Over goud, olie en sojabonen.
We kunnen er niet naast kijken, goud zit in de lift. De pers kan er niet over zwijgen, er verschijnen artikelen zoals in een recente editie van Cash! (bijlage van het weekblad Trends) waarin met het heeft over de ‘Gouden toekomst’ voor edelmetalen (en ook grondstoffen, vooral olie). Een e‑mail van Wallstreet.net geeft info over een ondergewaardeerd Canadees goudaandeel, Endeavour Mining Capital (ticker EDV.V). Het aandeel heeft nu een koers van 3,5 CAD$ bij een koers/winst verhouding van 2 (!). Als de koers zou klimmen tot 9 CAD$, dan is de K/W nog altijd slechts 6, wat zeker niet hoog is.
Als we de media mogen geloven, is EDV.V geen alleenstaand geval, eerder een indicatie van een actuele trend. Goud heeft twee ellendige decennia gekend, met een dieptepunt in 1999, herhaald in 2001. Sindsdien klimt de waarde van het gele metaal uit de put, zie fig. 1. De chart toont de evolutie van de goudprijs in USD/ounce vanaf 1996 tot heden. Na de vermelde dieptepunten in 1999 en 2001 toont de grafiek een klim, bekroond door een doorbraak van de weerstand in februari ll. Zie ook de kurve van de MACD.
Fig. 1 — Goudprijs maandelijks. Bron: Kitco.
Ook de langetermijngrafiek sinds 1972 willen we u niet onthouden, zie fig. 2. Hieruit blijkt dat de elementen aanwezig zijn voor een fameuze en langdurige stierenmarkt. Dat merken we ook als we zien met welke hardnekkigheid dezer dagen wordt gejaagd op de 400-dollargrens.
Fig. 2. Goudprijs per kwartaal. Bron: Kitco.
Als we even terugkeren naar fig. 1 dan rijst de vraag waarom in enkele jaren tijd de prijs met 40% is teruggevallen van ca 410 naar ca 250 dollar. Wat is er dan misgelopen? Eerst en vooral is de rol van goud in internationale monetaire reserves afgekalfd. Dit proces is begonnen in 1980. Toen had 2/3de van de internationale reserves hun tegenwaarde in goud. Nu is dat iets meer dan iets meer dan 1/10de. Is dat dan de reden van de dalende goudprijs? Neen. Er waren de technologie- en andere hypes, die de belegger de rug hebben doen toekeren naar het gele geflonker. De vraag naar goud daalde dramatisch. In in tijden van recessies, zowel in de VS, in Europa en in Azië was de wil er wel om te beleggen in goud, maar het geld ontbrak.
Daardoor zijn de goudmijnen minder gaan produceren en hebben ze niet meer geïnvesteerd in verbetering van de exploitatiemethodes. Gedurende de bijna 20 jaar (en nu bekijken we fig. 2) dat de baisse van de goudprijs duurde, hebben de goudproducenten enkel hoogwaardig erts naar boven gehaald, logisch want als je niet veel krijgt voor je product dan ga je je inspanning om het te maken minimaliseren. Nu de vraag stevig stijgt, zien de goudmijnen de noodzaak om ook minder rijk erts te ontginnen, maar het blijkt op korte termijn niet mogelijk te zijn de installaties aan te passen.
Wat ligt aan de basis van de trendomkeer? Niet meer de nationale banken vragen naar goud, het zijn de particulieren die juwelen en ook goudstaven willen aanschaffen. Dit is vooral het geval in het Verre Oosten, waar 25% of meer van alle spaargeld omgezet wordt in goud. Ook wordt goud terug ontdekt als ‘veilige haven’.
Tel daarbij wat we daarnet zegden over de productie van goud en je merkt dat de goudmijnen niet kunnen volgen, ergo de prijs van het edele metaal gaat noordwaarts.
Daarom is het wellicht niet onverstandig, in een beleggersportefeuille wat plaats te ruimen voor een deel aandelen van goudmijnen (denk aan de huidige LONG-positie van US Markets in Anglogold, ticker AU) en voor een deel tastbaar goud. U hoort hierover meer via de US Markets-infokanalen.
Wie zegt olie zegt energie. Zeggen dat de olieprijs een van de voornaamste economische indicatoren is én sterk gelinkt aan de internationale politiek, is een open deur intrappen. Onderstaande chart, zie fig. 3, toont de olieprijs over het afgelopen jaar. U ziet bij voorbeeld goed de impact van de oorlog in Irak in maart. Sinds juni zwalpt die prijs rond het 30-dollarpeil. Zal dat zo blijven? Als we de conclusies trekken over wat verder in deze tekst staat over de vraag, mogen we ons verwachten aan cijfers in de buurt van 40 USD/vat.
