De olieindustrie is in staat gebleken om door nieuwe ontdekkingen de bewezen oliereserve, ondanks het gestegen verbruik, op hetzelfde niveau te houden. De kans dat ze hetzelfde lukt in de komende decennia is kleinReserve tegenover productie
De vraag naar ruwe olie stijgt jaarlijks en de snelheid waarmee dat gebeurd hangt nauw samen met de economische groei die mondiaal plaats vindt. De laatste 10 jaar is de bewezen reserve aan ruwe olie in evenwicht gebleven en zou deze voorraad momenteel nog goed zijn voor 40 jaar productie bij een gelijkblijvende vraag. De olieindustrie is dus in staat gebleken om voldoende nieuwe reserves te ontdekken en daardoor de voorraad op peil te houden, ondanks de gestegen vraag naar ruwe olie tijdens de afgelopen jaren. Toch is er reden tot bezorgdheid.
De olieindustrie heeft al aangegeven dat ze niet meer in staat is om nieuwe reserves te ontdekken en in productie te brengen in hetzelfde tempo als in het verleden. Jeroen van der Veer, de bestuursvoorzitter van Royal Dutch Shell, heeft al meerdere keren gezegd “Het tijdperk waarin nieuwe reserves tegen relatief beperkte kosten in productie kon worden gebracht is voorbij”. Nieuwe reserves worden in toenemende mate ontdekt op moeilijk toegangbare plaatsen en het in productie brengen ervan gaat gepaard met technologische hoogstandjes die veel kosten met zich meebrengen.
Het is bekend dat het Midden Oosten over de grootste olie reserves beschikt. Onderstaand plaatje maakt duidelijk dat aan het huidige productietempo het Midden Oosten dat nog 90 jaar vol kan houden, daarmee steekt ze met kop en schouders boven de andere regios. Op een goede tweede plaats komt Zuid en Centraal Amerika dat nog 40 jaar vooruit kan. Venezuela is het land in voornoemde regio dat over de grootste reserve beschikt. Afrika komt op de derde plaats waar een land als Nigeria over de grootste reserve beschikt. Vervolgens komt Europa op een vierde plaats als Rusland wordt meegeteld, welk land over een belangrijke reserve beschikt. Op de vijfde plaats komt de regio Asia-Pacific en op de laatste plaats Noord-Amerika.
De officiele reserves zijn in de periode van 1995 tot 2005 met 17% gegroeid, terwijl de productie in diezelfde periode met 19% is gegroeid. Het toeval wil dat de regios Noord-Amerika en Asia-Pacific, de gebieden met de kleinste reserves, de grootste honger hebben naar ruwe olie en hun behoefte ook procentueel het sterkst toeneemt. Vooral de vraag vanuit de Asia-Pacific regio neemt sterk toe en het ligt in de lijn der verwachting dat die trend zich voort zal zetten in de komende decenia.
Prijsevolutie
Momenteel is er nog geen sprake van schaarste hoewel die in de toekomst wel dreigt te onstaan. Toch is de prijs van ruwe olie de laatste per jaar sterk gestegen naar een top van ruim 70 dollar die in 2006 werd behaald. Onderstaande grafiek laat zien dat in het verleden de prijsbeweging van ruwe olie periodiek grote uitslagen heeft laten zien , afgewisseld met periodes waarin de prijs voor lange tijd redelijk stabiel is gebleven. Gecorrigeerd voor inflatie heeft de prijs al eerder pieken van meer dan 70 dollar laten zien.
Nu de reserve niet meer toeneemt en in de toekomst geleidelijk vermindert mag worden verwacht dat de prijsbeweging van ruwe olie heftiger zal worden. De afwisselende pieken en dalen zullen naar alle waarschijnlijkheid op een steeds hoger niveau komen te liggen. Naast de toenemende schaarste wordt het in productie brengen van aanvullende reserves aanzienlijk kostbaarder dan in het verleden. Landen als Saudi-Arabie, Iran en Irak die over de grootste reserves beschikken, tegen een relatief lage kostprijs kunnen blijven produceren en voldoende overschot hebben om te exporteren varen wel bij deze situatie.
