De tweede voornaam van de Apple-topman is Paul, maar is beter te vervangen door ‘Phenix’, want net zoals deze legendarische vogel beschikt hij over een speciaal vermogen om steeds weer terug op te rijzen uit het vuur dat dreigt hem te verzengen…
Mogen we u voorstellen: Steve Jobs
Steven (‘Steve’) Paul Jobs is geboren in 1955 in Californië uit een Amerikaanse moeder en een Syrische vader, genaamd John Jandali, professor in de politieke wetenschappen in San Francisco. Eigenlijk had de man achter het Apple-logo dus Jandali kunnen heten, maar het lot beschikte er anders over. Steve was amper een week oud, toen zijn ongehuwde ouders besloten hun kind te doen adopteren. En zo geschiedde en de kleine Steve werd opgenomen in het gezin van Paul en Clara Jobs, ook uit Californië.
Steve was nog heel jong toen bij hem de interesse voor technologie ontwaakte. Als 15-jarige jongen volgde hij na schooltijd lessen, gegeven door Hewlett Packard. Zijn eerste werkgever (hij was toen 17) was bij Steve Wozniak, die later een prominente rol zou spelen bij het lanceren van de Apple-pc’s. Toen hij 19 was, werd Steve Jobs technicus bij computerfirma Atari.
Uit die tijd stamt een voorval, dat Jobs in niet zulk een gunstig daglicht stelt. Om de complexiteit van hun producten te verminderen, beloofde Atari een premie van 100 dollar voor elke chip die van hun moederbord kon worden weggehaald, natuurlijk zonder te schaden aan de functionaliteit ervan. Jobs nam de uitdaging aan, maar zichzelf kennende wist hij dat de opgave boven zijn capaciteiten ging. Daarom stelde hij zijn vriend Wozniak voor, het probleem samen aan te pakken. ‘Samen’ moet je lezen als ‘door Wozniak’ en deze slaagde erin om de Atari te laten werken met 50 chips minder! Alleen stonden de componenten nu zo dicht op elkaar, dat de massaproductie niet zonder meer mogelijk was. Toch kreeg Jobs zijn 5000 dollar, maar hij vertelde Wozniak dat gezien de productieproblemen hij slechts 700 dollar had gekregen en dat hij aan Wozniak 300 dollar betaalde omdat het werk niet echt geslaagd was. Later vernam Wozniak hoe de vork echt aan de steel zat en van die dag af is hun vriendschap altijd verzuurd gebleven.
Toch bleef Steve Jobs nauw contact houden met Steve Wozniak en dat is belangrijk voor de rest van dit verhaal. Want in 1976 stichtten beide Steves, de 21-jarige Jobs en de 26-jarige Wozniak, de firma Apple Computer C° met als ‘zetel’ de garage van de familie Jobs.
Hierboven ziet u een afbeelding van de Apple I, een personal computer die Jobs en Wozniak al spoedig op de markt brachten. De prijs voor dit toestel was 666,66 dollar. De verkoop begon te lopen, en de twee mislukte universitairen zagen een gouden toekomst tegemoet. Al spoedig volgde de Apple II met in 2 varianten, één met 4kB en één met 48 kB RAM, kijk eens aan. De Apple II werd een groot succes en vier jaar na de start in de garage telde het bedrijf al meer dan 1000 werknemers en werd het aandeel beursgenoteerd.
Steve Jobs, 1980’er jaren
Succes heeft vele vaders, en dat zullen Jobs en Wozniak ook gedacht hebben, toen ene Bill Gates kwam aandonderen met zijn besturingsysteem Microsoft Windows, dat in november 1983 officieel werd gelanceerd. Tot die tijd had Jobs het zowat voor het zeggen gehad in de tooen al turbulente pc-wereld, waar spelers zoals Atari, Tandy, Commodore, Sinclair, Apricot dongen naar de gunst van de consumenten. Hierbij mogen we ook IBM niet vergeten, die een divisie ‘Personal Computers’ had opgericht en die het opduiken van IBM-clones overal ter wereld met lede ogen aanschouwde.
