VIVA LA RESTAURATION

In een optre­den op de Gold Con­fer­ence in Zürich op 17 novem­ber j.l. bracht Robert Lan­dis, telg uit een ver­maard Zwit­sers ges­lacht en lid van de Gold­en Sex­tant Advi­sors, een vli­jm­scherpe diag­nose uit van onze huidi­ge cri­sis onder de titel ​‘Viva la Restau­ra­tion’. De ervarin­gen van zijn vroede voor­vad­er in het begin van de 17^e eeuw indachtig begon hij vooraf te stellen enigszins nerveus te zijn. Immers, zijn vad­er weigerde des­ti­jds het gezag van de paus te aan­vaar­den op grond waar­van met pauselijk geweld zijn strot werd doorkliefd.

Lan­dis moest hier­aan denken nu hij de legit­imiteit van de cen­trale bank aan de orde stelde.
Hij ref­er­eerde daar­bij aan de ontwik­kelin­gen van ongeveer een jaar gele­den, waar­bij de VS finan­cieel langs de rand van de afgrond scheerde en bij­na overnight een rad­i­cale omme­keer onderg­ing. Het scheelde toen maar weinig of er was sprake geweest van een volledi­ge finan­ciële meltdown.

Hij gaat dan verder: ​‘Onder het gewicht van ongeëve­naarde schuld­ver­plichtin­gen en sterk af te waarderen zek­er­he­den bleek het finan­ciële sys­teem opeens niet langer sol­vent te zijn. De over­heid meende toen de bankroete insti­tuten te moeten red­den (too big to fail) in plaats van te lat­en vallen en de markt z’n werk te lat­en doen. Aller­hande qua­si nation­al­isaties, garanties, injec­ties etc. in de vorm van bizarre afko­rtin­gen als TARP, TAF, TSLF en ABCP­MMLFF (Asset Backed Com­mer­cial Paper Mon­ey Mar­ket Fund Liq­uid­i­ty Facil­i­ty) deden opeens de ronde.

Maar dat niet alleen. De Fed bracht de korte rente naar nage­noeg nul en nam een paar duizend mil­jard aan prob­leem­lenin­gen over zon­der dat iemand daarop verder zicht had. De Fed hult zich hierover nog steeds in diep stilzwi­j­gen. Hij zegt verder: ​‘when the smoke cleared, we Amer­i­cans found our­selves the sub­ject of a gang­ster state, in thrall to a clutch of greedy, incom­pe­tent banks’. Hij vraagt zich dan ook af hoe zoi­ets kon gebeuren in een land als de VS, toch het bas­tion van het vri­je mark­tkap­i­tal­isme. Belan­grijk­er is even­wel de vraag hoe hieruit te komen. Voor hem is deze cri­sis niets anders dan de sub­li­matie van een con­flict dat terug­gaat tot de sticht­ing van de Verenigde Stat­en van Ameri­ka in 1776.

U herin­nert zich nog de woor­den van Thomas Jef­fer­son — 3^e pres­i­dent van Ameri­ka: ​‘the Cen­tral Bank is an insti­tu­tion of the most dead­ly hos­til­i­ty against the prin­ci­ples and form of our Con­sti­tu­tion and deprives the peo­ple of their prop­er­ty until their chil­dren wake up home­less on the con­ti­nent their fathers had con­quered’ (de cen­trale bank is een insti­tu­ut dat zeer vijandig staat tegen­over de principes en de vorm van onze grondwet en de onder­da­nen berooft van hun eigen­dom­men tot­dat hun kinderen zon­der een dak boven hun hoofd wakker wor­den op het con­ti­nent dat hun voor­vaderen veroverd hebben). 

