The Federal Reserve System

Met van­daag een nieuwe grote ver­gader­ing is het inter­es­sant om eens te kijken wat de Amerikaanse Fed­er­al Reserve nou pre­cies inhoudt. Iedereen die op de beurs han­delt hoort vri­jwel dagelijks wel wat over de Fed en haar pres­i­dent Janet Yellen voor­bij komen. De media houdt er van om alle schi­jn­wer­pers op deze cen­trale bank te zetten door er ontel­bare artike­len over te schri­jven en op elke nieuwszen­der te behan­de­len. Bij elke kre­un of scheet van een insid­er zie je de markt bewe­gen. Beleg­gers lijken angst uit te stralen. Maar waarom eigenlijk?

Even een kort stuk­je geschiede­nis want dat mag hier namelijk niet ontbreken:

Opgesteld in het jaar 1913 kreeg de Fed als pri­maire doel om de rust bij banken en mark­ten in de Verenigde Stat­en te bewaren. Dat kwam vooral door paniekaan­vallen zoals de grote paniek van 1907, waarin ruim 50% van de NYSE-waarde verd­ween. Gevolg was een run op de banken en andere finan­ciële instellin­gen waar­door er veel bank­rupt gin­gen. Er was namelijk nog geen instantie die grote hoeveel­he­den geld in de markt kon pom­pen zodat de liq­uiditeit niet ten onder ging. Een even­e­ment dat de Fed dus in de toekomst zou moeten voorkomen.

Je kunt dus de con­clusie trekken dat de Fed­er­al Reserve is opgezet om vertrouwen te win­nen bij investeerders en han­de­laars. Als zij dat vertrouwen ver­liezen kri­jg je natu­urlijk weer angst onder beleg­gers. Daarom is de Fed uiterst voorzichtig met hun inter­ven­ties zoals het aan­passen van rentes en kap­i­taal­in­jec­ties. Maar hoeveel mid­de­len om de economie te stim­uleren hebben zij eigen­lijk? James Rickards, advo­caat en schri­jver van onder andere The Death of Mon­ey, stelt in eerste instantie dat de Fed zelfs ​‘insol­vent’ is, of in nor­male woor­den, de onmacht heeft om te kun­nen betal­en. Daarmee doelt hij op de lage totale kap­i­taal van 40 mil­jard dol­lar op de bal­ance sheet van de Fed (dat is wat er overbli­jft van de total asset (4,49 biljoen) minus de total lia­bil­i­ty (4,45 biljoen)). Een bedrag waar­van je je gaat afvra­gen of de cen­trale bank inder­daad wel snel kan han­de­len op spon­tane terug­vallen van de markt. Sterk­er nog, het scheelt maar 1% of de Fed is zijn hele kap­i­taal al kwi­jt. Iets wat op de beurs als nor­maal gezien wordt maar voor hen een cat­a­strofe zou beteke­nen. Hoe kan het dan dat Yellen en co. geen zweet­drup­pels op de voorhoof­den hebben? Het antwo­ord ligt bij dat ver­radelijke doch zeer begeerde edel­metaal, goud. Na The Great Depres­sion is er heel wat ton­nen goud heen en weer geschoven tussen de Fed­er­al Reserve en de US Trea­sury. Uitein­delijk kreeg de Fed in ruil voor al het afges­tane goud ​‘gold cer­tifi­cates’ om het gat op de bal­ans te dicht­en. De waarde van die cer­tifi­cat­en werd gebaseerd op de mark­t­pri­js (marked to mar­ket, iets wat een dagelijkse bezigheid is) en dat deed men om de zoveel tijd. Tot aan 1971, waar de goud­pri­js op 42,22 dol­lar per ounce stond. De reden daar­van ligt bij acties die pres­i­dent Nixon onder­nam maar dat is een ver­haal voor een andere keer. Met een hoeveel­heid van ruim 8 ton ligt de waarde op zo’n 11 mil­jard dol­lar. Dat bedrag staat nog steeds als asset op de bal­ans. Wellicht voelde u het al aankomen, maar omdat de goud­pri­js sinds­di­en alleen maar is geste­gen klopt dat bedrag dus niet meer. Met een goud­waarde van pak hem beet 1300 dol­lar per ounce hoort die 11 mil­jard dus bij­na 340 mil­jard dol­lar te zijn. Een ​‘hid­den asset’ dus die een ver­keerd beeld kan geven. Het argu­ment dat de Fed ​‘insol­vent’ is wordt daar­door een stuk zwakker. Bli­jft natu­urlijk nog wel het feit dat die 8 ton aan goud niet zo in de schoot van de Fed gewor­pen wordt mocht­en ze daar om vra­gen. Afspraak is dat er alleen tij­dens een gigan­tis­che klap de Fed in moeil­ijkhe­den komt, de U.S. Trea­sury bijspringt. Overi­gens spreekt de Fed niet graag open­lijk over hun sol­ven­cy met betrekking tot goud, dus zal het voor­lop­ig nog wel een ​‘hid­den asset’ op de bal­ans blijven.

