OOIT EEN DODE KAT ZO HOOG ZIEN SPRINGEN?

Op 9 maart van dit jaar bereik­te de beurs na 1 ½ jaar dal­ing een bodem. De S & P 500 was op het dieptepunt van de cri­sis naar een bedenke­lijk niveau van slechts 666 pun­ten afge­gle­den.

OOIT EEN DODE KAT ZO HOOG ZIEN SPRINGEN?

Op 9 maart van dit jaar bereik­te de beurs na 1 ½ jaar dal­ing een bodem. De S & P 500 was op het dieptepunt van de cri­sis naar een bedenke­lijk niveau van slechts 666 pun­ten afge­gle­den. Daarmee had deze voor velen totaal onverwacht uit­ge­bro­ken cri­sis een enorme ver­woest­ing onder beleg­gers aan­gericht. In okto­ber 2007 had dezelfde index immers nog een top van 1575 pun­ten neergezet. In 1 ½ jaar tijd was er niet min­der dan 58 % aan waarde in rook opge­gaan. De vooruitzicht­en waren der­mate somber dat velen een verdere ineen­stort­ing van de beurs waarschi­jn­lijk acht­ten. Maar zoals zo vaak is de red­ding nabij wan­neer de nood het hoogst is. De beurs zette een sti­jging in die tot de dag van van­daag voort­du­urt. De duur van deze ral­ly stu­it op steeds meer ongeloof bij de beren. Ieder mee­val­lend economisch cijfer of bedri­jf­s­nieuws wordt afgedaan als ​“een­ma­lig” of ​“tijdelijke oplev­ing”. De con­sen­sus was immers dat deze ral­ly slechts een bear­mar­ket ral­ly of een dead cat bounce was en een nieuwe ver­schrikke­lijke dal­ing zou wel­dra vol­gen. De S & P 500 is inmid­dels echter met meer dan 50 % geste­gen en de magis­che 1000-pun­ten­grens gepasseerd. Van een bull­mar­ket is vol­gens de defin­i­tie sprake wan­neer de sti­jging vanaf de bodem meer dan 20 % bedraagt nadat daar een dal­ing van min­stens 20 % aan vooraf is gegaan. Niet iedereen zal zich hier in kun­nen vin­den, maar het is wat het is. Een his­torische rally.

Na een dergelijke koerssti­jging lijkt een cor­rec­tie onver­mi­jdelijk. Er zijn rede­nen genoeg voor aan te voeren. Zo is een sti­jging van 50 % in zo’n korte tijd vrij uit­zon­der­lijk. Daar­naast is deze markt reeds enige tijd behoor­lijk over­bought. En inmid­dels is het win­st­ci­jfer­seizoen achter de rug en hebben niet min­der dan 72 % van de bedri­jven beter dan verwachte resul­tat­en ger­ap­por­teerd. En last but not least de sta­tis­tisch slecht­ste beurs­maand van het jaar, sep­tem­ber, komt er weer aan. Rede­nen genoeg om op korte ter­mi­jn een dal­ing te verwachten. 

Tij­dens de maan­den­lange klim naar boven is de markt echter al eerder pun­ten gepasseerd waar nor­maal gespro­ken op zijn minst een pas op de plaats verwacht had kun­nen wor­den. Zoals het moment waarop het 200-daags voortschri­j­dend gemid­delde werd gekruisd. Tijd voor een adem­pauze? Niet deze keer. De markt gaf geen sjoege en steeg door. De vorm­ing van een gevaar­lijk uitziend hoofd-en-schoud­ers patroon dat begin juli voor velen een reden vor­mde een nieuwe dal­ing te vrezen? De sta­tistiek zegt dat in niet min­der dan 90 % van dergelijke gevallen een markt de neig­ing heeft te gaan dalen. Niet deze markt. De mee­val­lende werk­looshei­d­sci­jfers van afgelopen week had­den voor veel beleg­gers een moment kun­nen zijn om te verkopen op goed nieuws. Niets van dat alles. Deze sti­er barst blijk­baar van het zelfvertrouwen en is uit­zon­der­lijk eigen­wi­js. En hij heeft vooral een hekel aan beren. 

Natu­urlijk, een cor­rec­tie van 5 tot 10 % zou voor het verdere ver­loop van deze ral­ly niet onge­zond zijn. Maar een dergelijke adem­pauze zal onmid­del­lijk veel nieuwe kop­ers naar de markt trekken en de sti­er zal snel weer voort­bul­deren. En de ontwik­kelin­gen op bijvoor­beeld de oblig­atiemarkt wijzen ook in die richt­ing. Op 12 sep­tem­ber vorig jaar – op een dag na 7 jaar na de aanslag op de Twin Tow­ers – bereik­te de kredi­et­cri­sis een – achter­af gezien – cru­ci­aal moment. De Amerikaanse zak­en­bank Lehman Broth­ers ging fail­li­et. Overi­gens ook op een dag na 7 jaar nadat ze des­ti­jds als gevolg van de aanslag noodged­won­gen hun kan­toor in New York moesten ver­lat­en wegens totale ver­woest­ing. Wat tot dan toe goldt als een nor­male recessie sloeg om in pure paniek. De risi­co­premies op bedri­jf­soblig­aties bereik­ten niveaus die sinds de jaren ​’30 niet meer waren voorgekomen. 

Bij­na een jaar lat­er zijn de risi­co­premies op bedri­jf­soblig­aties weer terug op het niveau van vorig jaar zomer. De markt is weer enigszins genor­maliseerd. Dat geldt ook voor de verzek­er­ing­spremies op oblig­aties van banken in de VS. Na een explosieve sti­jging zijn deze ook weer terug op het peil van zomer 2008. De vrees voor een totale ineen­stort­ing van het finan­ciële sys­teem is weer overge­waaid en heeft plaats­ge­maakt voor de verwacht­ing dat deze recessie bin­nenko­rt tot een einde kan gaan behoren. In de VS wordt al weer een groei van 3 % verwacht in het derde kwartaal en in Duit­s­land bleek de economie in het tweede kwartaal al weer te groeien. Voor geïn­ter­esseerde beleg­gers, in de zomer van 2008 stond de S & P 500 op 1250 pun­ten en de AEX op 450 pun­ten. Tegen deze achter­grond is het maar de vraag of de uit­drukking dead cat bounce wel op zijn plaats is. Heeft u ooit wel eens een dode kat zo hoog zien springen?

Jan-willem Nijkamp
voor US Markets