TOO BIG TO BAIL

TOO BIG TO BAIL

De Aziëcri­sis van 1998 kan ik me nog als de dag van gis­teren herin­neren. Ik was net begonnen op de deal­in­groom van Abn Amro en de sfeer was ges­pan­nen: een ver­keerd ​‘gok­je’ in Rus­sis­che staat­soblig­aties kostte de bank 200 miljoen gulden en bonus zou er daarom dat jaar niet inzitten. 

Om de zaak nog erg­er te mak­en ger­aak­te ook nog eens een van de meest pres­tigieuze hedge­funds van dat moment, Long Term Cap­i­tal Man­age­ment (LTCM), in de prob­le­men. Dit fund gerund door Nobel­pri­js win­nende economen en traders van naam en faam was erin ges­laagd een lever­age op te bouwen van 250. Dus voor elke dol­lar eigen ver­mo­gen had het fund 250 dol­lar expo­sure (inclusief derivaten).

Finan­ciële instellin­gen over de gehele wereld had­den hun cen­t­jes toev­ertrouwd aan deze genieën. Zeer gea­vanceerde wiskundi­ge mod­ellen reke­nen­den nacht­en lang om de vol­gende ocht­end te prof­iteren van minieme koersver­schillen op de glob­ale beurzen: arbi­trage voor de kenners.

Helaas bleek de mark­tre­aliteit echter niet in wiskundi­ge for­mules ver­vat te kun­nen wor­den. Toen de paniek een­maal toes­loeg en beleg­gers wereld­wi­jd afscheid namen van alles waar ook maar een pri­js voor werd gemaakt, veran­der­den de posi­ties van LTCM in ware nacht­mer­ries. Daar waar de mod­ellen maar bleven sig­naleren dat een ​‘rever­sion to the mean’ toch echt op basis van de log­i­ca zou moeten plaatsvin­den, liepen de spreads alleen maar verder uiteen.

Het gevolg was dat het eigen ver­mo­gen van LTCM als sneeuw voor de zon verd­ween. Keynes zei het al: ​“Mark­ten kun­nen langer irra­tion­eel zijn dan jij solv­abel kunt bli­jven” en dat geldt zek­er wan­neer je met geleend geld speculeert. Lenin­gen wer­den teruggeëist, beleg­gers wer­den zenuwachtig en vroe­gen hun geld op en de goed geïn­formeerde aas­gieren begonnen tegen de posi­ties van LTCM te wedden.

Het resul­taat was nog meer paniek: als LTCM zou omvallen dat zou het totale (glob­ale) finan­ciële sys­teem wel eens kun­nen imploderen. Dat gebeurde niet omdat een con­sor­tium van veer­tien banken (!) onder lei­d­ing van de FED uitein­delijk een bailout ver­zorgde van $4 mil­jard. De hebzuchti­gen beloof­den beterschap.

Zo ook nu. Maar afgezien daar­van lijkt de huidi­ge cri­sis niet in de ver­ste verte op de sit­u­atie van 1998. $4 mil­jard? Daar houd je van­daag de dag de Amerikaanse pornoin­dus­trie nog niet eens mee overeind.

De bedra­gen die nu op de voor­pag­i­na’s van de kran­ten ver­schi­j­nen zijn werke­lijk astronomisch. Neem nu Roy­al Bank of Scot­land. RBS heeft tegen­over haar £1.9 biljoen ver­plichtin­gen ongeveer £1.8 biljoen bezit­tin­gen staan. Althans de laat­ste keer dat ik keek. De staatss­chuld van Enge­land is op dit moment ongeveer £650 mil­jard. Ik hoop dat de bureau­crat­en zich goed realis­eren dat die staatss­chuld zal vervier­voudi­gen wan­neer wordt toegegeven aan de schree­uw om RBS te nationaliseren. 

En dan hebben we het natu­urlijk nog maar over één bank. Deze onderne­min­gen zijn niet ​‘too big to FAIL’ maar ​‘too big to BAIL’.

Wat de oploss­ing dan wel is? Wie het weet mag het zeggen. Een uitweg is door gigan­tis­che geld­cre­atie de excessieve schuld effec­tief te doen ver­damp­en (inder­daad, desas­treus voor iedereen met een beet­je spaargeld en uit­staande lenin­gen). Een andere mogelijkheid is de vri­je markt gewoon haar werk te lat­en doen. Leuk zal dat niet zijn, maar het garan­deert in ieder geval dat de rom­mel snel en effec­tief opgeruimd wordt (inder­daad, met mas­sale fail­lisse­menten etcetera tot gevolg). 

Wat het ook moge wor­den, cri­sis biedt mogelijkhe­den. De grote (familie-)kapitalen in de wereld zijn opge­bouwd tij­dens de uitverkopen gedurende recessies en depressies. Dit zijn daarom naar mijn mening de tij­den om je niet door angst te lat­en lei­den en waarin je vooral moet proberen je slag te slaan. Makke­lijk is dat inder­daad niet, anders zou iedereen het wel doen. Maar zoals de Engelsen zeggen: ​“For­tune favours the brave”. Ik wens u daarom veel moed toe in deze alleszins inter­es­sante tijden.

Cees Quir­i­jns
US Markets