Fig. 3. Prijsevolutie in 2003 van ‘light crude’. Bron: Kitco.
De vraag voor olie, dus voor energie blijft stijgen. Een voorbeeld: in 2000 was de wereldwijde vraag 75 miljoen vaten per dag (vpd). In 2010 zal die vraag met ca 19% stijgen tot 89 miljoen vpd. In 2020 zal dat 104 miljoen vpd zijn en in 2030 120 miljoen, dat is 60% meer dan in 2000. Hierbij speelt China een hoofdrol, met een te verwachten verviervoudiging van de vraag op middellange termijn. Kunnen de olieproducenten volgen? Neen. De VS hebben al meer dan 30 jaar geleden hun piek bereikt en sindsdien daalt het bovengehaalde volume gestaag.
‘Onze’ olievelden in de Noordzee zien de bodem van vele putten en het Midden-Oosten kan ook niet voldoen aan het voorziene verbruik.
Hoe moet een belegger hierop reageren? Misschien door te doen als Warren-Buffett en een aandeel zoals PetroChina (ticker PTR) in portefeuille te nemen. Of een geschikte tracker. Indien actie nodig is, zal
US Markets tijdig berichten.
We hebben goud als symbool van rijkdom, we hebben olie als basis van energievoorziening en we hebben sojabonen als indicator van de voedselbehoefte. Fig. 4 toont de prijsevolutie van dit landbouwproduct het afgelopen jaar. Wat stellen we vast? In augustus was de prijs nog 507 USD/bushel (1 US bushel, in het Nederlands schepel is 35,24 liter), vandaag is dat 769 USD/bushel ofwel + 52%! Ook hier dreigen productieproblemen.
Fig. 4. Prijsevolutie sojabonen over 1 jaar. Bron: Kitco.
Tijd om tot een conclusie te komen. Enkele decennia geleden betekende beleggen het aanschaffen van kasbons, dollars, staatsobligaties, goud en/of onroerend goed. Een aandeel, zelfs een obligatie uitgaande van de industrie werden gemeden. Meestal werd helemaal niet belegd en verdween spaargeld in een ‘zwarte kous’ of plaatste men het op een spaarboekje. Dan kwam de technologiehype. Iedereen kocht aandelen, in vele gevallen van firma’s die niet bekend waren en dingen deden ‘met computers’ waar weinigen iets van snapten. Dan kwam het uiteenspatten van de zeepbel in het voorjaar van 2000. Dan hadden we 11 september 2001, dan de boekhoudschandalen in 2002, dan de Irak-crisis in 2003, gevolgd door de haast permanente dreiging van Al-Qaeda en consoorten. Dit alles drukt op het economische herstel, dat jaren geleden werd aangekondigd maar zich (nog) niet doorzet.
De spaarder van vroeger is een kleine belegger geworden, met tot zijn beschikking een pc en het internet. Klaar om te beleggen, maar waarin? Firma’s gaan over kop, banken doen beloftes van schitterende returns op hun fondsen of op de aandelen die ze aanbevelen. Er komt niets of te weinig van in huis. Alleen de waarde van goud stijgt, met in het kielzog de prijs van zilver, andere metalen en grondstoffen. De olieprijs zal een explosie kennen. De voedselproducenten kunnen de vraag niet bijbenen.
De ‘klassieke’ aandelen raken amper los van de niveaus van lange tijd geleden. Wil men nu iets verdienen is SHORT gaan de boodschap. Doenbaar met US-aandelen, enkel via opties met Europese effecten. Obligaties zijn ook niet meer zo uitbundig in trek. Institutionele beleggers zoals pensioenfondsen hebben miljoenen euro’s of dollars in rook zien opgaan. Bij de vrouw of de man in de straat is er angst dat zij of hij haar zuurverdiend pensioen onvolledig of niet zal ontvangen.
Gans deze situatie kan een grote kentering inluiden. Wat men ook beweert, de berenmarkt voor de klassieke aandelen is nog niet voorbij. Intussen is er nood aan uitwegen om spaargelden te doen renderen via beleggingen.
Wellicht is de nabije toekomst dan ook voorbehouden aan goud, olie en sojabonen. Wordt vervolgd …
Jan Van Besauw
Columnist voor US Markets