ONZE TOEKOMST

Op de val­reep van het jaar neigen we door­gaans vooruit te kijken. Afgaande op de financieel/​economische bericht­gev­ing lijkt er weinig goeds in het ver­schi­et te liggen. Tegelijk wensen we ons niet door de cri­sistrend te lat­en meeslepen en met ges­loten gordi­j­nen verder maar af te bli­jven wacht­en. Dat hoeft ook hele­maal niet, mits er maar ade­quaat op de ontwik­kelin­gen wordt inge­speeld. Het blijkt dat we in een fascinerend tijds­gewricht lev­en met de onafwend­bare zek­er­heid van een welvaartsomslag.

Daarin speelt ​“de ver­ruim­ing” van de geld­ho­eveel­heid (fiat­geld) een cru­ciale rol. Immers, het ver­ruimen of opblazen van de geld­ho­eveel­heid is een over­hei­d­struc van alle tij­den als blijkt dat de staatsinkom­sten de uit­gaven niet meer (kun­nen) dekken. Papi­er is geduldig tot­dat de man in de straat tot de ont­dekking komt door z’n eigen over­heid van z’n koop­kracht te wor­den beroofd en een brood straks niet één euro maar hon­derd of duizend of nog meer kost. Het ervaren van die ont­dekking vraagt tijd daar nie­mand van de huidi­ge gen­er­aties de eind­fase van een dergelijk mon­ster­lijk pro­ces ooit heeft meege­maakt. Van het verleden valt het nodi­ge te leren, waar­van in het onder­wi­js helaas maar weinig is terug te vin­den. Eén van die din­gen is dat edel­metaal nooit aan koop­kracht heeft inge­boet. Een goed maat­pak kostte 100 jaar gele­den ook ongeveer een ounce goud. Onze belei­ds­mak­ers hebben nu een­maal met een goudreserve als mon­e­tair blok aan het been veel min­der belei­d­sruimte om hun poli­tieke stok­paard­jes te kun­nen beri­j­den. Van­daar dat goud geen hot top­ic is.

Toekomst in eigen hand nemen:
Dus willen we onze toekomst niet langer lat­en afhangen van wat onze (on)heilsprofeten ons voorhouden dan dienen we onze toekomst zelf ter hand te nemen. Het vreemde is dat dege­nen die dat intussen ook zo zien dik­wi­jls toch nog maar in beschei­den mate actie hebben genomen en boven­di­en dik­wi­jls ook nog een onjuiste actie. Voor­beeld van een onjuiste actie is een goudaankoop van €10.000 of meer die op naam wordt gereg­istreerd zoals dat ook elke bank­trans­ac­tie geldt. Ver­vol­gens zijn er wat edel­metaal betre­ft de prob­le­men van opslag (wie vertrouw je dat heden ten dage nog toe?), verzek­er­ing, ver­han­del­baarheid en kwaliteits­ge­halte (hoe ben je zek­er van 100% grade of puurheid?), waar­voor overi­gens zeer goede oplossin­gen bestaan.

Visie:
Voorts dien je niet alleen oog te hebben voor de ontwik­kelin­gen om je heen maar ook voor dat­gene wat zich op wereld­schaal afspeelt en daarin trends te ont­dekken. Het gaat dan om de economis­che ontwik­kelin­gen buiten de ​“fail­li­ete” zones (Europa, V.S., Japan) alsmede om tech­nol­o­gis­che inno­vatie. In dat kad­er spe­len het va banque spel van de banken en regeringswis­selin­gen maar een zeer ondergeschik­te rol.

Om koop­krachtver­lies te neu­tralis­eren gaat het niet alleen om zicht en visie maar ook om opti­male benut­ting van de zich aan­di­enende mogelijkhe­den. Velen zo niet de meesten blijken nog steeds ver­lamd te zijn door het zgn. nor­mal­cy bias virus (gewend zijn aan de nor­men en waar­den van van­daag en die op de toekomst bli­jven pro­jecteren). Dit blijkt overi­gens één der aller­oud­ste zon­den te zijn.

