NIET IN SLAAP LATEN WIEGEN

De ver­houd­ing tussen poli­tiek en de finan­ciële mark­ten is actuel­er dan ooit. Dit is de eerste col­umn in het the­ma ​‘De poli­tiek aan het woord’. De Chris­te­nUnie is onze gast­colum­nist van vandaag. 

Zomaar een twee­t­al bericht­en die ons via de media bereikt hebben. Bloe­men­veil­ing Flo­raHol­land heeft het jaar 2010 afges­loten met een omzet van 4,13 mrd euro. Hier­mee is de omzet van deze veil­ing weer terug op het niveau van 2008, het jaar van de economis­che cri­sis. Het andere bericht komt uit de stad van ​‘geen woor­den, maar daden’. De Rot­ter­damse haven is economis­che cri­sis weer hele­maal te boven, zo wordt ons gemeld. Het jaar 2010 is het beste jaar uit de geschiede­nis. Nog nooit wer­den er zoveel goed­eren overges­la­gen in de Rot­ter­damse haven. Met dank aan de groeiende wereld­han­del en de bloeiende Duitse economie. De explosieve groei in over­slag in 2010 vormt een groot con­trast met het jaar 2009. Dat was namelijk het jaar met de groot­ste dal­ing in over­slag ooit in de geschiede­nis van de Rot­ter­damse haven.

Twee posi­tieve bericht­en uit sec­toren die voor de Ned­er­landse economie van groot belang zijn. Dat is goed nieuws aan het begin van het kalen­der­jaar 2011. Er is weer licht aan het eind van de tun­nel te zien. We kruipen uit het economis­che dal omhoog. Posi­tieve gevoe­lens begin­nen weer de boven­toon te kri­j­gen. Weg met dat gesomber van de afgelopen jaren. Hans Smits, pres­i­dent-directeur van Havenbedri­jf Rot­ter­dam, noemde zelfs tij­dens de pre­sen­tatie van de jaar­ci­jfers van de Rot­ter­damse haven ​‘posi­tief denken een morele plicht’. Nu is er ook wel reden voor het toe­lat­en van posi­tieve gevoe­lens. Het gaat inder­daad weer wat beter. Dat blijkt ook uit de cijfers van het CPB. Voor het jaar 2011 wordt de groei van de Ned­er­landse economie ger­aamd op van naar verwacht­ing 1½%. De werk­loosheid daalt vol­gens het CPB van gemid­deld 5½% van de beroeps­bevolk­ing in 2010 tot 5% in 2011. Het ger­aamde begrot­ing­steko­rt bedraagt over 2010 5,8% bbp en neemt naar verwacht­ing in 2011 af tot 4,1% bbp. Met respec­tievelijk 1¼% en 1½% is de inflatie in zow­el 2010 als 2011 naar verwacht­ing beperkt. De con­tract­loon­sti­jging in de mark­t­sec­tor is met 1% en 1½% eve­neens gematigd. We hebben in de afgelopen jaren wel eens slechtere per­cent­ages gep­re­sen­teerd gekre­gen.

Toch is het van belang dat we nu niet te snel gaan denken dat we de meeste finan­ciële — en economis­che ellende wel achter ons hebben liggen. Er zijn gelukkig posi­tieve bericht­en te melden. In een groot aan­tal sec­toren gaat de weg weer wat omhoog. En inder­daad zijn ook de cijfers van het CPB weer een stuk posi­tiev­er. Maar lat­en we wel even goed bli­jven oplet­ten. Bijvoor­beeld op de kant­teken­ing die het CPB bij de groe­ici­jfers maakt. Ik citeer: ​“de onzek­er­heid rond de ram­ing is groot, onder andere van­wege voort­durende onrust op finan­ciële en val­u­ta­mark­ten”. Zomaar een zin­net­je waar een hele wereld achter zit. De wereld van de finan­ciële en val­u­ta­mark­ten. De wereld van de onrust in de euro­zone. En die onrust is groot. Dat was het in het jaar 2010. En dat zal in het jaar 2011 niet anders zijn. In 2010 ging het om lan­den als Grieken­land en Ier­land. In 2011 zouden daar zomaar Por­tu­gal en Span­je bij kun­nen komen. Dat zou een ongek­end grote druk op de samen­werk­ing in eurover­band leggen.

