VA BANQUE

VA BANQUE

Het behoeft geen betoog meer dat het juist de banken zijn geweest die in de afgelopen jaren va banque hebben gespeeld. In welke mate de bankver­liezen steeds meer uit de hand begin­nen te lopen, moge blijken uit de reparatie­pogin­gen die diverse banken in het werk stellen om hun bal­ans­posi­tie weer enigszins op orde te brengen. 

Va banque betekent let­ter­lijk inzetten op alles of niets en dat zou nu net niet ​‘des banks’ moeten zijn. Het ​‘gemak’ waarmee de grote banken thans even­wel geld blijken te kun­nen ophalen, steekt schril af tegen de gevol­gen voor bijvoor­beeld de aan­deel­houd­ers. Maar dit geldt ook voor het faciliteren van kredi­et voor het bedri­jf­sleven en dus voor de economie in het alge­meen. Intussen bli­jven de puis­sant rijke bonus­jagers ​‘pret­tig’ buiten schot.

Vertrouwen in banken

Thans na bij­na een jaar begin­nen zich de con­touren van een finan­cieel débâ­cle van een tot dusver ongek­ende omvang steeds meer af te teke­nen. De geloofwaardigheid van met name de Amerikaanse cen­trale bank dreigt naar een his­torisch dieptepunt af te zakken. De boost van de goud­pri­js vri­jdag j.l. met een slordi­ge 50 dol­lar was een pure demon­stratie van de machteloosheid van het Fed­beleid. De Fed is vol­gens Roy­al Bank of Cana­da in pan­ic mode en dreigt daar­bij ook nog eens op ramko­ers met de ECB uit te komen. De ECB zal hoe dan ook voor een ver­hoging van de rente kiezen. Want ook hier nemen de prob­le­men toe, met name in Zuid-Europa waar de teko­rten op de lopende reken­ing boven 10% zijn gegroeid. Vol­gens de afsprak­en van ​‘Maas­tricht’ kan dit niet, maar wordt voor nu oogluik­end toege­lat­en hangende de huidi­ge mon­di­ale spanningen.

Het lijkt alsof het dek­sel nu ein­delijk van de beer­put komt nu twee grote banken — Bar­clays en For­tis — open­lijk de term finan­cial melt­down hebben dur­ven uit­spreken. Voorts heeft Roy­al Bank of Cana­da haar cliën­ten gead­viseerd te anticiperen op een full-fledged crash in glob­al stock and cred­it mar­kets over the next three months. Per slot wil nie­mand zomaar zijn koop­kracht zien ver­damp­en noch via zijn aan­de­len­bez­it, noch via z’n huis noch in zijn porte­mon­nee, zek­er niet als dit met ​‘een beet­je meer’ ver­ant­wo­ordelijkhei­ds­gevoel een­voudig had kun­nen zijn voorkomen.

Toekom­stvoor­spellin­gen

Analoog aan de uit­latin­gen van RBS werd in de jong­ste Glob­al Out­look van Bar­clays cliën­ten op het hart gedrukt ​‘de luiken te sluiten voor een wereld­wi­jde finan­ciële storm als gevolg van de ontwik­kelin­gen die de kredi­et­cri­sis op gang hebben gebracht’. Daar­bij wordt o.a. geref­er­eerd aan het feit dat de Amerikaanse cen­trale bank het inflatiespook met haar beleid van de afgelopen negen maan­den zó zwaar heeft aange­jaagd dat ze daarmee de geloofwaardigheid van dit insti­tu­ut totaal heeft ver­speeld. Daar komt nog bij dat de Fed voor tien­tallen mil­jar­den illiq­uide hypotheekpro­ducten alsmede uit­staande pri­vate label schulden heeft geswapt (ingeruild) tegen treasury’s (over­hei­dss­chuld­pa­pi­er). Verwacht wordt dat de inflatie in de VS de vol­gende maand verder naar 5.5% (dat is het offi­ciële cijfer!) zal oplopen en zelfs richt­ing 8% tegen het einde van het jaar. 

