Als we olie-expert Leonardo Maugeri mogen geloven, dan mogen we ons de komende decennia verwachten aan een ongeziene heropleving van de olieproductie, onvermijdelijk gepaard met de ineenstorting van de olieprijs.
Leonardo Maugeri (48 jaar) is een Italiaan die op dit ogenblik (september 2012) ‘Senior Fellow’ is aan de Harvard University. Voordat hij in 2011 verhuisde naar de VS maakte hij deel uit van het topmanagement van de Italiaanse olie- en gasreus Eni. 
Hij geldt als een wereldautoriteit op het gebied van energie in het algemeen en olie en gas in het bijzonder. Toen hij in 2008 waarschuwde dat de olieprijs kon crashen na de piekperiode in 2008 heeft hij velen tegen de haren in gestreken maar hij had wel gelijk, zoals blijkt uit onderstaande grafiek.
Op 25 juni 2012 heeft Maugeri in een interview zijn visie op de olieproductie gedurende de komende decennia uiteengezet. Onderstaand artikel vertrekt bij dit interview.
Wie de afgelopen jaren zich waagde aan voorspellingen betreffende de productie van olie en gas, ging er bijna vanzelfsprekend van uit dat ‘peak oil’ iets was voor alle ogenblikken, m.a.w. dat we ons heel recent konden verwachten aan alarmerende signalen van snel uitgeput rakende oliebronnen. Hieraan werd gekoppeld dat de olieproducenten het veel moeilijker hebben om hun kleverige goud boven te halen, denk aan de boringen op grote diepte in de oceaanbodem, het moeten gebruiken van ter plekke geproduceerd stikstof om de olie naar boven te persen enzovoort.
Nu is het exact dat op vele plaatsen de oliebronnen inderdaad aan het droogvallen zijn. Dat is bij voorbeeld het geval in de Noordzee, in de Golf van Mexico en last but not least in het Midden-Oosten, dat zijn faam als oliemekka dreigt te verliezen. Dat hierdoor de olieprijs snel en steil zou gaan stijgen werd en wordt als een spijtige maar onvermijdelijke consequentie aanzien.
Zoals uit bovenstaande grafiek blijkt, heeft deze prijs tot tweemaal toe de piek rond 125 dollar (gelukkig) niet overschreden noch kunnen behouden. Dit feit kunnen we toeschrijven aan twee factoren: enerzijds de wereldwijde problemen met banken en economie en anderzijds het doorgedreven zoeken naar nieuwe technieken om olie te winnen. Typisch hierbij zijn het oliezand dat vooral in Canada geëxploiteerd wordt en de schalieolie in de VS. Volgens ramingen liggen op deze wijze nog vele miljarden vaten klaar om gewonnen te worden.
Omdat de overvloedige en relatief gemakkelijk exploiteerbare olievoorraden stilaan op raken en omdat de nieuwe technieken om olie te winnen stukken duurder zijn dan de traditionele lijkt het voor iedereen een noodzakelijk kwaad dat de olieprijzen van vroeger nooit meer terug zullen keren.
Hiermee is Maugeri het hoegenaamd niet eens. Zoals hij geciteerd interview uiteenzet is hij gaan kijken naar alle productiecentra waar intensief gezocht wordt naar nieuwe exploitatiemethodes en hij heeft tevens de hiervoor geplande investeringen in kaart gebracht. Op deze wijze kwam hij tot een verbluffende slotsom: rond 2020 zou de wereldproductie ruwe olie ca 110 miljoen vaten per dag geworden zijn, dit is ruim 18% meer dan de 93 miljoen vaten van heden.
Vier landen zouden het voortouw nemen op dit gebied, nl. Irak, de VS, Canada en Brazilië. Verliezers in deze race zouden Noorwegen, het VK, Mexico en Iran. Bij slechts twee (Noorwegen VK) van deze verliezers zou het echt gaan over droog komende olieputten, bij de beide andere wordt politiek de spelbreker.
Maugeri citeert de VS als meest spectaculaire comeback op oliegebied. Verbeterde manieren om schalieolie te winnen liggen hiervan aan de basis. Bewijs is dat heden in Texas en North Dakota, waar nieuwe technieken worden getest, de olieproductie fors stijgt. Maugeri voorspelt dat de VS zo rond 2020 wereldwijd de nummer 2 van de olieproducenten zouden zijn, enkel voorafgegaan door Saoedi-Arabië.
En zo komt Maugeri tot zijn voorspelling wat de olieprijs betreft. Het succesrijke toepassen van nieuwe of verbeterde technieken zal wereldwijd als voorbeeld genomen worden en de productie zal, zoals hierboven al aangehaald, gigantisch stijgen. Logischerwijze wordt het vat ruwe olie dan ook goedkoper. Hoewel momenteel velen het niet kunnen (of willen?) geloven lijkt het niet onmogelijk, dat onder de ‘bodemprijs’ van 70 dollar per vat niet kan geproduceerd worden. NB: 70 dollar is de prijs voor gemakkelijk op te pompen olie, zoals dat het geval is op de meeste plaatsen in het Midden-Oosten.
Om de olieprijs te handhaven op een peil dat voor de producenten rendabel is, zou volgens Maugeri vanaf dit jaar (2012) de vraag jaar na jaar wereldwijd ca 1,6% moeten groeien. Verschillende factoren zorgen evenwel voor tegenwind, zoals de groene beweging die systematisch benadrukt dat er minder olie verbruikt zou moeten worden en ook de nog altijd zwakke wereldeconomie. Maugeri denkt dat vooral deze factoren ervoor zullen zorgen dat het olieaanbod de vraag sterk zal gaan overtreffen met een gevoelige prijsdaling als gevolg.
Volgens Maugeri blijft een ‘collaps’ van de olieprijs echter tot de mogelijkheden behoren. Hoever die collaps dan wel kan gaan is (nog niet) vermeld.
En er is nog iets. Wanneer de exploitatie van oliezand en schalieolie in resp. Canada en de VS het verwachte succes zou kennen, betekent dit dat deze landen een andere, meer zelfverzekerde en dominante positie zullen innemen op geopolitiek vlak. Zet daartegen de toenemende invloed van China op de olieproductie in het Midden-Oosten en de bakens zijn uitgezet.
Tot daar het standpunt van Leonardo Maugeri. Graag voegen we er enkele kanttekeningen bij. Zo is er het exploiteren van oliezand en van schalieolie, dat allesbehalve vriendelijk is voor de natuur. Om voldoende oliezand te vinden moet in vele gevallen een opperlaag tot 90 meter dik afgegraven worden en wat overblijft is een onvruchtbaar dood gebied. En olieschaliën moeten door middel van enorme machines gebroken worden, wat leidt tot grote pollutielast en in sommige gevallen tot aardbevingen.
Maar Maugeri geldt als een strikt neutrale persoon, die zich niet aansluit bij welke industriële lobby of politieke werkgroep ook. Als hij gelijk heeft en als (groene) politiek en industrie tot een consensus kunnen komen, kan een heel andere olietoekomst zich aandienen. En die ineenstorting van de olieprijs zal wel zo’n vaart niet lopen, want herstellen van de natuur achteraf zal moeten gebeuren en kost ook handenvol geld.
Jan Van Besauw
Columnist voor USMarkets.nl