Over sf, zwarte markt en futures

Han­de­len in futures is zo oud als de beurs zelf, maar het duurde tot de jaren 1970 voor­dat deze derivat­en de plaats kre­gen die ze sinds­di­en niet meer hebben ver­lat­en. Grond­leg­ger van deze grondi­ge en vooral lucratieve aan­pak voor wie geen risi­co schuwt is Leo Melamed, sf-schri­jver, vision­air en durv­er.

Over sf, zwarte markt en futures

Leo Melamed is geboren in 1932 in Polen als kind van de Joodse fam­i­lie Melam­dovich. Na de Duitse inval in Polen in 1939 begon voor de fam­i­lie een helse vlucht, achter­nagezeten door de nazi’s en de KGB, dwars door de Rus­land en Siber­ië tot in Japan en uitein­delijk de Stille Oceaan over om te belanden in de VS, meer pre­cies Chica­go. Dat ze hun avon­tu­ur hebben over­leefd, had­den ze te danken aan een tran­sit visa hen ver­strekt door de Japanse con­sul in Litouwen. 


Leo Melamed

Na zijn stud­ies vond hij werk in de finan­ciële sec­tor en in 1969 werd hij met zijn 37 jaar een van de jong­ste voorzit­ters van de Chica­go Mer­can­tile Exchange (CME, http://​www​.cme​.com/). In 1971 legde hij zijn voorzit­ter­shamer neer en het jaar erop stichtte hij de Inter­na­tion­al Mon­ey Mar­ket (IMM), die in 1977 fusioneerde met de CME. In 1991 richtte hij een eigen con­sul­tan­cy fir­ma op (Melamed & Asso­ciates, waar­van hij nog steds de CEO is). Verder is hij o.a. lid van de offi­ciële Com­mod­i­ty Futures Trad­ing Commission.

Van in de tijd dat hij IMM oprichtte heeft Melamed het han­de­len in futures sterk gepropageerd. Naar eigen zeggen zijn er drie fac­toren die de basis vor­men van zijn inter­esse voor dit soort derivat­en. De twee eerste fac­toren hangen samen: hij is een dromer, een vision­air met belang­stelling voor sci­ence fic­tion (sf), wat ook blijkt uit de sf-roman die hij schreef, nl. The Tenth Plan­et uit 1980. Ten derde is er zijn over­tuig­ing, dat de echte waarde van bij voor­beeld een aan­deel of een wis­selko­ers bepaald wordt op straat en niet op de beursvlo­er. Als voor­beeld haalt hij graag aan dat als je je dol­lars wis­selt in een offi­cieel kan­toor, je min­der vreemde val­u­ta in de plaats kri­jgt dan als je ze wis­selt op de zwarte markt. ​‘Zo zie je,’ zegt Melamed, ​‘dat werke­lijke de waarde van je dol­lars deze is die je er op straat voor krijgt.’

Nu zijn futures geen nieuwigheid op de beursvlo­er. Al in de 16^de eeuw speculeerde men ​‘à la hausse’ of ​‘à la baisse’ op de waarde van een nog te ont­van­gen zend­ing rijst, bonen, run­deren of tulpen­bollen. Alleen kwam nie­mand op het idee om bij voor­beeld een toekom­stige wis­selko­ers het voor­w­erp te doen zijn van zulke spec­u­laties. Het was Leo Melamed die in het begin van de 1970’er jaren op dit idee kwam, eigen­lijk stomver­baasd dat voor hem het nog bij nie­mand opgekomen was. 

Dat zijn ideeën hem geen windeieren opbren­gen bewi­jst o.a. het koersver­loop van het aan­deel CME, dat in 2003 aan 50 $ werd geïn­tro­duceerd op de NYSE en sinds­di­en al meer van ver­tien­voudigd is in waarde.

Intussen is het samensmelten van CME met aart­sri­vaal Chica­go Board of Trades (CBOT) een feit en ook hier kun­nen we wellicht vuur­w­erk van verwachten.

De eerste futures die Melamed lanceerde waren die rond de dol­larko­ers tegen­over o.a. de deutsche Mark, Franse Frank, het Britse pond en de yen.

Onder­tussen vin­den we futures terug in ver­band met bij­na alle op de beurs ver­han­delde waar­den, tot en met indices zoals de Dow Jones Indus­tri­al Aver­age, de Nas­daq Com­pos­ite, de AEX en de Xetra.

Over de toekomst van de futures­markt, zegt Melamed het volgende:

- terug­b­likkend op de voor­bi­je 30 jaren zijn voor Noord-Ameri­ka en Europa de jaren van grote expan­sie voor­bij. Nochtans zijn er nog kansen, zoals de futures met betrekking tot de won­ing­markt in de VS;

- Azië is wat achterge­bleven, met uit­zon­der­ing van Japan, Korea en Sin­ga­pore waar futures een tamelijk beschei­den rol hebben gespeeld. Voor de twee heden­daagse Azi­atis­che reuzen Chi­na en India moet op het vlak van derivat­en alles nog begin­nen. Inder­daad heeft Chi­na bek­endge­maakt in 2007 een derivaten­markt te ope­nen voor finan­ciële pro­ducten. Vanu­it die hoek (Chi­na en India) kun­nen we de komende jaren groei verwacht­en. Het zal even­wel geen 30 jaar duren voor de markt verzadigd zal zijn, gezien tegen­wo­ordig alles veel sneller evolueert.

Tot daar het­geen we kun­nen leren van Leo Melamed, vision­air, sf-schri­jver en finan­ciële top­figu­ur die de futures in de 1970’er jaren een nieuw élan gaf en die de zwarte markt als waarde­bepaler citeert.

Jan Van Besauw 
Pub­li­cist voor US Markets
27 decem­ber 2006.