Het waren juist de prak­tis­che Engelse filosofen die het in privé-eigen­dom hebben van goed­eren en zak­en en de uitwissel­ing daar­van in die tijd onder de loep had­den genomen. Die ideeën wer­den ​‘meegenomen’ in de Amerikaanse grondwet. In de 19^e eeuw kre­gen deze ideeën verder gestalte vanu­it de Oost­en­rijkse Economis­che School. De meest bek­ende ver­tolk­er hier­van was Lud­wig von Mis­es, die een economis­che the­o­rie ontwikkelde gebaseerd op indi­vidu­ele keuze.
Vol­gens von Mis­es ontstaan de financieel/​economische cycli als gevolg van inter­ven­tie van bove­naf mid­dels geld- en kredi­etschep­ping. Door de rente bene­den reële niveaus te ver­la­gen lei­dt dat tot over­pro­duc­tie die niet meer op de vraag is afgestemd. Een andere School was die van John Law wiens finan­ciële the­o­rieën gehoor kre­gen bij John May­nard Keynes in de jaren ​’30 en lat­er bij ​‘gelovige’ Ben Bernanke. Lan­dis zegt dat de Key­ne­si­aanse benader­ing niets anders inhoudt dan een mod­erne ​‘mutatie van het inflationalisme’.

Het is wel duidelijk dat de Key­ne­si­aanse school in Bernanke de doorslag heeft gegeven om het ​‘schuld­com­plex’ met meer schuld­cre­atie te bestri­j­den. Lan­dis omschri­jft een depressie louter als een louter­ing­spro­ces om de hieruit voort­gevloei­de insta­biliteit­en te neu­tralis­eren. Het is even onver­mi­jdelijk als noodza­ke­lijk. Als de markt aan zichzelf wordt overge­lat­en, zullen over­tol­lige voor­raden mid­dels pri­jsaan­pass­ing wegsmelten. De over­heid heeft hierin geen enkele rol te spelen.

Naar Key­ne­si­aanse over­tuig­ing valt de over­heid niets kwal­ijk te nemen in het pro­ces van de cycli dat zich als natu­urlijk voor­doet. Vol­gens deze over­tuig­ing kun je het opscho­nen mid­dels het pri­js­mech­a­nisme niet aan de markt over­lat­en. De over­heid moet juist hierop ageren en de vraag weer stim­uleren door mid­del van teko­rt­fi­nancier­ing, geld­schep­ping en kredi­et­ex­pan­sie.

​‘Onze autoriteit­en weiger­den bijgevolg om de mark­ten zelf het vuile werk te lat­en doen. In plaats daar­van raak­ten ze in paniek, probeer­den de pri­jzen te stim­uleren en nieuw lev­en te blazen in de kredi­et­ex­pan­sie om de vraag verder aan te jagen. Dit duidt op puur Key­ne­si­aans han­de­len. Dit is alle­maal wel duidelijk voor iedereen die de media vol­gt’, zei hij.

‘Wat min­der duidelijk is, is hoe deze cri­sis nu pre­cies is ontstaan. De Key­ne­si­aanse oploss­ing is like an act of God. Feit­elijk zag nie­mand onder de belei­ds­mak­ers dit aankomen. Uit­gaande van de Oost­en­rijkse the­o­rie kun­nen we zeggen dat de cri­sis werd veroorza­akt door de over­hei­dsin­ter­ven­ties na tien­tallen jaren van onver­ant­wo­orde kredi­et­ex­pan­sie. Met andere woor­den: de cri­sis kon je wel degelijk zien aankomen! De aard en de tim­ing van deze onver­mi­jdelijke crash werd al sinds jaren door velen unbur­dened by a false doc­trine (vrij van een ​‘besmette’ doc­trine) via het inter­net aan de orde gesteld’.

‘Een veel belan­grijkere vraag is echter hoe het mogelijk is dat we een dergelijke vol­strekt onver­ant­wo­ordelijke macht aan onze regering toevertrouw(d)en. Waarom vin­den we het accept­abel dat onze regering de bevoegdheid heeft zo mas­saal in de markt te inter­veniëren? Sterk­er, waarom accepteren we nog steeds meer van het zelfde, een ver­meende kuur die alleen maar meer schade berokkent? Dat brengt ons tot de con­trasterende the­o­rie van de opvat­ting over geld zelf’.

