![](/images/legacy-userimages/userimages/jan_bubble.jpg)
Countrywide Financial, de grootste hypotheekverstrekker van de VS, moest onlangs door de Bank of America uit de nood worden geholpen. Angelo Mozilo, de CEO van Countrywide, vreest dat dalende huizenprijzen een psychologisch effect hebben en zullen leiden tot dalende uitgaven bij huizenbezitters. De Amerikaanse economie is voor zo’n tweederde afhankelijk van consumentenbestedingen. Hij verwacht wel dat zijn bedrijf de crisis zal overleven.
Er is de afgelopen maand een hoop onrust in de markt geweest maar de wereld is sinds eind juli nog steeds hetzelfde, wat beleggers opnieuw hebben ontdekt is dat risico’s soms een hoger prijskaartje nodig hebben. Deze veranderde situatie heeft ertoe geleid dat men nu niet een Fed verwacht die de rente verhoogt om de inflatie te beteugelen maar een Fed die de rente (federal funds rate) gaat verlagen om de economie aan de praat te houden. Want ondanks het herstel van de afgelopen week kunnen we nog niet zeggen dat alles al koek en ei is.
Uit een poll van USA Today onder economen blijkt dat er een 25% kans is dat de VS dit jaar in een recessie belandt, voor het jaar daarop is de verwachting 20%. Het merendeel van de economen verwacht een renteverlaging volgende maand. Uit een poll van Reuters blijkt dat 45 van de 63 geïnterviewde economen een renteverlaging verwacht. Een renteverlaging zou goed nieuws voor de beurzen betekenen maar het is de vraag of alles dan weer in kannen en kruiken zal zijn.
Rentepolitiek
De rentepolitiek zelf is eigenlijk al een bron van discussie. Is het de rol van de Fed om de inflatie te beteugelen en de economie met het oog op een gezondere toekomst af en toe wat te laten bloeden of gaat het erom kosten wat kost de economie overeind te houden? Dat laatste lijkt steeds meer het geval. Er is al een hele tijd geen normale recessie meer geweest in de VS, daartegenover staat dat er ook al een lange tijd geen hoge rentestanden zijn geweest. De laatste keer dat de economie na de bubbel van 2000 een negatieve groei liet zien werd dit meteen teniet gedaan door extreem lage rentestanden, van een echte recessie was er geen sprake. De ene bubbel (dotcom) was nog maar net gespat en de andere (kredietbubbel) werd alweer geblazen.
Wanneer er het besef bestaat dat de Fed iedere toekomstige recessie kan bestrijden zullen bedrijven en investeerders sneller geneigd zijn om risico’s te onderschatten en dus meer te lenen en minder te sparen. Dit staat in contrast met de functie van de markt, de markt bestaat in mijn ogen om risico’s zo goed mogelijk te wegen. Slechte bedrijven moeten worden afgestraft en sterke/nuttige bedrijven moeten worden gesteund door hogere koersen. In een klimaat waarin iedere storm al bij een briesje wordt bestreden is er niet voldoende besef om de markt haar functie te laten uitoefenen, dan ontstaan er net als in Japan van de jaren 90 zombie bedrijven die onnodig overleven.
Het voordeel van een recessie is dus dat er een grote schoonmaak plaatsvindt waarbij de excessen van de economische cyclus worden opgeruimd. De Fed heeft met het schoonmaaksop een nieuwe zeepbel gemaakt en laat daarbij de vuile vaat (excessieve schulden) staan, dat is ergens zorgelijk te noemen. Hoe meer sop er gebruikt wordt om bellen mee te blazen des te minder er over blijft om de schoonmaak te doen. Als een recessie opnieuw met renteverlagingen bestreden moet worden zal de pijn uiteindelijk nog groter worden. Het is de taak van de centrale bank om te voorkomen dat een recessie uitgroeit tot een depressie maar het bestrijden van beiden kan wel eens te veel van het goede zijn.
Bill Gross / Commercial paper
Het aantal foreclosures is in juli bijna verdubbeld ten opzichte van een jaar eerder, dat meldde RealtyTrac onlangs. De huizenprijzen zijn in het tweede kwartaal volgens de NAR met 1,5% gedaald. Bill Gross, topman van PIMCO, de grootste obligatiebelegger ter wereld, waarschuwt voor waardedalingen die sinds de Grote Depressie niet zijn gezien.
Gross meldt dat niemand precies weet waar de gevaren zitten. Hij waarschuwt daarnaast dat verloren delen van de commercial paper markt (kortlopend schuldpapier) waarschijnlijk niet terug zullen komen. Volgens data van de Fed is het uitstaande commercial paper voor de tweede week op rij meer dan 90 miljard gedaald, dat is een daling van zo’n 8,2% op het totale uitstaande papier van meer dan 2 biljoen, de grootste daling in meer dan zeven jaar.
Commercial paper is een belangrijk middel voor financieringsbehoeften op korte termijn. Veel commercial paper werd gebruikt ter financiering van door onderpanden gedekte effecten, een deel daarvan bestond uit de inmiddels bekende subprime hypotheken. Countrywide financial, marktleider in hypotheken, kon geen beroep meer doen op de CP markt en zag zich nog niet zo lang geleden genoodzaakt 11,5 miljard aan noodfondsen bij banken op te nemen om over voldoende liquide middelen te beschikken.
Bedrijfsresultaten
Ondanks de paniek op de beurs waren de winsten van bedrijven in het tweede kwartaal over het algemeen beter dan verwacht met een groei van meer dan 8% voor de S&P 500 bedrijven ten opzichte van een jaar eerder. Dit terwijl op 1 juli nog een groei van 4,1% werd verwacht. Het aantal bedrijven met negatieve verwachtingen is wel bovengemiddeld en er kwamen minder bedrijven met een verwachting, dat kan duiden op meer onzekerheid. De verwachtingen voor de groei van winstcijfers in het derde en vierde kwartaal zijn de afgelopen kwartalen wel negatief bijgesteld. In het derde kwartaal wordt een groei van zo’n 6,1% verwacht en in het vierde kwartaal een groei van 12,2%. Op 1 april was dit nog 6,7% en 12,4%. De data is van 17 augustus en komt van Thomson Financial, een van de grootste leveranciers van informatie ter wereld.
Economen denken volgens USA Today dat er een 25% kans is dat de VS nog dit jaar in een recessie raakt en er wordt verwacht dat de groei van bedrijfswinsten, die tot dusver ook beter dan verwacht zijn, aan gaat houden maar iets minder hard dan aanvankelijk werd gedacht. Desondanks kan de huidige crisis een meer defensieve strategie oproepen bij beleggers.
Technische verwachting
De weken voor de top in juli heb ik in wekelijkse columns onder andere aangegeven dat het seizoensgebonden mindere beurstijden zijn en dat de grafiek beperkt opwaarts potentieel had. Daardoor was het nemen van winst op aandelen interessant. Verwachtingen voor de toekomst probeer ik te matigen, ik heb geleerd dat het verstandig is om buiten paniekscenario’s te blijven omdat die maar zelden uitkomen, daarom ga ik meer uit van long of shortsignalen. Ik kreeg in de daling alleen speculatieve koopsignalen buiten de zeer korte termijn. De vrijdag dat de Fed de discount rente verlaagde kon als een betere koop worden beschouwd door een sterk sentiment. Ik wacht nu op voldoende correctie en kijk of deze een betrouwbaar longsignaal gaat geven of nog verdere daling. Binnenkort zal ik weer eens op de technische analyse ingaan.
Jan Kastelijns
US Markets