Als tegenzet tegen al dat concurrentiegeweld bracht Jobs de Macintosh op de markt, de eerste commercieel succesvolle computer met een GUI, de zg. graphic user interface, werkend met ikoontjes, venstertjes en zo meer. Dit nieuw type pc kende een overdonderend succes en Jobs besloot de merknaam Apple te laten vallen en verder te gaan met Macintosh, zoals dit tot de dag van vandaag nog altijd is.
Hierboven ziet u de allereerste Mac, die 1984 met een RAM-geheugen 22 kB. Om stil van te worden…
In de directiekamers van Apple Computer was het niet zo stil. Steve Jobs was en is bekend voor zijn opvliegend temperament en het kwam tot een interne machtsstrijd, waarbij de grondlegger van de firma de duimen moest leggen. Hij verliet Apple met slaande deuren in 1985. Toen zakte onze feniks voor de eerste keer in de vlammen weg…
… maar voor heel even, want hij stichtte al heel gauw een nieuwe firma, NeXT Computer.
In de directiekamers van Apple Computer was het niet zo stil. Steve Jobs was en is bekend voor zijn opvliegend temperament en het kwam tot een interne machtsstrijd, waarbij de grondlegger van de firma de duimen moest leggen. Hij verliet Apple met slaande deuren in 1985. Toen zakte onze feniks voor de eerste keer in de vlammen weg…
… maar voor heel even, want hij stichtte al heel gauw een nieuwe firma, NeXT Computer.
Het ging om een gestroomlijnd toestel, dat klasse moest uitstralen, dat ziet u aan bovenstaande publicitaire foto met een fiere Steve op het computerscherm.
Steve wilde het onderste uit de designkan en de machines waren veel te duur. Na een worsteling van 8 jaar moest NeXT zijn hardware-divisie afstoten, want met in totaal 50.000 verkochte machines waren de ontwikkelingskosten verre van afgeschreven, laat staan dat er sprake was van winst.
Daar zonk onze feniks voor de tweede keer weg…
… nochtans had hij bijgedragen aan revolutionaire ideeën die de wereld zouden veranderen. Ten eerste was er het concept dat computers niet langer ‘personal’ moesten zijn, maar wel ‘interpersonal’. Hierbij had Jobs NeXTMail bedacht, hard- en software die vlot uitwisselen van e-mails moest toelaten.
Ten tweede ging het om niet minder dan het World Wide Web, ons aller www, ontwikkeld door de Engelsman Sir Tim Berners-Lee. Deze maakte gebruik van NEXTSTEP, het ‘multitasking operating system’ dat Jobs had ontwikkeld. Wij komen in een volgend artikel terug op Sir Berners-Lee en zijn www, op deze plek zou het ons te ver voeren.
Ten tweede ging het om niet minder dan het World Wide Web, ons aller www, ontwikkeld door de Engelsman Sir Tim Berners-Lee. Deze maakte gebruik van NEXTSTEP, het ‘multitasking operating system’ dat Jobs had ontwikkeld. Wij komen in een volgend artikel terug op Sir Berners-Lee en zijn www, op deze plek zou het ons te ver voeren.
In 1997 pikte Apple Computers zijn voormalige CEO terug op, door wat overgebleven was van NeXT te verwerven voor ca 400 miljoen dollar. Intussen had Apple ook zware tijden achter de rug en rond 1995 hing zelfs een faillissement in de lucht, vooral wegens mismanagement. Merkwaardig is, dat Jobs op de deur van zijn kantoor en op zijn naamkaartje als titel ‘iCEO’ had staan, waarbij de ‘i’ stond voor ‘interim’. Hij heeft blijkbaar een zwak van deze letter, want verscheidene van zijn producten hebben namen die met deze letter beginnen: iMac, iPod, iTunes… Het heeft geduurd tot 2000, toen hij op unaniem aandringen van zijn collega’s de ‘i’ heeft laten vallen en hij dus terug CEO is.