‘Vol­gens de Oost­en­rijkse School ontstaat geld in de markt: ……al het geld is ontstaan en moet ontstaan in een bruik­bare com­mod­i­ty die door de vri­je markt tot ruilmid­del is verkozen’. Een een­heid van geld is in wezen een een­heid van gewicht van een mon­e­taire ​‘com­mod­i­ty’ – gebruike­lijk een metaal als goud of zil­ver. De over­heid speelt geen enkele rol in de defin­i­tie of keuze van geld, laat staan de schep­ping daar­van, de pri­js of de hoeveel­heid. Die func­tie behoort de markt toe!’

‘In de Key­ne­si­aanse the­o­rie daar­ente­gen ontstaat geld bin­nen de staat. De over­heid heeft het volledi­ge monop­o­lie op (giraal) geld, om te begin­nen bij de defin­i­tie ervan. Het is dus niet voort­gekomen uit de vri­je markt maar van bove­naf opgelegd. Keynes ontleende zijn idee van staatscon­t­role uit geschriften van de Prui­sis­che Acad­e­mie van de hand van Friedrich Knapp. Hij was de auteur van een werk getiteld Staat­s­the­o­rie van het Geld uit­ge­bracht in 1905. Vol­gens Knapp is geld ​‘a crea­ture of law’ (schep­ping bij wet), bij decreet van de staat. Geld is wat de staat dan ook als betaalmid­del wenst te accepteren. De waarde van het geld is exclusief ontleend aan de staat. Keynes was hier­van zo onder de indruk dat hij het in het Engels liet pub­liceren onder de titel Trea­tise on Mon­ey. Dit heeft er toe geleid dat de meesten onder ons het vanzelf­sprek­end vin­den dat de staat het monop­o­lie over ons geld voert’.

Lan­dis gaat dan verder door te stellen dat de staat­s­the­o­rie al ter ziele was voor­dat Keynes deze omar­mde. De the­o­rie werd in 1912 volledig onderuit gehaald door von Mis­es in zijn werk The­o­ry of Mon­ey and Cred­it. Deze the­o­rie werd op haar beurt weer in diskredi­et gebracht in ver­band met de hyper­in­flatie in Duit­s­land in de 20-er jaren. Dit vor­mde voor Keynes vol­doende aan­lei­d­ing om het Prui­sis­che dog­ma te ver­hef­fen tot basis van zijn visie.

Ver­vol­gens stelt Lan­dis de vraag waarom deze kleine his­torische intel­lectuele achter­grond van belang is? Antwo­ord: ​‘omdat slechte ideeën slechte gevol­gen hebben!’ Daar­bij tekent hij aan: ​‘dat de Staat­s­the­o­rie van het geld niets anders is dan een obscu­ur fun­da­ment van mod­ern infla­tion­al­isme dat ons intel­lectueel machteloos maak­te tegen­over de peri­odieke aan­was van fiat geld en ons boven­di­en enige prak­tis­che inperk­ing op de macht van de staat onthield.

Op deze wijze kon­den we ons niet bescher­men tegen de depre­da­tions (plun­derin­gen) door onze cen­trale bank, wier groteske mis­pric­ing of mon­ey (in wezen het uit­buiten van de waarde van het geld resul­terend in steeds min­der koop­kracht) in de vorm van kredi­eten juist geleid heeft tot een cat­a­stro­fale serie bubbels in ver­mo­gens (pen­sioe­nen) en kredi­eten. De dreigende ineen­stort­ing heeft weer geleid tot de gigan­tis­che inter­ven­ties op de kap­i­taal­mark­ten’.

