Er is veel over de carry trade geschreven. Toch weet niemand weet om hoeveel geld het gaat. Sommigen spreken over honderden miljarden. Gek eigenlijk dat er zoveel onbekendheid kleeft aan deze speculatiezucht. Het beeïndigen van de carry trade is levensgevaarlijk voor de West Europese beurzen.
De carry trade heeft de laatste jaren een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van ongekende koersstijgingen op de beurzen. Japanse huisvrouwen hebben massaal meegedaan met dit spel. Zij leenden 10 Yen voor elke Yen die zij zelf in bezit hadden. Men schat dat het om tienduizenden Japanse huisvrouwen gaat (Het Financieele Dagblad, 22/09/2007).
Het geleende geld werd gebruikt om in andere landen met een hoog renteverschil op deposito te zetten of om er in die landen aandelen van te kopen. Zolang de Yen maar daalde, kon men volop van carry trade profiteren. Waarom zou je het niet doen? Het geld is in Japan toch bijna gratis verkrijgbaar. Het proces van toenemende carry trades versterkte zichzelf.
Jim Mc Cormick van Lehmon Brothers stelt in Het Financieele Dagblad (22÷12÷2007) dat de carry trade ook een oorzaak is geweest van het instorten van de risicopremie. ‘Het woord risico werd volgens McCormick uit het woordenboek geschrapt. Steeds meer marktpartijen kregen in de gaten dat het kinderlijk eenvoudig is om met behulp van de yen ‘risicoloos’ geld te verdienen, niet alleen in de VS, maar overal in de wereld.’ Zoals u weet schrijf ik in mijn column ‘Beurscyclus’ eveneens over de risicopremie.
Een jaarlijks rendement van 12,5 procent ( 2001 t/m 2007) was heel goed mogelijk. Tenminste, als je in Japan geld leende om dit geld vervolgens in Australische op deposito te zetten. Belegde de carry-trader ook nog eens in aandelen of in grondstoffen, dan kon het rendement nog veel hoger zijn. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat veel beurzen vanaf 2006 synchroon begonnen te lopen met bewegingen van de Yen. Ook Harm van Wijk ( www.beleggen.com ) heeft hier regelmatig over geschreven. Zijn grafieken spraken boekdelen
Om dit sprookje tot een goed einde te brengen moest de prins op het ‘witte-dalende-Yen-paard’ blijven zitten. Dat kan natuurlijk niet de realiteit zijn. Aan alles komt een einde. Trouwens dit geldt ook voor de koersdalingen op de beurzen. Maar zover is het nog niet.
De problemen voor de carry-traders begonnen pas goed nadat de Yen begon stijgen. Vooral toen er een koersstijging van meer dan 4 à 6 procent op de borden stond. Vanaf dat moment was het snel gedaan met de rente- en valutavoordelen. De prins was van zijn ‘witte-dalende-Yen-paard’ gevallen.
De USD/YPY heeft vorig jaar een hoogtepunt bereikt van 123. Momenteel staat de USD/JPY op circa 106. De Yen is circa 14 procent gestegen ten opzichte van de dollar. Ik vermoed dat het omslagpunt voor het van nieuwe carry trades allang is bereikt.
Het is niet te hopen dat de carry traders met honderden miljarden hebben gespeculeerd. Het is denkbaar dat particulieren, zoals de Japanse huisvrouwen, maar ook marktpartijen op dit moment in de problemen zitten. Als de winsten hard kunnen oplopen, dan kunnen de verliezen dat misschien nog wel sneller. Vertrouwen komt te voet en vertrekt met het zwarte-stijgende-yen-rasrenpaard.
Als je een carry trade positie wilt terugdraaien dan moet je daar Yen’s voor terugkopen. Als velen op hetzelfde moment op dit idee komen dan kan de Yen explosief stijgen. Dit proces lijkt zich nu te voltrekken. Is deze stijging van de Yen een tijdelijke zaak en zal er spoedig een einde komen aan deze stijging? Dat zijn cruciale vragen. Momenteel gaat het niet zo heel goed in Japan. Het Financieele Dagblad spreekt in november 2007 al van een berentijd (23÷11÷2007). Nadien is de economische situatie er niet veel beter op geworden. Je zou verwachten dat de Yen weer kan dalen. Toch is het te voorbarig om dit te veronderstellen.
De oorzaak van de Japanse misère is namelijk overeenkomstig met de Amerikaanse misère. De kredietcrisis in Amerika staat nog in de kinderschoenen. Japan heeft al een kredietcrisis achter de rug. Ze hebben hier meer dan vijftien jaar over moeten doen om dit te bereiken. Zij hebben maatregelen moeten nemen om slechte leningen weg te werken. Amerika staat waarschijnlijk nog maar aan het begin van dit proces. We zetten een paar verschillen op een rijtje
In Japan heeft men grootschalige investeringsprogramma’s opgezet om de infrastructuur te verbeteren. Amerika moet hier nog aan beginnen. Hoe staat het daar met het achterstallig onderhoud van bruggen? Is er laatst niet eentje ingestort wegens achterstallig onderhoud?
In Japan is het bankwezen weer gezond. Amerikaanse banken moeten nog aan een zelfreinigend proces beginnen. Het lenen wordt minder aantrekkelijk gemaakt waardoor de consumentenbestedingen waarschijnlijk zullen afnemen. In Japan verwacht men dat de consumentenbestedingen binnenkort weer beginnen aan te trekken.
In Japan zijn de vastgoedprijzen sinds 2006, na meer dan vijftien jaar te zijn gedaald, weer aan het stijgen. In Amerika zijn de vastgoedprijzen verhoudingsgewijs nog maar net aan een daling begonnen.
De overeenkomst tussen de twee landen is het feit dat in beide landen de economische groei afneemt. Toch kan deze afnemende economische groei in Amerika wel eens harder aankomen dan in Japan. Daar consumeerde men toch al weinig en heeft men al veel maatregelen genomen. Bovendien kan men zich in Japan oriënteren op andere Aziatische landen.
Bovenstaande verschillen kunnen in het voordeel van de Yen zijn. Volgens mij behoort een jarenlange stijging van de Yen tot de mogelijkheden. Voordat de beurzen tot rust komen, moeten veel carry trade posities zijn teruggedraaid. Hierdoor zal de risicopremie weer een normaal begrip worden. Tot voor kort dachten beleggers dat het beleggen in aandelen veiliger was dan het sparen. De ontwikkelingen van de laatste dagen beweren het tegendeel.
Verdiept u zichzelf eens in deze materie voordat u uw conclusies trekt. Surf eens rond op het internet. Oordeel zelf. Overigens zijn er natuurlijk veel meer factoren die een bijdrage leveren aan de recente koersdaling. Denkt u maar eens aan de kredietcrisis op de Amerikaanse huizenmarkt, de sterk gestegen inflatie, risicovolle leningen ten aanzien van creditcards en autoleningen, dalend consumentenvertrouwen en bijvoorbeeld een dalende industriële productie.
Dit weekend kunt u weer een column verwachten over de beurscyclus.
6. Disclaimer.
Deze column heeft uitsluitend educatieve doeleinden. Niets van de tekst is op te vatten als een concreet beleggingsadvies. Overleg altijd met een professionele beleggingsadviseur van uw bank voordat u enige actie onderneemt. U bent verantwoordelijk voor uw eigen beleggingsbeslissingen. Advies: lees de disclaimer!