Olie: Wereldvoorraad aan Olie

Achter de nuchtere cijfers van oliepro­duc­tie gaat meer schuil dan men op het eerste gezicht zou ver­moe­den. Zo blijkt over­duidelijk dat zow­el de Oude als de Nieuwe Wereld een speel­bal kun­nen zijn in de han­den van Saoe­di-Ara­bië, dat op zichzelf dan weer worstelt met werk­loosheid en een gefrus­treerde jonge gen­er­atie.

Olie: achter de coulis­sen (1)

Olie bli­jft een span­nend the­ma. Een paar dagen gele­den vroe­gen we ons af of Olie vóór Nieuw­jaar boven 100$? zou kun­nen zijn. Wat blijkt? Prompt zakt de $WTIC Index van ca 96.3 naar ca 90.3, dat is zo maar even­t­jes 6,2% dal­ing van 9 tot 13 november. 

Maar laat u niet mis­lei­den. Nu is een rebounce bezig, maar hoe­lang die zal duren en tot welk niveau, dat valt af te wacht­en. Alleen bli­jven we bij ons stand­punt, dat de kans groot is dat we vóór Nieuw­jaar de kaap van 100 $/​vat zullen hebben genomen. Geen reden om cham­pagne te lat­en spranke­len, een glaas­je water van de kraan lijkt ons meer geschikt voor dergelijke gele­gen­heid. Trouwens, wij zijn niet alleen met die voorop­stelling van 100 $ per vat. Zo ziet Guy Boscart het niet voor onmo­gelijk om in het eerste kwartaal van 2008 zelfs 125 $ per vat op het score­bord te zien verschijnen. 

Wach­t­end op de ups and downs van de oliepri­js, willen we u een blik gun­nen achter de coulis­sen van Olieland. Daarom begin­nen we met de tabel van de wereld­voor­raad ruwe olie van geciteerd artikel:

Afhanke­lijk van de infor­matiebron bevin­dt 95 of 89% van alle ruwe olie zich bij de top-20 lan­den. Als u de cijfers per land nagaat, dan merkt u dat er één land ver­ant­wo­ordelijk is voor het toch wel grote ver­schil tussen 95 en 89%. Inder­daad, vol­gens Oil & Gas Jour­nal bez­it Cana­da 179 mil­jard vat­en ruwe olie en vol­gens World Oil Mag­a­zine slechts 12 mil­jard. De reden is, dat in die 179 mil­jard vat­en (stapel dat maar eens op achter je garage) de reserve in de vorm van oliezand begrepen is. Dat zouden dus 167 (179−12) mil­jard vat­en zijn in de vorm van oliezand. En het kun­nen er nog meer zijn. Zo maak­te geciteerd Oil & Gas Jour­nal ook al gewag van 265 mil­jard vat­en die Cana­da in pet­to zou hebben. 

Hoe dan ook, de overige cijfers in boven­staande tabel ver­wi­jzen naar ​‘con­ven­tionele’ olie, naar boven te pom­pen of te persen met behulp van inert gas. 

Als we het bek­ijken per regio zien we dat 57 à 64% van alle ruwe olie in het Mid­den-Oost­en wacht op exploitatie. Op de tweede plaats maar met ruime achter­stand hebben we Noord-Ameri­ka, gevol­gd door de overige regio’s met als rode lan­taarn Europa. Deze gegevens tonen aan, hoe afhanke­lijk de geïn­dus­tri­aliseerde wereld is van de Ara­bis­che wereld, Saoe­di-Ara­bië op kop. 
Lat­en we even kijken achter de coulis­sen van enkele belan­grijke oliepro­duc­erende lan­den. Op deze manier kun­nen we een idee kri­j­gen welke verwachtin­gen we kun­nen hebben en welke uitdagingen/​bedreigingen ons te wacht­en staan.