Inflatie met wind in de zeilen

Door­dat de Fed de afgelopen week de rente onge­moeid liet, wor­den 45 lan­den met een aan de dol­lar gekop­pelde munt ged­won­gen de inflatiegroei in eigen land met lede ogen aan te zien. Het afgelopen jaar is de inflatie wereld­wi­jd van 3,2% naar 5% geste­gen. Met offi­ciële inflatieci­jfers in Azië en in het Mid­den-Oost­en van hier en daar al boven 10% is de pri­jssti­jging in dit deel van de wereld al flink uit de hand gelopen. Als enige mogelijke red­mid­de­len gelden rentev­er­hogin­gen óf de loskop­pel­ing van deze muntsoorten van de dollar. 

Onwaarschi­jn­lijk is dat men voor dit laat­ste zal opteren daar dat weer ram­pza­lige gevol­gen voor de Amerikaanse munt zou hebben. Vol­gens ingewi­j­den zal de volledi­ge schade van de huidi­ge cri­sis pas over een jaar goed zicht­baar zal zijn. Voor­lop­ig bevin­den we ons nog in het sta­di­um van oplopende ver­liezen die elka­ar ver­sterken. Vele vooral kleinere banken in de VS komen in finan­ciële adem­nood te verk­eren. Verwacht wordt dat 8% à 10% van de slordi­ge 6300 banken in dit land het lood­je zullen gaan leggen.

Sneeuw­bal­ef­fect

Nu het vertrouwen in de terug­be­taal­baarheid van schulden steeds verder wegza­kt, luidt de verwacht­ing dat o.m. de eerder genoemde insti­tuten als MBIA en AMBAC nog verder zullen wor­den afge­waardeerd. Bij deze twee insti­tuten staat een kap­i­taal uit van ca. 170 mil­jard dol­lar aan gestruc­tureerde en gese­cu­ri­tiseerde (doorverkochte) pro­ducten alsmede een slordi­ge 1.000 mil­jard aan munic­i­pal bonds (schuld­pa­pi­er uit­gegeven door lagere over­he­den). In deze voort­woek­erende vloed­golf van afwaarderin­gen zullen vele insti­tuten (ook lagere over­heid) meegetrokken worden.

Verder wordt verwacht dat ook bedri­jf­s­takken als de auto- en vlieg­tuigin­dus­trie, de bouw en de tech­nis­che bedri­jvigheid het moeil­ijk­er zullen gaan kri­j­gen gezien de sterk oplopende energie- en metaal­pri­jzen. Als de bedri­jvigheid in den brede verder wordt aange­tast dan wordt er in het vol­gende sta­di­um op een omge­keerd sce­nario van oncon­troleer­bare deflatie gerek­end. Dit zeggen althans insti­tuten als Société Générale, Dres­d­ner Klein­wort en Banque AIG, waar­door de werelde­conomie tot stil­stand zou kun­nen wor­den gebracht. Kor­tom, geen van bei­de vooruitzicht­en is aan­lokke­lijk. Gezien de kracht van de groei alsmede de opge­bouwde reserves in Azië zal hier­van m.i. vooral­snog een zekere buffer­w­erk­ing uit­gaan. Doch hele­maal uit te sluiten valt er in dit kad­er in een wat verder ver­schi­et even­wel niets meer!

Inter­na­tion­aal finan­cieel fun­da­ment ​‘at stake’

Het meest angst­wekkende sce­nario is dat de Amerikaanse economie op dit moment onder bijs­tur­ing niet meer te red­den valt. Waar inter­ven­ties het mark­t­beeld bepalen, de liq­uiditeits-markt nage­noeg is opge­droogd, de groei afneemt, ter­wi­jl de inflatie zeer snel sti­j­gende is, kan alleen een weg­val­lende vraag de pri­jzen weer doen dalen zon­der dat de economie hier­door weer aantrekt. Tegelijk­er­ti­jd dreigt nu een com­pleet bouww­erk van inter­na­tion­aal finan­cieel vertrouwen door het jaren­lang veel te oppor­tunis­tis­che banken­beleid onderuit te wor­den gehaald. We wis­ten al dat het vertrouwen te voet komt en te paard gaat. Dus dan pre­par­eren op een lang­durige finan­ciële koude­golf met vorst aan de grond? Voor zover u dat nog niet gedaan heeft, zou ik in ieder geval rap ​‘warme sokken’ kopen! Bar­clays schat dat beleg­gers in deze tur­bu­lente tij­den het al goed doen als ze in staat blijken geen koop­krachtver­lies te lijden.

Robert Bron­cel
voor US Markets