Terug in de oude stal herrees de feniks trots uit de vlammen, schudde de as van zijn vleugels en begon schoonschip te maken. Verschillende projecten, die hij als onrendabel beschouwde, sneuvelden en daardoor gingen ook banen verloren. Zijn naam werd onterecht gevreesd, want in werkelijkheid heeft hij het aantal naakte ontslagen tot een strikt minimum beperkt. Maar een kwalijke reputatie is snel verworven.
Aartsrivalen…
Het einde van de 1990’er en het begin van deze eeuw was niet de leukste tijd voor Apple. Er was de rivaliteit met Microsoft op het gebied van besturingssysteem en er was de onverbiddelijke concurrentie van de grote pc-constructeurs zoals Dell en Hewlett Packard. Maar het ergste was gebeurd toen Jobs niet meer in de CEO-zetel zat. Apple hield hardnekkig vast aan haar oude software en in een markt die schreeuwde om vernieuwing, kwam er niets vanwege Apple.
Onder Jobs’ tweede bestuursperiode, die nog altijd voortduurt, kwam Apple los uit het isolement. De Macintosh kon eindelijk werken met programma’s zoals Word en Excel, tot dan voorbehouden aan het Microsoft-domein. Er kwamen conferenties met als kopstukken Steve Jobs en Bill Gates en de rivalen groeiden iets naar elkaar toe. De feniks kwam in beweging…
…om in 2004 in volle glorie op te staan uit de vlammen. Want in dit jaar lanceerde Apple een absolute kaskraker, de iPod. Een eenvoudig toestelletje waarmee je muziek kon downloaden en afspelen. Hét gat in de markt en Steve Jobs had het gevonden.
Later kwam er iTunes bij, het systeem om je muziek te ordenen en te bewaren. Dan werd er beeldinformatie toegevoegd aan de iPod en zo meer, het verhaal is bekend.
Dan is er ook nog het Pixar-avontuur van Steve Jobs. In 1986 kocht hij deze animatiefilmstudio over van de stichter George Lucas voor het ‘luttele’ bedrag van 10 miljoen dollar. Onder zijn impuls kwamen enorme hits tot stand, zoals Toy Story en Finding Nemo.
En gisteren 25 januari 2006 heeft Walt Disney Cy (NYSE: DIS) Pixar verworven voor 7,4 miljard dollar. Dat is 740 maal meer dan de prijs die Jobs betaalde… Hierdoor heeft Jobs een niet onaardige vinger van 7% in de aandelenpap van DIS, zo zie je maar…
Steve Jobs is getrouwd met de 9 jaar jongere Laurence Powell en ze hebben drie kinderen. Daarenboven heeft hij nog een dochter uit een vorige relatie met een dame waarmee hij niet getrouwd was.
Zijn loon bij Apple staat vermeld in het Guinness Book of Records omdat geen enkele CEO zo weinig verdient, nl. 1 dollar per jaar… Neemt niet weg dat de firma hem nu en dan bedenkt met douceurtjes zoals een privé-jet van 90 miljoen dollar en ca 30 miljoen aandelen. Even uitrekenen: aan de huidige koers (74,20 $ slotkoers 25 januari) is dat ongeveer 2,2 miljard dollar. Aardig bedragje om toe te voegen aan zijn spaarcenten van 3 miljard dollar. O ja, bij Pixar krijgt hij ook een salaris: 400.000+ dollar per jaar. Naar zijn normen niet zoveel, maar dat +'je zal ook wel een en ander inhouden, denken we.
Zo ziet u maar, Steve Jobs moet zich nog niet gaan melden bij de soepbedeling.
Alleen vragen we ons af, hoelang de feniks zich uit de vlammenzee zal kunnen houden. Want er dagen langs vele zijden klonen op van iPod. Als die beginnen te knabbelen aan het marktaandeel van Apple zal voor de pionier en visionair Steve Jobs weer een moeilijke tijd aanbreken…
Jan Van Besauw
Columnist voor US Markets
26 januari 2006.
Ondergetekende is gepensioneerd, hij schrijft voor US Markets columns en financiële berichten. Hij heeft op het moment van schrijven geen materieel
belang of bezit in de besproken fondsen of bedrijven .
belang of bezit in de besproken fondsen of bedrijven .