Over cur­ren­cy wars gespro­ken, is dat momenteel ook niet aan de hand door dat gedoe met al die mon­e­taire rentes? Die wor­den ver­laagd om banken te stim­uleren hun geld uit te lenen als investerin­gen om zo de economie een boost te geven, maar hoe effec­tief is dat als dat voor diezelfde banken alleen een keuze bli­jft? Het enige wat ze lijken te doen is dat geld te investeren in daar waar zij meer winst in denken te behalen. Dat is immers waar zij op uit zijn. Het stim­uleren van economieën lat­en ze maar al te graag over aan de over­heid. Tussendoor zor­gen die lage rentes wel weer voor flinke invloe­den op de val­u­ta’s. Dat zie je bij de ECB en BoJ bijvoor­beeld ook gebeuren.Oké qua liq­uide mid­de­len lijkt het wel goed te zit­ten, maar hoe zit het dan met dat vertrouwen? Daarmee komen we terecht bij een prob­leem waar de Fed al bij­na hun hele bestaan mee worstelt. Ze wor­den door beleg­gers immers gezien als de red­dende engel als de markt en de economie weer eens te harde klap­pen kri­jgt. Door rente­beleid en beheer van mon­ey sup­ply moeten ze de over­heid helpen om de werk­loosheid zo laag mogelijk te houden en te zor­gen voor sta­biele pri­jzen door te hoge inflatie of deflatie tegen te gaan. Dat laat­ste loopt echter soms erg uit de hand en er zijn mensen die zeggen dat de Fed zelfs de aan­lei­d­ing is geweest voor The Great Depres­sion. Daar ging namelijk een val­u­taoor­log aan vooraf tussen zow­el de VS, Enge­land en Frankrijk (en nog veel meer kleinere economieën) die elk hun val­u­ta probeerde te deval­ueren. Niet ver­won­der­lijk was goud ook hier bij betrokken. Lan­den trokken de waarde van hun munt namelijk los van de goud­pri­js waar­door deval­u­atie ontstond. Die oor­log duurde in totaal ruim vijf­tien jaar. Miss­chien is het verve­lend om te horen maar zon­der de Tweede Werel­door­log had die ​‘cur­ren­cy war’ nog veel langer door kun­nen gaan. De VS kon namelijk zo veel pro­ducten als het maar kon exporteren waar­door er een over­schot aan inkom­sten kwam en schulden wer­den opge­heven. De fouten die de cen­trale banken had­den gemaakt wer­den dus her­steld door een bloedi­ge en mem­o­ra­bele oor­log. In de jaren daar­na werd dat vertrouwen weer langza­am terugge­won­nen, maar wat het heeft gekost..

Dan is er nog een kwest­ie die vooral bij Amerikaanse verkiezin­gen weer als dis­cussie gevo­erd wordt. Is de Fed­er­al Reserve wel zo onafhanke­lijk als ze zelf bew­eren? Organ­isatorisch gezien zijn ze onafhanke­lijk van de over­heid, maar de pri­vate banks die zij moeten reg­uleren zijn juist weer ver­plichte aan­deel­houd­er via hun fed­erale licen­ties (Hoewel de Fed op hun web­site dus beweert dat ze door nie­mand in bez­it zijn). Ik wil de con­clusie niet trekken dat er geheime agen­da’s aan te pas komen, maar met zo’n sys­teem mag je dat ook niet uit­sluiten. Komt daar­naast nog eens kijken dat de Board of Govenors aangewezen wordt door de Pres­i­dent van de Verenigde Stat­en. De dis­cussie of de Fed han­delt vanu­it een poli­tiek stand­punt in plaats van een economisch stand­punt is daarom nog steeds van deze tijd. Ik hoor men dan ook wel zeggen dat er pas weer een rentev­er­hoging zal komen nadat de pres­i­dentsverkiezin­gen zijn geweest. Of dat zo is komen we over enkele uren te weten. Uitein­delijk lijken beleg­gers de invloed van de Fed dus nog steeds groot genoeg te vin­den om de markt te kun­nen lat­en draaien. Maar waar hebben we het nu eigen­lijk over? Waarschi­jn­lijk spreken we wel over een veran­der­ing van een kwart pro­cent. Waarom traders daar dan zo moeil­ijk over lijken te doen is voor mij nog steeds een onbeant­wo­orde vraag. Wellicht is het wederom die angst waarmee ze elka­ar keer op keer lopen te beïn­vloe­den, met dank aan de media?

Daniel van Vli­et
voor US Markets