
De minder rijken willen eveneens profiteren van de welvaartsgroei. Natuurlijk willen zij ook golven, een mooie auto rijden en of een luxe keuken in hun nieuwe woning. Helaas moeten zij hiervoor een lening aangaan. Ik geloof dat 80 procent van de particulieren hun auto heeft gefinancierd en dat slechts 4 procent van de Nederlanders geen auto heeft. Zodra de kredietgrens is bereikt, is de basis gelegd voor een nieuwe recessie.
Zeker als op een gegeven moment er een situatie ontstaat waarbij minder rijkere consumenten steeds vaker op een onverantwoordelijke manier geld gaan lenen. Kijk in dit verband eens naar de starters die een koopwoning willen aanschaffen. Het is voor uw kinderen toch bijna niet meer te doen, tenzij u als ouder bijspringt, om een woning te kopen.
Als gevolg van het onverantwoord lenen kan de solvabiliteit van uw bank in gevaar komen. De Amerikaanse toestanden op de huizenmarkt illustreren dit voorbeeld. Er is inmiddels voor honderden miljarden afgeschreven door Amerikaanse zakenbanken.
Zodra de leencapaciteit is bereikt kan dit ten koste gaan van het bedrijfsleven doordat winst- of omzetgroei eruit is. Bedrijven willen de winst vasthouden. Zij willen immers de hongerige aandeelhouders tevreden stellen. Om de beloofde winstcijfers te realiseren wordt er gereorganiseerd bij tegenvallende omzetcijfers of als het winstcijfers begint tegen te vallen. Als ook collega-bedrijven uit dezelfde branche gaan reorganiseren is het hek van de dam. Immers, mensen kunnen dan elders geen nieuwe baan vinden. Het Amerikaanse bankwezen heeft nu al verschillende reorganisaties doorgevoerd. Op dit moment zijn er al zo’n tienduizenden banen verdwenen. Sinds de Dotcom-hype was het aantal ontslagen niet meer zo groot. Het is voor een bankmedewerker moeilijk om een nieuwe baan te vinden.
Als gevolg van deze ontslagrondes neemt het aantal wanbetalingen toe. Het is opmerkelijk te noemen dat het aantal schuldsaneringen de laatste jaren, ondanks de fikse economische groei, niet is afgenomen. Dat beloofd wat voor de toekomst. Werkloosheid is de snelste weg naar noodgedwongen ‘de tering naar de nering zetten’. Niets nieuws natuurlijk.
Werklozen geven minder geld uit dan degene die werken. In eerste instantie probeert men de levensstandaard vast te houden zoals men gewend was te leven toen men nog werk had. Langzaam maar zeker ervaart men dat dit onmogelijk is. Helaas is het dan te laat en staan de schuldeisers op de stoep. In Amerika is dit proces in volle gang. Het aantal gedwongen uit huiszettingen neemt nog steeds toe. Naarmate het aantal wanbetalingen toeneemt, zullen de consumentenbestedingen steeds meer omzet onder druk komen te staan. Naar verwachting zullen dan steeds meer bedrijven gaan reorganiseren. Het lijkt dan een vicieuze cirkel te worden.
De rijken lijken in eerste instantie niet getroffen te worden door het bereiken van het plafond aan consumentenkrediet van de minder welgestelde medeburgers. Immers, zij kunnen blijven spenderen, blijven speculeren en zelf blijven doorlenen. Toch kan het ook bij hen misgaan. Vroeger gingen banken gewoon failliet. Op dit moment proberen de Centrale Banken met man en macht voorkomen dat er banken failliet gaan. Gelukkig maar. Als dit lukt, dan blijft het vermogen van de rijken beschermd. Toch zullen vele rijken ook verliezen moeten incasseren. Zij hebben immers hun vermogen belegd of gespeculeerd. Als de bedrijfswinsten onverhoopt afnemen zullen de koersen onderuit gaan.
De Armoede neemt in Nederland toe.‘Volgens het CBS komt de helft van het aantal gezinnen met een laag inkomen niet rond. Het gaat dan om zo’n 660.000 gezinnen. Van dit aantal zeggen 90.000 gezinnen niet genoeg geld te hebben om elke twee dagen een warme maaltijd te bereiden of niet genoeg geld te hebben om het huis te verwarmen (Vrij vertaald uit De Volkskrant, 21/03/2008). Het ontstaan van een grote groep mensen die moeilijk rond kunnen komen, kan een voorbode zijn van een recessie.
Als het consumentenvertrouwen verder daalt, de reorganisaties toenemen, de werkloosheid begint te stijgen. Hoed u dan. De koersen kunnen onder druk staan omdat de winstgevendheid afneemt, als gevolg van een toenemende groep mensen die niet meer deel uitmaken van het consumptieproces. Een recessie kan onder de huidige omstandigheden zomaar een feit zijn.
Deze column is ontstaan na een discussie op de website van Marketingfacts.nl. Op Marketingfacts werd de vraag gesteld; ‘Komt de recessie?’ Het leek me nuttig om hier een column over te schrijven. Zie; www.marketingfacts.nl/berichten/20080320_komt_de_recessie/