In dat opzicht is de eerste maand van dit kalen­der­jaar een hele belan­grijke. Jan­u­ari wordt namelijk een top­maand voor staat­soblig­aties, in het bij­zon­der voor wat betre­ft emissies. Ver­schil­lende Europese lan­den zullen de markt gaan opzoeken. Oblig­atiean­a­lysten voor­spellen dat er voor cir­ca 80 mrd euro aan staat­soblig­aties in de markt gezet zullen wor­den. Daar­naast zullen de Europese Com­missie en het Europese Sta­bil­isatie­fonds in jan­u­ari tussen de 8 mrd en 10 mrd euro ophalen ter financier­ing van de ste­un aan Ier­land. In de euro­zone is steeds meer een tweedel­ing aan het ontstaan. De staat­srentes van de ver­schil­lende Eurolan­den lopen steeds meer uiteen. Ned­er­land behoort gelukkig tot de sterkere lan­den van de eur­zone. De grote vraag is wat de eerder genoemde ​‘zwakke’ lan­den als Span­je en Por­tu­gal gaan doen. Span­je gaat de tweede week van jan­u­ari naar de markt, Por­tu­gal wil in het eerste kwartaal via een syn­di­caat van banken een lening uit­geven van min­stens euro 3 mrd. Wat zal de belang­stelling voor deze ​‘zwakke’ lan­den zijn. Wie het weet, mag het zeggen. ​‘Het beste sce­nario is dat de emissies goed ver­lopen door­dat er veel vraag is. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst en dan daalt de risi­co-opslag’, zegt een oblig­atiean­a­lyst in het Finan­cieel Dag­blad van 3 jan­u­ari 2011. ​“Een slecht sce­nario is dat beleg­gers weg­bli­jven, de risi­co-opslag fors toe­neemt en de spec­u­latie aan­wakkert dat Por­tu­gal naar het nood­fonds moet. ​‘Een real­is­tis­ch­er sce­nario is dat lan­den zich nog wel kun­nen financieren, maar tegen oplopende rentes’, aldus dezelfde oblig­atieanal­ist. Dat is op de lange ter­mi­jn geen houd­bare sit­u­atie. ​‘Want uitein­delijk wor­den die rentes zo hoog, dat er weer wordt gespeculeerd over het nood­fonds.‘

Door de golf van emissies is jan­u­ari 2011 een belan­grijke barom­e­ter van de euro­zone gewor­den. Al vrij snel kun­nen we dus zien hoe zak­en zich ontwikke­len. Dat betekent dus goed op bli­jven let­ten. Nadenken ook over sce­nar­i­o’s die zich kun­nen ontwikke­len en keuzen die daarin gemaakt moeten wor­den. Dat geldt voor het bedri­jf­sleven, maar ook voor de over­heid. We moeten ons in ieder geval niet in slaap lat­en wiegen door posi­tieve bericht­en die er nu van tijd tot tijd doorkomen. Hoe fijn dat ook is. De sit­u­atie is in ons land nog steeds ern­stig. Er zal lang­jarig hard gew­erkt moeten wor­den om ons finan­ciële huishoud­ing weer op orde te kri­j­gen. Dat zal finan­cieel pijn gaan doen. Het is onver­mi­jdelijk. En ook in Europees ver­band zijn we er nog lang niet. De samen­werk­ing in de euro­zone heeft kei­harde klap­pen opgelopen. Met elka­ar zijn we tegen gren­zen opgelopen die we een aan­tal jaren gele­den op die manier niet voorzien had­den. De druk op de samen­werk­ing is groot. En zal nog grot­er wor­den als er steeds meer een tweedel­ing tussen Eurolan­den gaat ontstaan. Waar dat dan op uit zal lopen is moeil­ijk te voor­spellen. We zijn in vel­er­lei opzicht­en een belan­grijk jaar inge­gaan. Maar dat was iedereen naar ik hoop wel duidelijk. Ik wens dat we in 2011 met elka­ar finan­cieel en economisch maar goed wakker mogen bli­jven en de goede din­gen bli­jven doen.


Arie Slob
Tweede Kamer­lid Chris­te­nUnie
Gast­colum­nist US Markets