Als goud “fout” is dan moet geld toch goed zijn? Simpele vragen die nog steeds zonder voldoende nadruk worden gesteld. Bovendien aan wie (beleidsmakers) moet je ze voorleggen in de zekerheid dat je geen of een vriendelijk doch niet inhoudelijk antwoord krijgt? Conclusie? Zij weten het – dat is nu wel gebleken! Juist om die reden blijft het antwoord uit. Wij mogen slechts de vinger opsteken om vervolgens niet zonder morren straks met een andere regering tegen “de uitwassen” aan te hikken en…… te slikken!
De overheersende issues zijn nog steeds niet weg te denken:
- Waarom zijn met name de West-Europese landen in 1971 zo braaf meegegaan met het Amerikaanse besluit om de dollar zonder enige verdere verankering los te koppelen van het goud, resulterend in zwevende valuta’s? Antwoord: de Amerikaanse defensieparaplu tijdens de Koude Oorlog.
- Waarom hebben deze landen als gevolg daarvan toegestaan dat de V.S. middels hun gewillige drukpers altijd gratis in het buitenland hebben kunnen shoppen? Antwoord als boven.
- Waarom hebben de West-Europese centrale banken gehoor gegeven aan het Amerikaanse verzoek om eind jaren ’90 op bodemprijzen gouduitverkoop te houden? (goud werd bestempeld tot niet meer dan een ‘barberic relic’). Antwoord: de daling van de dollar moest niet leiden tot afnemend vertrouwen in de functie van de reserverol.
- Waarom zijn de Aziatische landen dan zo happig al het goud bijeen te sprokkelen wanneer en waar het zich maar aandient? Antwoord: van oudsher werd in deze regio goud als de grootste sociale zekerheid en veiligheid beschouwd.
- Waarom wordt er zo geheimzinnig gedaan over goudtransacties? Antwoord: om de goudprijs niet in positieve zin te beïnvloeden.
- Waarom dient ons goud zoveel mogelijk in de V.S. gestald te blijven, terwijl de koude oorlog toch ruimschoots voorbij is? Antwoord: om “het spel” op de COMEX gaande te houden.
- Met alle schuld op onze schouders, hoe in hemelsnaam kunnen lastenverzwaringen ons ooit uit deze economische neergang trekken? Dit antwoord is ook bekend: economische groei maar waar haal je die vandaan als zowel de V.S., de EU, het V.K. alsmede Japan ondanks alle QE in de afgelopen jaren maar een minimale tot zeer gematigde groei hebben laten zien; de groeicijfers dienen bovendien gepimpt te worden middels een reële (?) voorraadvorming én zonder de inflatie mee te nemen.
Is het niet zo dat deze issues in feite de aanzet hebben gegeven tot de diepste monetaire crisis die z’n weerga in de wereldgeschiedenis niet kent? Ligt het dan niet voor de hand dat “onze” beleidsmakers niet verder komen dan slechts symptoombestrijding?
Als schulden niet worden verrekend, vereffend, geherstructureerd dan wel afgestempeld dan zal geen enkele economische groei opgewassen zijn tegen de huidige schuldproblemen, met “slechts” een directe monetaire tijdbom in zicht.
De “voorhoedegevechten” lijken zich intussen al aan te dienen nu de Fed heeft besloten toch enige tapering in te zetten als gevolg waarvan diverse valuta verzwakten tegenover de versterkte vraag naar dollars. Dit geldt met name de opkomende landen w.o.:
- Brazilië — reaal met min 14,2% sinds begin dit jaar
- Indonesië — rupia met min 24%
- India — rupie met min 13,5%
- Turkije — lira met min 17%
- Zuid-Afrika — rand met min 21,5%
Maar ook de Australisch dollar daalde met min 16%, de Canadese dollar met min 7% en de yen (geholpen door Abenomics) met zelfs meer dan 20%. Alleen de Chinese munt bleef ondanks een kapitaalvlucht van bijna $100 biljoen vrij goed liggen. Dit gold ook voor de euro die weer door de Fed “op stand” wordt gehouden. Voor de V.S. worden de grondstoffen op deze wijze goedkoper, terwijl de export naar Europa als grootste afzetmarkt er niet onder lijdt.
