Wie gaat dat betalen?

De begrot­ing­steko­rten van de Verenigde Stat­en zijn tot nu toe voor­namelijk gefi­nancierd door lan­den met betal­ings­bal­ans over­schot­ten en zodoende USD reserves hebben. Vooral exporterende Azi­atis­che lan­den hebben hun USD reserves gro­ten­deels belegd in Amerikaanse trea­suries en daarmee de teko­rten van Ameri­ka gefinancierd. 

Het Amerikaanse begrot­ing­steko­rt bedraagt al enkele jaren enkele hon­der­den mil­jar­den dol­lars en aangezien de Amerikaanse spaar­quote dicht bij nul ligt wordt de financier­ing dus in het buiten­land (vooral Azië) gezocht.

.

Door oplopende uit­gaven en dal­ende inkom­sten is het teko­rt over het begrot­ings­jaar 2008 (t/​m sep­tem­ber) ongeveer ver­dubbeld tot $ 800 mrd. Voor het vol­gende begrot­ings­jaar wordt zelfs een teko­rt verwacht van $ 2000 mrd. tot $ 2500 mrd. Ter vergelijk: het Amerikaanse BNP is ca. $ 14000 mrd 

De oorza­k­en voor dit teko­rt zijn te vin­den in de diverse ​“Bail-Outs” , het Trou­bled Assets Relief Pro­gram (TARP) , plan­nen voor een ​“bad bank”, afgegeven over­hei­ds­garanties, stim­u­ler­ings­plan­nen etc. met daar­naast scherp dal­ende belastinginkom­sten en zelfs ook nog plan­nen voor belastingverlagingen.

.

Pres­i­dent Oba­ma verwacht zelfs dat dit soort teko­rten meerdere jaren kun­nen aan­houden. Daar­naast is het voor Ameri­ka van het groot­ste belang dat de rente laag bli­jft om de teko­rten nog enigszins te kun­nen bli­jven financieren en om de rente­las­ten voor bedri­jven en gezin­nen laag te houden.

.

De vraag is natu­urlijk wie kan en wil dit soort megateko­rten financieren met ook nog eens een lage rentevergoeding?

.

Allereerst de lan­den die kun­nen zijn op dit moment behoor­lijk uitge­dund. De export over­schot­ten zijn bij veel lan­den enorm ges­lonken; waar­door de reserves niet meer groeien of zelfs dalen. Rus­land en de meeste Ara­bis­che lan­den kam­p­en op dit moment zelf met begrot­ing­steko­rten van­wege min­der inkom­sten door de gedaalde grond­stof­fen­pri­jzen. Door de recessie in het west­en ziet ook Chi­na de val­utare­serves niet of nauwelijks nog groeien. Lan­den met han­dels­bal­ansover­schot­ten zoals Japan, Duit­s­land, Ned­er­land enz. hebben op dit moment genoeg economis­che prob­le­men met zichzelf.

Ook ont­breekt bij veel lan­den de wil om dergelijke teko­rten te gaan financieren. De meeste lan­den kiezen voor meer diver­si­fi­catie van hun reserves of willen met de bestaande reserves juist een impuls aan hun eigen economie geven.

De groot­ste financier, Chi­na, heeft recen­telijk meedere sig­nalen afgegeven dat er niet van moet wor­den uit­ge­gaan dat Chi­na hun reserves alti­jd in Amerikaanse trea­suries zullen gaan beleggen. Ook de aan­ti­jgin­gen van de nieuwe Amerikaanse Min­is­ter van Finan­ciën Tim­o­thy Gei­th­n­er over koers­ma­n­ip­u­latie van de Yuan komt de relatie USA-Chi­na niet ten goede.

.

Kor­tom het ziet er naar uit dat dergelijke grote teko­rten slechts ten dele door het buiten­land gefi­nancierd zullen gaan worden. 

De laat­ste maan­den zijn de veilin­gen van staat­slenin­gen vooral ook gefi­nancierd door de ​“flight to safe­ty” ; afbouw van risi­co’s en kiezen voor de vei­ligheid van de staat­slen­ing. Dit is echter een tijdelijk pro­ces en lijkt inmid­dels ook al over het hoogtepunt heen te zijn. Boven­di­en rijst de vraag; hoe veilig zijn staat­slenin­gen eigen­lijk? Kijk eens naar lan­den als IJs­land, Oekraïne, Hon­gar­i­je, Argen­tinië etc.

Ook hier zal de oploss­ing van het financier­ing­steko­rt maar ten dele te vin­den zijn.

.

Er moet dus naar een andere oploss­ing voor het financier­ing­steko­rt wor­den gezocht.

.

Gelukkig heeft Ameri­ka de Fed­er­al Reserve, die zegt dat ​“Quan­ti­ta­tive Eas­ing” oftewel mon­e­taire ver­ruim­ing een oploss­ing kan bieden vooral ook om deflatie tegen te gaan. Deze cri­sis vraagt om meer dan rentev­er­lagin­gen alleen en de FED is daarom bereid om trea­suries te gaan opkopen tegen goede pri­jzen zodat de rente redelijk laag kan blijven. 

De FED heeft namelijk het voordeel dat ze zelf geld kan creëren.

.

Meerdere lan­den over­we­gen momenteel om op mon­e­taire ver­ruim­ing over te gaan. Ook Japan heeft dit in het verleden enige jaren gedaan. Echter als het op een dus­danige schaal gaat gebeuren, zoals mogelijk­er­wi­js in de Verenigde Stat­en het geval zal gaan wor­den dan zal dat absolu­ut con­se­quen­ties gaan hebben. 

Toen­e­mende inflatie, een op ter­mi­jn sti­j­gende rente en dal­ende val­u­tako­ers zijn de meest voor de hand liggende uitkomsten. 

Het vertrouwen in het finan­ciële stelsel zal erdoor behoor­lijk op de proef wor­den gesteld.

Goud of goudgere­la­teerde beleg­gin­gen zijn in een dergelijk sce­nario zek­er aan te raden.

.

Rik Veld­huis

Colum­nist voor USMarkets