Wat kan de overheid nu nog doen?

Langza­am maar zek­er rak­en de mogelijkhe­den van de over­he­den uit­geput. Schatk­ist­be­waarder Paul­son wil nu het restant van het $ 700 mil­jard bedra­gende nood­fonds bred­er gaan inzetten. Het opkopen van cdo’s, ook wel het chemisch afval van de banken genoemd, lijkt niet langer haal­bare kaart. Daaruit con­cludeert de markt dat het met de economie ken­nelijk slechter is gesteld dan men al vrees­de. Vast­goed­fonds TRE Invest­ments maak­te bek­end zijn rente­be­talin­gen op te schort­en. Ook de vast­goed­fond­sen van Wilgen­haege zijn in de prob­le­men gekomen. In de bouw- en auto­mo­biel­sec­tor wordt de roep om hulp eve­neens steeds sterk­er. Het rente­tarief van de cen­trale banken kan niet veel verder naar bene­den. En met een toen­e­mend aan­tal par­ti­jen dat aanspraak doet op het pot­je geld, komt de bodem steeds sneller in zicht.

Langza­am maar zek­er rak­en de mogelijkhe­den van de over­he­den uit­geput. Schatk­ist­be­waarder Paul­son wil nu het restant van het $ 700 mil­jard bedra­gende nood­fonds bred­er gaan inzetten. Het opkopen van cdo’s, ook wel het chemisch afval van de banken genoemd, lijkt niet langer haal­bare kaart. Daaruit con­cludeert de markt dat het met de economie ken­nelijk slechter is gesteld dan men al vrees­de. Vast­goed­fonds TRE Invest­ments maak­te bek­end zijn rente­be­talin­gen op te schort­en. Ook de vast­goed­fond­sen van Wilgen­haege zijn in de prob­le­men gekomen. In de bouw- en auto­mo­biel­sec­tor wordt de roep om hulp eve­neens steeds sterk­er. Het rente­tarief van de cen­trale banken kan niet veel verder naar bene­den. En met een toen­e­mend aan­tal par­ti­jen dat aanspraak doet op het pot­je geld, komt de bodem steeds sneller in zicht.

Maar miss­chien is de red­ding nabij, nu de nood zo hoog is. De S&P500 is aan­be­land bij de bodem van dit jaar en kan wellicht hier­van opv­eren. Een door­braak echter impliceert een ver­vol­gdal­ing richt­ing de dieptepun­ten van 2002 en 2003. De Dow leefde in de afgelopen weken op en vor­mde een hogere top. Toch is het beeld voor de korte ter­mi­jn op zijn best neu­traal, aangezien hier een lagere bodem aan vooraf ging. Vraag is nu, waar de vol­gende bodem komt te liggen. Is dit onder, gelijk aan of boven de bodem van okto­ber? Voor de Nas­daq bleek de vorige top een brug te ver, waar­na de tech­nolo­gie-index weer tot het laag­ste punt van dit jaar is teruggeza­kt. Aangezien de Nas­daq al door het derde Fibonac­ci retrace­ment niveau is geza­kt, wordt een lagere bodem steeds waarschi­jn­lijk­er. In dat geval zou de dal­ende trend een nieuwe impuls kri­j­gen. Het bli­jft voor­lop­ig dus oppassen geblazen.

Rente op weg naar de bodem van 2008

Van­wege de aan­houdende en steeds erg­er wor­dende kredi­et­cri­sis bli­jven beleg­gers uit aan­de­len en in staat­soblig­aties vlucht­en. Hier­door bli­jft de rente onder druk staan. Het is opmerke­lijk dat veel beleg­gers genoe­gen nemen met een rentev­er­goed­ing van cir­ca 4% per jaar. Zek­er gezien de (offi­ciële Europese) inflatie (3,2%), belast­ing (1,2%) plus het risi­co van dal­ende oblig­atieko­ersen. Lange tijd leken beleg­gers zich weinig zor­gen te mak­en over een eventueel sti­j­gende inflatie. De rente daalde vanaf een hoogtepunt rond 4,85% in juli tot onder het 4,1%-niveau. De rente bevin­dt zich sinds de zomer­maan­den in een dal­ende trend. Het is van groot belang dat de bodem van dit jaar stand­houdt. Een door­braak geeft de dal­ende trend een nieuwe impuls, waar­bij er zelfs sprake is van een fail­ure van het omge­keerde kop-schoud­er­pa­troon het­geen extra druk op de rente veroorza­akt. Mocht deze bodem stand­houden, dan kan er een (fors) her­s­tel wor­den ingezet richt­ing de neklijn.

Nikkei laat de moed zakken

De Japanse index noteerde cir­ca 20 jaar gele­den rond 40.000 pun­ten. Sinds­di­en bevin­dt de Japanse index zich in een afschuwelijke bear mar­ket. Beleg­gers die een buy and hold-strate­gie hanteer­den, staan inmid­dels op een ver­lies van cir­ca 80%. De door­braak van de hor­i­zon­tale ste­un rond 12.000 pun­ten vor­mde de genadeklap, waar­door de Nikkei opnieuw in een vri­je val belandde. Vanu­it tech­nisch per­spec­tief, zijn er nauwelijks licht­pun­ten in de grafiek te vin­den, zodat wij onze vingers voor­lop­ig niet willen bran­den aan beleg­gin­gen in de Japanse index. Eind okto­ber door­brak de Nikkei zelfs de bodem van 2003, zodat de index de laag­ste slot­stand in meer dan een kwart eeuw moest opteke­nen. De Nikkei toont het resul­taat van een pap­pen-en-nathouden-beleid. In het West­en gebeurt nu vri­jwel het­zelfde: de cen­trale banken en over­he­den pom­pen mil­jar­den in een ziek finan­cieel sys­teem, dat bezweek onder grootschalige (vastgoed)speculatie en ver­la­gen de rente tot bij­na nul. Het is niet te hopen dat Japan een lead­ing indi­ca­tor is voor het West­en, want dan hebben we nog een aan­tal barre decen­nia voor de boeg.

CAC40 op zoek naar de bodem 

Nadat de CAC40 onder de 4000-pun­ten­grens dook, was het einde zoek en door­brak de Franse index alle denkbare Fibonac­ci-niveaus. De index is der­mate hard gedaald dat inmid­dels de sti­j­gende ste­un­li­jn, die de druk op de index al meerdere decen­nia opvo­ert, aan een test is onder­wor­pen. Recent merk­ten wij op dat deze ste­un­li­jn een spring­plank zou kun­nen zijn voor een (tijdelijk) her­s­tel. In de afgelopen weken bleek de CAC40 inder­daad vanaf dit niveau op te veren. Hoewel deze her­stel­be­weg­ing een posi­tief teken is, is er nog geen aan­lei­d­ing tot grote vreugde: de huidi­ge oplev­ing vin­dt immers plaats bin­nen een dal­ende trend. Al met al is het beeld voor de korte ter­mi­jn hoo­gu­it neu­traal. Ook de andere Europese indices staan nog steeds onder druk. Zolang de indices er niet in sla­gen een hogere bodem neer te zetten, is de recente oplev­ing niet meer dan een her­s­tel bin­nen de dal­ende trend.

Met vrien­delijke groet, 
www​.beurs​bul​letin​.nl
www​.beleggen​.com

Harm van Wijk

Wilt u dit dag­com­men­taar per e‑mail ont­van­gen? Klik dan op boven­staande link.