Onhoudbare goudprijs
Terwijl we ons wentelen in bergen ongedekte schuld en digitaal papier blijkt de enige monetaire barometer in het spektakel van het COMEX casino nog steeds verder neerwaarts bijgesteld te kunnen worden. Volgens edelmetaalmarktspecialist bij uitstek Andrew Maguire (op wie in 2011 in Londen een niet geslaagde aanslag werd gepleegd) kan de divergentie tussen de ‘longsiders’ en de ‘naked short sellers’ niet lang meer volgehouden worden, zeker niet op het huidige niveau rond $ 1.200. ‘This physical latency will catch up in a very disorderly way the moment the downside momentum wavers’ (dit fysieke euvel wordt op een zeer wanordelijke manier ingehaald op het moment dat het neerwaarts gerichte momentum zich keert). Het draait thans om honderden tonnen per week terwijl de prijs daalt, de aandelen nog slechts een ‘bargain’ zijn en steeds meer producenten in moeilijkheden komen te verkeren. Om deze reden acht Maguire het huidige niveau van $1.200 absoluut onhoudbaar, niettegenstaande sombere uitspraken van Goldman Sachs ‘and the likes’.
De voortdurende ‘backwardation’ (futures prijs lager dan de dagprijs) is meer dan indicatief voor de onhoudbaarheid van deze situatie. Bij een verder te verwachten lagere goudproductie zullen de westerse bankiers naar andere fysieke bronnen moeten uitzien (hetgeen al gebeurt) om dit spel gaande te kunnen houden. China weet onderwijl van deze ontwikkeling een dankbaar gebruik te maken zonder overigens bekend te maken hoeveel goud er intussen bijeen is gesprokkeld. Volgens Julian Philips, een andere specialist en volger van de Chinese activiteiten via de Shanghai Gold Exchange, zou het land in het afgelopen jaar tot en met november 2.000 en 2.800 ton hebben ingeslagen inclusief de eigen productie van ca. 430 ton, zonder overigens ooit een gram te verkopen!
Regelrechte tijdbom (2)
Met een terugblik op het verleden stond de goudprijs tot 15 augustus 1971 nog op $35 per troy ounce gefixeerd om na loskoppeling met heftige bewegingen door te slingeren naar $850 in januari 1980 toen er middels een fors hogere rente tot zelfs boven 20% een einde kwam aan die stijging. Opmerkelijk was dat de centrale banken vanaf het dieptepunt rond 1998 hun goudvoorraden begonnen te verkopen (“het goud deed immers niks!”), waarop de goudprijs juist weer aantrok. Voorts nadat in 2008 alle vermogenscategorieën onderuit waren gegaan was het juist edelmetaal dat het eerst weer aantrok tot het piekniveau van $1.920 in september 2011. Oorzaak: gebrek aan vertrouwen in het monetaire systeem. Vanaf dat moment werd het zwaarste (long/short) manipulatiewapen op de COMEX in gang gezet. Het neerwaarts manipuleren van de goudprijs is alleen succesvol als alle centrale banken dit spel meespelen maar niet als de Aziaten, Arabieren en de Russen zich juist zwaar aan de koopzijde bevinden. Deze breuk in ‘policy’ vormt eveneens een regelrechte tijdbom.
Als westerse centrale banken op goed moment blijken niet over het goud te beschikken dat ze zeggen te hebben dan zal de reputatieschade en het vertrouwen in het ‘fiduciaire’ geld onherstelbaar beschadigd worden met grote gevolgen. Als goud opnieuw de sleutelrol krijgt in het mondiale monetaire systeem dan heeft de gehele wereld de grootste bezitter van goud (China) maar te volgen zoals dat ook in de vorige eeuw ten aanzien van de V.S. gold.
Zwaar toekomstig koopkrachtverlies
Voor ons in de westerse wereld zal het optredende koopkrachtverlies van de diverse nationale en internationale munten zich recht evenredig vertalen in de dan vigerende prijs van het goud. Om tegen die tijd nog aan goud te komen zullen “alle jaszakken worden leeggeschut” zoals dat nu al het geval is met de goud ETFs. De bitcoin noch een “gouden” 3‑D printer zullen daaraan ook maar een ‘bit’ kunnen veranderen.
Robert Broncel
US Markets
PS. op mijn laatste column INZICHT BIEDT UITZICHT.doc gericht aan de financiële redacties van de landelijke dagbladpers ontving ik twee reacties, te weten van het F.D. met de mededeling dat deze “geen toegevoegde waarde”bezat terwijl de NRC me uitnodigde te solliciteren; toen ik naar “de spelregels” vroeg, bleef een antwoord tot dusver uit.
“Ten einde raad” gaat ook deze column opnieuw naar de belangrijkste politici.