...

Wall Street: Nederlandse roots

5 februari 2009, 22:12 | US Markets Redactie | leestijd: 6 minuten | moeilijkheid: 10 / 12 | (0)

Wie had ooit kun­nen denken dat een mod­derig pad tussen twee riv­ieren ooit zou uit­groeien tot s wereld machtig­ste finan­ciële cen­trum? Zek­er Peter Stuyvesant niet, noch de kolonis­ten die Man­hat­tan bewoon­den in de 17de eeuw.


Wall Street: Ned­er­landse roots

Op het eiland Man­hat­tan vertrekt de 800 meter lange Wall Street bij Broad­way en loopt in zuidoost­elijke richt­ing tot de Franklin Delano Roo­sevelt Dri­ve, een autoweg langs East Riv­er. Deze bij­zon­dere straat is niet alleen het finan­ciële hart van de VS, maar staat ook sym­bool met alles wat te mak­en heeft met het beurs­ge­beuren in de VS



Waarom is deze plek zo bij­zon­der, hoe is ze tot stand gekomen?

Om dat duidelijk te mak­en, moeten we een sprong achteruit in de tijd mak­en, en wel tot in de 17de eeuw. In die tijd was het noor­doost­en van de huidi­ge VS een Ned­er­landse kolonie die zich ruwweg uit­strek­te (zie kaart­je) van de heden­daagse stat­en Mass­a­chu­setts, New York, New Jer­sey, Penn­syl­va­nia, Vir­ginia en het noor­den van North Car­oli­na. Een flinke lap grond, dat wel. En dan nog wel een, met een Lati­jnse naam: Nova Bel­gi­ca. Voor­dat de Bel­gen ons claims willen doen gelden: in die dagen was het gebruike­lijk alles Lati­jnse namen te geven en zo heet­ten de Ned­er­lan­den Bel­gi­ca of Bel­gium, bestaande uit een noordelijk en een zuidelijk deel. Het noordelijke Belgium/​Belgica heet nu Ned­er­land en het zuidelijke kreeg in 1830 de naam Bel­gië. Maar we dwalen af.

We keren terug naar het 17de-eeuwse Nova Bel­gi­ca. In het jaar 1647 kwam een schip aan in Nieuw Ams­ter­dam, de hoofd­plaats van Nova Bel­gi­ca. Het vaar­tu­ig werd enorm ent­hou­si­ast onthaald, want aan boord was een ware oor­logsheld, Peter (Petrus) Stuyvesant, de zoon van een predikant uit het Ned­er­landse Gelder­land. Over zijn geboorte­da­tum bestaat geen eens­gezind­heid: 1611 of 1612. Lat­er nam hij deel aan zeesla­gen tegen de Span­jaar­den, ver­loor hier­bij een been maar ver­wierf grote roem. Toen hij arriveerde in Nieuw Ams­ter­dam, woon­den er al sinds 1624 Euro­pea­nen, meer bepaald Walen en Vlamin­gen. Met de Ned­er­lan­ders erbij ontstond snel een gemeen­schap, die door de rivalis­erende Britse kolonis­ten algauw de spot­naam Yan­kee’ kre­gen, ver­moedelijk wegens de pop­u­lar­iteit van de voor­na­men Jan en Kees toen (en nu nog). 

De Waals-Vlaamse kolonie had zich geset­teld op de zuidelijke punt van Man­hat­tan en had zijn gebied min of meer afge­bak­end met een afs­luit­ing van palen en planken. Stuyvesant hield niet van halve maa­trege­len en hij bewoog zijn nieuwe landgenoten ertoe, een aar­den wal aan te leggen met erbovenop een ste­vige palis­sade. Het geheel was 4 à 5 meter hoog en hield aan­vallers op afs­tand. Want aan­vallers waren er genoeg in die dagen, gaande van vijandig gezinde (je zou voor min­der, als zo’n zoot­je Euro­pea­nen je land komt bin­nen­vallen) Indi­a­nen, kolonis­ten van het naburige New Eng­land tot de Britse marine. 

Uitein­delijk kre­gen de Brit­ten de boven­hand en in 1699 ont­man­telden ze de ver­sterk­te wal. Wat overbleef was een strook grond, die automa­tisch uit­groei­de tot een weg. Lat­er ontstond hier een straat, die Walen Street’ werd genoemd. In die tijd werd de naam Walen gegeven aan alle Franssprek­enden (Walen, Fransen, Zwit­sers) die deel uit­maak­ten van de oor­spronke­lijke Europese bewon­ers. Wall Street betekent dus niet muurstraat’, zoals velen aannemen. 