Deze ​“zonde” overzi­et niet dat onze wel­vaart door de geld­kraan wordt wegge­spoeld, zomin de gevol­gen wor­den overzien van een nul- of negatieve rente in de lan­den om ons heen onder het mom van safe havens. Of nog erg­er waar de cen­trale bank (Fed) voorne­mens is in 2013 meer dan 90% van de staatss­chuld op te nemen. Wie protes­teert hierte­gen? Afgezien van de kwi­j­nende Occu­py Wall Street beweg­ing nie­mand. Ken­nelijk omdat iedereen het nor­maal vin­dt dat:

• bij het opblazen van de geld­ho­eveel­heid (aan te duiden als muntver­vals­ing) de koop­kracht evenredig daalt
• de geto­taliseerde mon­di­ale schuld afgezet tegen het mon­di­ale Bru­to Prod­uct reeds met de fac­tor 5 is opgelopen (IMF)
• de economis­che groei in de ver­ste verte ooit in staat zal zijn ​“deze schade” weer in te lopen
• ergo de schulden verder zullen bli­jven oplopen
• bezuinigin­gen en belast­ingver­hogin­gen het paard achter de wagen spannen
• de rente bli­jvend op nage­noeg 0 bli­jft staan, indicerend dat de waarde van het fiat­pa­pi­er in wezen al tot 0 is gere­duceerd (de rente is immers de pri­js van het geld)
• noodza­ke­lijke investerin­gen in infra­struc­tu­ur en inno­vatie in het energie­ver­bruik achter blijven
• onze ver­mo­gens aan voort­durende dal­ing onder­he­vig zijn
• alle mark­ten en index­ci­jfers gema­nip­uleerd wor­den om de ​‘nor­mal­cy bias’ bij het grote pub­liek zo lang mogelijk in stand te houden
• de cor­rup­tie bin­nen alle geledin­gen hand over hand toeneemt

Omslag
Het zal over­duidelijk zijn dat er thans van over­hei­dswege geen enkele inter­esse is om op enige wijze de Gouden Stan­daard weer in te voeren, domweg omdat dit hun ​“ver­ruimend” beleid onmid­del­lijk onmo­gelijk zou mak­en. Invo­er­ing van een Gouden Stan­daard wordt pas actueel zodra het vertrouwen uit het huidi­ge papier­sys­teem is verd­we­nen en sociale chaos dreigt uit breken. Een nieuwe regering zal dan niet weten hoe snel de GS in welke vorm dan ook weer in te voeren waarin de uit­staande schuld op een of andere manier verdis­con­teerd zal moeten wor­den.

Bijgevolg mag het aan­houden van goud vooral­snog wor­den beschouwd als een motie van wantrouwen jegens de staat. Je moet er dan ook reken­ing mee houden dat de staat na de omslag alle offi­cieel gereg­istreerde goud­bez­it zal willen overne­men (con­fis­catie). In dat geval dien je een goed doel door bij te dra­gen tot sta­bil­isatie van de sociale orde. Alleen schi­et je er verder niets mee op. JP Mor­gan wist het al in de jaren ​’30: ​‘he who owns the gold rules the world’. Jam­mer dat z’n off­spring nu juist tot het rig­ging gold car­tel behoort.

Meer dan ooit tijd voor actie
Vertrouwen op je bank, verzek­er­ings­maatschap­pij of je pen­sioen wordt een fata mor­gana. Omdat we ons sinds begin deze eeuw in unchar­tered ter­ri­to­ry bevin­den is het niet vast te stellen wan­neer de omslag vol­gt. Je kunt er wel je gedacht­en over hebben, waar­bij Chi­na wellicht de sleu­tel in han­den heeft. Intussen dreigt er sinds vorige week een flinke ver­snelling in het sys­teemont­man­tel­ing­spro­ces te ontstaan.

