenspan
Buiten het bedwingen van de economische cris van 1987 heeft Greenspan nog andere wapenfeiten op zijn actief, zoals daar zijn:
- Het laag houden van de inflatie en tegelijkertijd zorgen voor verbeteren van de werkgelegenheid (laatste cijfer van juli 2005: 5% werklozen in de VS, relatief weinig t.o.v. van Europa)
- Het persoonlijk ‘ontmijnen’ van verschillende dreigende economische problemen, zoals op het einde van 2002 en in het begin van 2003
- Het in goede banen leiden van de spectaculaire stierenmarkt van begin 2003 tot begin 2004
- Ervoor zorgen dat de Fed meer transparent is geworden
Vandaag de dag waarschuwt hij voor het uiteenklappen van de huizenbubbel in de VS. OP dit punt komen we terug in een apart artikel.
Greenspan heeft natuurlijk ook zijn critici en die komen bijna zonder uitzondering uit democratische hoek in de VS. Waar deze economisten niet over kunnen, is het feit dat Greenspan in januari 2001 Bush’ plan voor belastingsvermindering goedkeurde. Greenspan verdedigde zich door te stellen, dat het beter was de voorraad overheidsgeld te reduceren, omdat anders de regering zou kunnen beslissen het geld te gaan beleggen, bij voorbeeld in aandelen. En dit kon leiden tot bemoeiingen van overheidswege in de privé-economie.
Dit standpunt maakte de democraten razend op Greenspan, die er nauwelijks op reageerde en rustig verder deed.
Wie zijn de kandidaat-opvolgers?
Er bestaat een heel lijstje met namen, maar drie komen het meeste naar voren: Ben Bernanke, Martin Feldstein en Glenn Hubbard.
Ben Bernanke
Deze 52-jarige economist is geboren in de staat Georgia. Hij was 17 jaar professor aan de Princeton universiteit en was van 2002 tot het begin van dit jaar bestuurslid van de Fed. Hij bindt zich aan geen enkele politieke partij en houdt zich bezig met de delicaatste problemen zoals monetaire politiek en deflatie. In het begin van dit jaar werd hij voorzitter van Bush's ‘Council of Economic Advisors’.
Martin Feldstein
De heer Feldstein (68) is net als Greenspan een geboren en getogen New Yorker. Hij is professor economie aan Harvard en is tevens voorzitter van het ‘National Bureau of Economic Research’.
Glenn Hubbard
De benjamin van de drie is 48 jaar en komt uit de staat Florida. Hij begon zijn carrière bij Disney en is thans deken van de Columbia University Business School. Gedurende Bush’ eerste ambtsperiode was Hubbard zijn topadviseur economie en hij steunde Bush bij het geleiden van zijn belastingvermindering door het Congress.
Dit zijn de drie gedoodverfde kandidaten om plaats te nemen op Greenspans stoel wanneer die in januari 2006 vrijkomt. Zoals we eerder al zegden: er circuleren nog veel andere namen, o.m. die van 68-jarige John Snow, thans ‘Treasury Secretary’ en de 54-jarige Roger Ferguson, vice-president van de Fed.
U ziet het: keuze genoeg. En niemand kan voorzien wie Greenspan zelf naar voren schuift en al evenmin is te schatten, wie George Bush himself uit zijn tricolore hoed kan toveren.
Wie het ook wordt, het zal geen gemakkelijke klus zijn de man op te volgen die nu al legendarisch is en voor velen de beste voorzitter ooit die de Fed heeft gehad. De opvolger in kwestie zal een hele tijd functioneren in de schaduw van zijn voorganger en er lange tijd me vergeleken worden…
Tenslotte nog een anecdote over Alan Greenspan, beroemd om zijn uiterste voorzichtigheid. Tijdens een vergadering ontmoette hij een vriend en toen die hem vroeg hoe het met hem ging, antwoordde Greenspan: ‘het is me niet toegestaan hierover iets te zeggen.'
Jan Van Besauw
US Markets