Van Wall Street in de huidi­ge finan­ciële beteke­nis zou van­daag zo goed als zek­er geen sprake zijn, moest er zo tegen het einde van de 18de eeuw geen statige plataan hebben ges­taan. Want onder die boom is de New York Stock Exchange tot stand gekomen. Stel je voor, de NYSE onder ruisend gebladerte, dat is zoi­ets anders dan die zoe­mende com­put­ers en die kir­rende mobielt­jes. Mobielt­jes of pc’s, daar­van had­den ze nog geen weet, die 
24 lei­dende han­de­laars die in 1792, zit­tend en staand onder de plataan van Wall Street, een overeenkomst tek­enden om alle effecten­han­del onder­ling te lat­en ver­lopen, en dit aan strik­te tarieven. 

Dat die 24 han­de­laren in 1792 Wall Street gekozen had­den om te ver­gaderen komt door wat er intussen gebeurd was met deze verbind­ingsweg tussen de Hud­son riv­i­er in het noord­west­en en East Riv­er in het zuidoost­en. De afgelopen eeuw was het oor­spronke­lijke slijk­erige pad geëvolueerd naar een geplavei­de straat, waar­langs pakhuizen en winkels ver­sch­enen en lat­er overheidsgebouwen. 

Het groep­je man­nen onder hun boom waren niet de eerste effecten­han­de­laren in de toen­ma­lige Verenigde Stat­en. Philadel­phia was toen de groot­ste stad van de VS en tevens de hoofd­stad en daar vond de eerste effecten­han­del plaats. De overeenkomst onder de New Yorkse plataan in 1792 was dus een poging om een monop­o­lie te breken. Toen in de jaren 1799 – 1800 de regering Philadel­phia ver­li­et ten voordele van Wash­ing­ton, grepen de 24 hun kans. Ze stu­ur­den anon­ieme waarne­mers naar de beurs van Philadel­phia om het reilen en zeilen te bestud­eren. De waarne­mers had­den keer op keer bericht­en bij van de floris­sante beurs in Philadel­phia, wat bij de 24 gek­narsen­tand opleverde. 

In het begin van de 19de eeuw bleef het belang en de bevolk­ing van New York groeien en na veel gelob­by werd in 1817 de New York Stock and Exchange Board opgericht, met als adres Wall Street 40.

De indus­triële rev­o­lu­tie zette de 19de-eeuwse wereld op zijn kop, Napoleon was gekomen en gegaan, de Amerikaanse burg­eroor­log woed­de, er brak oor­log uit tussen Frankrijk en Duit­s­land, de eerste trein pufte as uit­spuwend door het land­schap, de auto deed zijn knet­terende intrede en fan­tas­ten durf­den bew­eren dat ooit machines zwaarder dan lucht zouden kun­nen vliegen. Dit alles betek­ende ges­taag groeiende economis­che activiteit en vanzelf­sprek­end sti­j­gende beursko­ersen tot groot genoe­gen van beleg­gers en handelaars. 

Dat het kan verk­eren, heeft Wall Street al meerdere malen moeten meemak­en. Maar tot nad­er order is deze straat de kern van alle beur­s­ac­tiviteit van de VS en heeft ze op die manier invloed op het finan­ciële gebeuren van de ganse pla­neet. Hoe­lang nog, dat is een open vraag.

Jan Van Besauw 
Pub­li­cist voor US Markets
________________________________________
Onder­getek­ende is een gepen­sioneerde mar­ket­ing man­ag­er. Hij schri­jft voor US Mar­kets o.m. columns, nieuws­bericht­en en artikels over uiteen­lopende onderwerpen.


Reageren

Anonieme comments achterlaten is niet toegestaan. Hiervoor moet u ingelogd zijn. Login »
Turbo’s zijn complexe instrumenten en brengen vanwege het hefboomeffect een hoog risico mee van snel oplopende verliezen. 7 op de 10 retailbeleggers verliest geld met de handel in turbo’s. Het is belangrijk dat u goed begrijpt hoe turbo’s werken en dat u nagaat of u zich het hoge risico op verlies kunt permitteren.