In een sterk ver­gri­jzend Japan (er wor­den daar nu meer tena luiers dan pam­pers verkocht) heeft de aloude LDP met oude rot Shin­zo Abe (zes­de pre­mier op rij in zes jaar) het regiestok­je weer overgenomen. Hij werd met over­weldigende meerder­heid verkozen op basis van z’n harde opstelling naar Chi­na en vooral van­wege een nieuw drastisch stim­u­ler­ing­spro­gram­ma (ken­nelijk gelooft de over­grote meerder­heid van het Japanse kiez­ersvolk daarin) van een dus­danige omvang dat het ook voed­ing zal geven aan de rest van de wereld. Omdat vooraf al duidelijk werd dat Abe zou gaan win­nen, zak­te de yen de afgelopen 4 weken al met 5% terug ter­wi­jl de NIKKEI juist met 10% steeg. Japan leunt reeds sinds 1989 tegen deflatie aan die Abe nu res­olu­ut wil ombouwen tot een ​“onschuldige” 2% inflatie. Met het wijd open­zetten van de geld­kraan wil hij de economie weer met 3% lat­en groeien in plaats van met 3½% lat­en krimpen. Niks mis mee? Drie Japanse pen­sioen­fond­sen hebben intussen eieren voor hun geld gekozen door dekking in goud te zoeken.

Japan bez­it met ruim $3 biljoen aan buiten­landse reserves nog wel even een ste­vig stootkussen. Mid­dels een zwakkere yen sti­jgt de waarde van die reserves. Tegelijk daalt de waarde van de nationale schuld (thans met bij­na 230% van het BNP de hoog­ste ter wereld) maar sti­jgt de invo­er­waarde van de grond­stof­fen­im­port. Deze hoopt men mid­dels meer export­groei te kun­nen com­penseren. Dit ​“spel­let­je” impliceert in feite niets anders dan een val­u­taoor­log zon­der dat tot dusver de onder­linge val­u­taver­houdin­gen tussen de dol­lar, euro, pond ern­stig ver­sto­ord zijn. Alleen de yen dreigde door z’n gewicht uit de boot te vallen.

De grootschalige Japanse stim­u­ler­ings­maa­trege­len vor­men een duidelijk nieuwe aanzet tot een verdere wereld­wi­jde inflatiev­er­hit­ting en een verdere ver­damp­ing van de uit­staande schulden, de enige ​‘exit strate­gie’ van ​“onze” belei­ds­mak­ers. Een economis­che wet­matigheid is dat alles in tegen­waarde van steeds waarde­loz­er papi­er (asset bub­bles) dien­overeenkom­stig sti­jgt. Dat noe­men we inflatie maar papier­in­flatie is een juis­tere betitel­ing. Die wet­matigheid kri­jgt nu een sterkere mon­di­ale gestalte. Aangezien met name edel­metaal en grond­stof­fen relatief zijn achterge­bleven, het­geen ook voor de beurzen in de emerg­ing mar­kets geldt, is de verwacht­ing dat hier nog een flinke inhaal­slag te mak­en is. De banken zullen ongetwi­jfeld opnieuw van een ver­grot­ing van de geld­ho­eveel­heid prof­iteren in de weten­schap dat een mon­e­taire melt­down weer even ​“uit beeld” is.

Naar­mate de heroïn­ev­er­slaafde steeds zwaardere shots nodig heeft, wordt het lichaam steeds meer ges­loopt tot­dat het sys­teem het begeeft. Dat is zo ongeveer het pro­ces waarin we thans mon­e­tair verk­eren. De ​“grote” cen­trale bankiers van de V.S., Europa, V.K. en Japan spreken nu in alle gemoede van QE ​‘hero­in’ till infin­i­ty, waarmee het sce­nario meer dan ingetek­end is. De kans is groot is dat er zich na de uitein­delijke melt­down eerst nog een korte peri­ode van deflatie voor­doet zoals een negatieve tsuna­mi eerst het kust­wa­ter wegtrekt en mensen uit ​‘nor­mal­cy bias’ achter het terugtrekkende water aan­lopen (deflatie) om ver­vol­gens met don­derend ger­aas over­rompeld te wor­den (inflatie). Dat korte moment tussen deflatie en (hyper)inflatie zal dan het laat­ste aankoop­mo­ment in zow­el hard assets (grond­stof­fen) alsmede in de soft assets sec­tor (land­bouw) blijken te zijn. Beter is nu al te zor­gen voor vol­doende over­lev­ingskansen. De manip­u­laties faciliteren vooral­snog deze mogelijkheid.

Kor­tom, onze toekomst lijkt somber maar juist niet als je er doorheen weet te kijken. Het boven­staande indachtig wens ik alle lez­ers alvast een allerbest beleg­gings­jaar toe!

Robert Bron­cel
Voor US Markets