Door de sterke economische groei van de laatste jaren, en bijgevolg de sterk toegenomen vraag naar afgewerkte olieproducten, is de bezettingsgraad bij de raffinaderijen de laatste jaren hoog geweest. Het kost vele jaren om een olieraffinaderij te ontwerpen, een vergunning te krijgen en te bouwen. Dat heeft ervoor gezord dat de raffinaderijen een uitzonderlijk hoge marge hebben kunnen berekenen. Een situatie die verandert als de prijs van ruwe olie (tijdelijk) daalt door een vertraging in de economische groei en vooral als die vertraging plaats vindt in landen die een groot olieverbruik hebben, zoals de Verenigde Staten en China.
Vraag en aanbod
In het onderste deel van de tabel die hieronder wordt weergegeven ziet u een overzicht van de gebieden of landen van waaruit wordt geimporteerd (de omschrijving links) naar de eindverbruiker (omschrijving boven aan elke kolom). Het totaal wordt in de laatste kolom weergegeven.
Het Midden Oosten is met 19,821 miljoen vaten veruit de grootste exporteur en het overgrote deel daarvan gaat richting het Verre Oosten. Japan neemt 4,269 miljoen vaten per dag voor haar rekening, China 1,360 miljoen en de andere landen in die regio zijn samen goed voor 7,466 miljoen vaten per dag. De voormalige Sovjet Unie is de tweede grootste exporteur met 7,076 miljoen vaten per dag. De landen van Europa zijn dankbare afnemers met 5,811 miljoen vaten per dag.
De regio Noord-Amerika importeert 9,668 vatan per dag. Canada en Mexico zijn netto-exporteurs, terwijl de Verenigde Staten als individueel land mondiaal de grootste netto-importeur is met 13,525 — 1,129 = 12,396 miljoen vaten per dag. De import daarvan komt uit een aantal landen, waarbij het Midden Oosten met een aandeel van 19% geen rol van doorslaggevende betekenis speelt.
De regio Asia-Pacific importeert netto 15,814 vaten per dag en daarvan wordt 83,5% geleverd door het Midden Oosten.
Europa importeert 11,112 vaten per dag. Het Midden Oosten levert daarvan 28,3% en de voormalig Sovjet Unie 52,3%.
Conclusie
De olieindustrie is het afgelopen decennia in staat gebleken om door nieuwe ontdekkingen de bewezen oliereserve, ondanks het gestegen verbruik, op hetzelfde niveau te houden. De kans dat ze hetzelfde lukt in de komende decennia is klein, bovendien zullen de kosten om olie te winnen uit nieuw te ontdekken reserves sterk toenemen. Door de afname in de levensduur van de reserve en de kosten die het met zich meebrengt om die afname te vertragen zal de prijs van ruwe olie omhoog tenderen,waarbij flinke prijsfluctuaties kunnen optreden.
Het Midden Oosten beschikt over de grootste reserve waardoor zij in staat zijn om de wereld het langst van ruwe olie te blijven voorzien. De export van ruwe olie vanuit het Midden Oosten richt zich voornamelijk op het Verre Oosten, wat de snel groeiende landen uit die regio afhankelijk maakt van het Midden Oosten om aan hun sterk toenemende behoefte aan ruwe olie te voldoen. Door de toenemende schaarste aan ruwe olie, het extremisme en de vele conflicten die zich in de regio afspelen, kan het Midden Oosten in de toekomst nog zorgen voor veel geopolitieke spanningen in de wereld.
De Westerse regeringen zijn zich van de problemen bewust en zowel Europa als de Verenigde Staten zijn begonnen met een campagne om het gebruik van Ethanol en Bio-diesel te bevorderen. Volgens de nieuwe richtlijnen zullen de autos in 2015 voor 80% op fosiele brandstof rijden en voor de overige 20% gebruik maken van deze nieuwe energie. Een land als Brazilie is ons daarin voor gegaan en met groot succes. Lees meer artikelen van de schrijver op www.fransbelt.com