Saoedi-Arabië

Vol­gens World Oil Mag­a­zine is hier 23% van alle (con­ven­tionele) olie ter wereld voor­ra­dig. Aan het huidi­ge pro­duc­ti­etem­po van ca 4 mil­jard vat­en per jaar vol­staat die voor­raad voor 65 jaar. In the­o­rie, want dit gegeven vraagt onmid­del­lijk om een nuancer­ing. Ten eerste sti­jgt de vraag naar olie jaar na jaar en dat met meerdere per­centen. Ten tweede wordt de olie-exploitatie moeiza­mer naar­mate de put­ten leg­er wor­den. Sti­j­gende vraag, gelei­delijk moeil­ijkere pro­duc­tie, de nefaste invloed op de pri­js kan je met de elle­bo­gen voe­len. Een voor­beeld: het belan­grijk­ste olieveld (Ghawar) is goed voor bij­na de helft van de com­plete Saoe­di-Ara­bis­che pro­duc­tie. Wel, dit olieveld is nu door de helft van de ini­tiële reserve. Er zijn pro­duc­tieprob­le­men en op som­mige dagen komt er meer water dan olie naar boven. 
Zon­der (al te) pes­simistisch te willen zijn, onder­li­j­nen we dat het huidi­ge jaarpro­duc­ti­etem­po van 4 mil­jard vat­en snel zal gaan dalen. Daar­van zijn de Saoedi’s zich bewust, zon­der het toe te geven. Maar satellietfoto’s tonen aan, dat het aan­tal boor­torens een spec­tac­u­laire groei kent. En toch zou de pro­duc­tie aan het dalen zijn, vol­gens US Ener­gy Infor­ma­tion Agency met 8% in 2006. Dat is een veron­trustende en uit­zon­der­lijke sit­u­atie in Olieland.
De reden van de pro­duc­tiedal­ing kan gezocht in een tech­nisch gegeven. Hoger haalden we al aan, dat het groot­ste olieveld Ghawar soms meer water geeft dan olie. Spi­jtig genoeg is dit zout water waar nie­mand beter van wordt. Want het is al een hele tijd een gang­bare prak­tijk om zee­wa­ter naar bene­den te pom­pen om de boven­dri­jvende ruwe olie onder druk te zetten, zodat ze gemakke­lijk­er naar boven te kri­j­gen is. In de realiteit blijkt een groot deel van de olie zich niet naar boven laat persen en ver­loren is, bedekt door zeewater.
Dit alles werpt een niet zo rooskleurig (hoewel deze kleur nogal weinig van toepass­ing op het plakkerige goud) licht op de sit­u­atie van ​’s werelds groot­ste olieleverancier.
En last but not least nog dit. Saoe­di-Ara­bië mag dan wel voor het oog van de doorsnee-buiten­lan­der een wel­varende staat zijn, die dankz­ij zijn olie elke dag zo’n slordi­ge 500
miljoen dol­lar ver­di­ent, in de realiteit zijn er ern­stige soci­aal-economis­che problemen. 
Zo is er de werk­loosheid. Offi­cieel is deze 9%, maar vol­gens insid­ers ligt deze tussen 13 en 20%.

Aan het niveau van schol­ing zal het niet liggen, maar wel aan het­geen onder­wezen wordt, vooral onder druk van het religieuze estab­lish­ment. Daar­door vol­gt 80% van de uni­ver­si­tairen stud­ies in de richt­ing van aardrijk­skunde, geschiede­nis, Ara­bis­che lit­er­atu­ur en de Islam. Voor weten­schap­pelijke, tech­nis­che, inge­nieur- en medis­che richtin­gen zijn er enorme teko­rten. Dergelijke betrekkin­gen wor­den bek­leed door ​‘gas­tar­bei­ders’, mensen uit o.m. de Fil­ip­i­j­nen en Pak­istan. De jonge, net afges­tudeerde en werk­loze Saoedi’s vor­men een teleurgestelde en verveelde bevolk­ings­groep die dik­wi­jls een blok is aan het been van diege­nen die vooruit willen.

Uit deze prob­lematiek kan gemakke­lijk poli­tiek dwarslig­ger­ij ontstaan, wat dan ongun­stig is voor de betrekkin­gen met het (voor de meeste Ara­bieren) onbek­ende en als vijandig beschouwde West­en. Zo onstaan er drukkings­groepen die net als in de 1970’er jaren de oliekraan willen gebruiken als wapen, gericht op het Westen. 

Tot daar onze beschouwing wat de groot­ste olielever­anci­er ter wereld betre­ft. Niet bepaald om vrolijk van te wor­den, maar feit­en zijn feiten.

In een vol­gend artikel hebben we het over andere belan­grijke oliepro­du­cen­ten, zoals Cana­da met zijn oliezand en Mex­i­co en Brazil­ië met net ont­dek­te olievelden. 

Jan Van Besauw 
Pub­li­cist voor US Markets

Onder­getek­ende is een gepen­sioneerde mar­ket­ing man­ag­er. Hij schri­jft voor US Mar­kets o.m. columns, nieuws­bericht­en en artikels over uiteen­lopende onderwerpen.