​‘Als we niet in staat blijken om de gebeurtenis­sen op deze mark­ten en de gevol­gen daar­van in oor­sprong duidelijk te kri­j­gen, zullen we de insti­tu­tionele en gedragsprob­le­men nooit kun­nen begri­jpen óf: we zullen nooit in staat zijn ons hierte­gen te wape­nen of teweer te stellen!’

​‘Dit brengt mij dan gelijk bij de tweede vraag: hoe komen we hier weer uit? Het korte antwo­ord is: dat zullen we niet! Het huidi­ge sys­teem (met de dol­lar als reserve­va­l­u­ta) valt niet meer te red­den! Maar we zouden het ook niet moeten willen red­den, omdat het absolu­ut cor­rumpeert. De macht om geld out of thin air te kun­nen drukken is de groot­ste macht op aarde, omdat hier­mee de macht ontstaat om (andere) mensen te onder­w­er­pen. It cor­rupts all who enjoy it’. Het begint al met de aansla­gen op de goud­pri­js maar ook op de geheimhoud­ingswet op de banken. Deze wet­gev­ing kwam iro­nisch genoeg tot stand om klanten te bescher­men die zich onder het nazis­tisch of fascis­tisch juk bevon­den’.

​‘Kor­tom, we zijn glashard om de tuin geleid. Het is waste of time om te prat­en over her­vorm­ing van het bestaande mon­e­taire sys­teem waarmee de cor­rup­tie op een andere wijze de kop weer kan en zal opsteken, met een intel­lectuele en cul­turele cri­sis als gevolg. De Sov­jet-Unie is in dit kad­er een ander lich­t­end voor­beeld van een economisch sys­teem dat gecon­strueerd was op een fout dog­ma’.

Lan­dis meent dat we ons moeten richt­en op regen­er­atie, op her­bouw vanu­it de puin­resten van de feit­elijke finan­ciële ineen­stort­ing. Doen we dat niet dan zullen we ons bli­jvend in de armen van de ver­arm­ing bevin­den.

Tenslotte vraagt hij zich af wat het huidi­ge sys­teem gaande houdt? Antwo­ord: ​‘you do’, waarmee hij de buiten­landse investeerders aan­duidt die nog geld willen bli­jven steken in een fail­li­ete boedel in de hoop daarmee tijd te kopen(RB).

Zijn laat­ste vraag is wan­neer deze ellende eindigt? Antwo­ord: pas wan­neer afscheid van de dol­lar’ (maar ook de euro – RB) wordt genomen. Goud als ​‘hard geld’ biedt een uitweg. Hij voegt er aan toe: ​‘het is even­wel niet mogelijk om de rol van het goud te begri­jpen zon­der de poli­tieke dimen­sies ervan. Goud is van oud­sh­er een per­ma­nent, natu­urlijk ruilmid­del, de antithese van giraal geld dat uit niets (anders dan bomen) is gemaakt en sym­bool is van staats­macht. Goud is een potent sym­bool van privébez­it, van vri­jwillige inwis­sel­baarheid buiten enige staatscontrole’.

Anders gezegd: ​‘goud op zich is de ultieme barom­e­ter van pub­liek vertrouwen in de over­heid!
Het ver­schaft boven­di­en een ultieme mid­del voor gewone burg­ers om een opgelegd fraud­uleus sys­teem de rug toe te kun­nen keren. Om die reden mak­en ​‘gang­sters’ (banksters-RB) in naam van het volk machtsmis­bruik om het eigen­dom van goud als een mis­daad te bestem­pe­len. Dat gebeurde in Frankrijk ten tijde van de Rev­o­lu­tie (toen de ​‘citoyens’ geen goud beza­t­en-RB), verder ten tijde van het nazidom, ten tijde van Sov­jet-com­mu­nisme (daar kende men wel ​‘gouden’ Lenin-roebels gemaakt van tung­sten-RB) en in de VS van 1933 – 1971. En ook thans wordt de pri­js van het goud nog bij voort­dur­ing onder druk gehouden’.

