De begrotingstekorten van de Verenigde Staten zijn tot nu toe voornamelijk gefinancierd door landen met betalingsbalans overschotten en zodoende USD reserves hebben. Vooral exporterende Aziatische landen hebben hun USD reserves grotendeels belegd in Amerikaanse treasuries en daarmee de tekorten van Amerika gefinancierd.
Het Amerikaanse begrotingstekort bedraagt al enkele jaren enkele honderden miljarden dollars en aangezien de Amerikaanse spaarquote dicht bij nul ligt wordt de financiering dus in het buitenland (vooral Azië) gezocht.
.
Door oplopende uitgaven en dalende inkomsten is het tekort over het begrotingsjaar 2008 (t/m september) ongeveer verdubbeld tot $ 800 mrd. Voor het volgende begrotingsjaar wordt zelfs een tekort verwacht van $ 2000 mrd. tot $ 2500 mrd. Ter vergelijk: het Amerikaanse BNP is ca. $ 14000 mrd
De oorzaken voor dit tekort zijn te vinden in de diverse “Bail-Outs” , het Troubled Assets Relief Program (TARP) , plannen voor een “bad bank”, afgegeven overheidsgaranties, stimuleringsplannen etc. met daarnaast scherp dalende belastinginkomsten en zelfs ook nog plannen voor belastingverlagingen.
.
President Obama verwacht zelfs dat dit soort tekorten meerdere jaren kunnen aanhouden. Daarnaast is het voor Amerika van het grootste belang dat de rente laag blijft om de tekorten nog enigszins te kunnen blijven financieren en om de rentelasten voor bedrijven en gezinnen laag te houden.
.
De vraag is natuurlijk wie kan en wil dit soort megatekorten financieren met ook nog eens een lage rentevergoeding?
.
Allereerst de landen die kunnen zijn op dit moment behoorlijk uitgedund. De export overschotten zijn bij veel landen enorm geslonken; waardoor de reserves niet meer groeien of zelfs dalen. Rusland en de meeste Arabische landen kampen op dit moment zelf met begrotingstekorten vanwege minder inkomsten door de gedaalde grondstoffenprijzen. Door de recessie in het westen ziet ook China de valutareserves niet of nauwelijks nog groeien. Landen met handelsbalansoverschotten zoals Japan, Duitsland, Nederland enz. hebben op dit moment genoeg economische problemen met zichzelf.
Ook ontbreekt bij veel landen de wil om dergelijke tekorten te gaan financieren. De meeste landen kiezen voor meer diversificatie van hun reserves of willen met de bestaande reserves juist een impuls aan hun eigen economie geven.
De grootste financier, China, heeft recentelijk meedere signalen afgegeven dat er niet van moet worden uitgegaan dat China hun reserves altijd in Amerikaanse treasuries zullen gaan beleggen. Ook de aantijgingen van de nieuwe Amerikaanse Minister van Financiën Timothy Geithner over koersmanipulatie van de Yuan komt de relatie USA-China niet ten goede.
.
Kortom het ziet er naar uit dat dergelijke grote tekorten slechts ten dele door het buitenland gefinancierd zullen gaan worden.
De laatste maanden zijn de veilingen van staatsleningen vooral ook gefinancierd door de “flight to safety” ; afbouw van risico’s en kiezen voor de veiligheid van de staatslening. Dit is echter een tijdelijk proces en lijkt inmiddels ook al over het hoogtepunt heen te zijn. Bovendien rijst de vraag; hoe veilig zijn staatsleningen eigenlijk? Kijk eens naar landen als IJsland, Oekraïne, Hongarije, Argentinië etc.
Ook hier zal de oplossing van het financieringstekort maar ten dele te vinden zijn.
.
Er moet dus naar een andere oplossing voor het financieringstekort worden gezocht.
.
Gelukkig heeft Amerika de Federal Reserve, die zegt dat “Quantitative Easing” oftewel monetaire verruiming een oplossing kan bieden vooral ook om deflatie tegen te gaan. Deze crisis vraagt om meer dan renteverlagingen alleen en de FED is daarom bereid om treasuries te gaan opkopen tegen goede prijzen zodat de rente redelijk laag kan blijven.
De FED heeft namelijk het voordeel dat ze zelf geld kan creëren.
.
Meerdere landen overwegen momenteel om op monetaire verruiming over te gaan. Ook Japan heeft dit in het verleden enige jaren gedaan. Echter als het op een dusdanige schaal gaat gebeuren, zoals mogelijkerwijs in de Verenigde Staten het geval zal gaan worden dan zal dat absoluut consequenties gaan hebben.
Toenemende inflatie, een op termijn stijgende rente en dalende valutakoers zijn de meest voor de hand liggende uitkomsten.
Het vertrouwen in het financiële stelsel zal erdoor behoorlijk op de proef worden gesteld.
Goud of goudgerelateerde beleggingen zijn in een dergelijk scenario zeker aan te raden.
.
Rik Veldhuis
Columnist voor USMarkets