Terecht wijst hij er op dat ​‘we vanu­it het verleden weten dat zodra de vri­je markt de con­t­role over de defin­i­tie en de geld­cre­atie kwi­jt is, het indi­vidu z’n vri­jheid heeft ver­loren.
Om die reden vind je het insti­tu­ut van de cen­trale bank noch het uit­geven van fiat geld terug in de grondwet (Con­sti­tu­tion) van de V.S., waarmee het huidi­ge mon­e­taire sys­teem in feite als ongrondwet­telijk dient te wor­den aangemerkt.

In een nieuw sys­teem mag de con­t­role over het geld nooit meer in han­den van de staat wor­den gelegd. Dat is de kat op het spek binden (RB). Als het goud opnieuw wordt geïn­tro­duceerd, dient de over­heid er met z’n ten­gels vanaf te blijven!

Ten tijde van de uit­loop van de Gouden Stan­daard kenden we zelfs na de oor­log in ons land­je nog zil­vergeld. Door ​‘spel­ing’ van de over­heid nam het gehalte naar­mate de zil­ver­pri­js opliep af (RB). In de jaren ​’50 schreef von Mis­es dat geld aan drie voor­waar­den moet vol­doen: reëel, tast­baar (van waarde) en van hand tot hand circulerend.

Tenslotte wijst Lan­dis er op dat alle uni­ver­siteit­en ver­schoond dienen te wor­den van elke vorm van pro­pa­gan­da, onwaarhe­den en mis­lei­d­ing. Hij zegt let­ter­lijk: ​‘our uni­ver­si­ties are rid­dled with appa­ratchiks who at the very least must toe the par­ty line to advance in their careers, and in many cas­es are direct­ly depen­dant on Fed largesse’, in goed Ned­er­lands: onze uni­ver­siteit­en zijn vergeven van appa­ratchiks (uit de Sov­jet­ti­jd) die zich op z’n minst dienen aan te sluiten bij de ideeën van de geves­tigde orde om car­rière te kun­nen mak­en, ter­wi­jl ze in top­func­ties vee­lal direct afhanke­lijk zijn van de Feds ​‘vri­jgevigheid’.

Ook de finan­ciële pers, die meer en meer gecon­cen­treerd is in steeds min­der han­den, kri­jgt een veeg uit de pan ​‘als gevan­gene bin­nen het zelfde foute dog­ma en bijgevolg niet veel meer voorstelt dan een apol­o­gist van het huidi­ge mon­e­taire régime. We zijn hard toe aan meer geloofwaardi­ge infor­matiebron­nen om uitein­delijk een regen­er­atie met een breed draagvlak te bereiken’.

Dit is de groot­ste uitdag­ing van deze tijd! Breng deze woor­den onder ieders aan­dacht die zich betrokken voelt bij of slachtof­fer was van de recente bubbels en laat de restau­ratie zegevieren!

Robert Bron­cel

PS. uit de Amerikaanse pers:

Imag­ine you were a banker and the US Gov­ern­ment comes to you for a loan.

Banker:
​‘do you have enough income to cov­er the payments?’

USG:
​‘well no, in fact our rev­enue has fall­en off a lit­tle; because of the recession’

Banker:
​‘how bad is it?’

USG:
​‘uh… we spend near­ly two dol­lars for every dol­lar of income’.

Banker:
​‘oh and you expect us to lend you mon­ey? What kind of col­lat­er­al do you have and what is your net worth position?’

USG:
​‘we were hop­ing you wouldn’t ask; the most recent tal­ly of our oblig­a­tions comes to 113 tril­lion or so’.

Banker:
​‘don’t you have any assets?’

USG:
​‘yeah, we have some build­ings in Wash­ing­ton….. mil­i­tary bases around the world …. and things like that; but as a prac­ti­cal mat­ter, you could nev­er fore­close on these’.

Banker:
​‘oh, I see…….’