
Mogen we u voorstellen: John Rockefeller
Zoals de naam Croesus bij de Romeinen symbool stond voor iemand die stinkend rijk is, zo is dat in onze tijd Rockefeller geworden. Dat was zeker zo in de vorige eeuw en eigenaardig genoeg is daar nu (nog) niet Gates voor in de plaats gekomen.
Wie was deze legendarische figuur, hoe is hij zo rijk geworden en wat deed hij met zijn geld?
John D. Rockefeller
John Davison Rockefeller werd geboren in Richford (staat New York) in het jaar 1839 als zoon van een handelaar. Het was ook bij een lokale handelaar dat hij zijn eerste (administratieve) job kreeg.
Nu had de jonge John Rockefeller al heel vlug door, dat hij leefde in een tijd van een grote industriële omwenteling. Toen hij 20 jaar was, werd in Titusville (staat Pennsylvania) de eerste olieput in gebruik genomen en in olie zag John wel iets.
Hij vertelde enkel vertrouwelingen over een ambitieus project waaraan hij werkte, kon wat geld lenen en in 1863 startte Andrews, Clark & Co activiteiten in de oliewinning. Merk op dat de naam Rockefeller niet voorkomt in de firmanaam. Wellicht was het een voorzichtige zet om niet in de wind te staan als het mis zou lopen.
Het liep niet mis en uiteindelijk werd in 1870 de Standard Oil Company opgericht met als president John D. Rockefeller.
Gedurende de 7 jaar dat hij zich bezighield met olie, verzamelde John ook wat inspiratie over creatief zakendoen en die kennis paste hij al heel vlug toe bij het runnen van Standard Oil. Hij kon goedkope spoortarieven afdingen, kocht kleinere bedrijven goedkoop op of dwong er andere (bij voorbeeld door dumpingprijzen) om zich te laten kopen. Met weer andere, iets grotere bedrijven maakte hij prijsafspraken. Kortom, hij was zeer geïnspireerd bezig dingen te doen, die vandaag de dag illegaal zijn.
De Standard Oil Company werd in 1882 omgetoverd tot de Standard Oil Trust (John was toen 43 jaar). Deze maatschappij bezat 92% (!) van alle olieraffinaderijen in de VS en had zeer zware interesses (lees: monsterinkomsten) in de ontginning van ijzererts, de houtexploitatie, machinefabrieken en transport.
Dit enorme succes begon velen op de zenuwen te werken en er werd druk op de politici uitgeoefend en dit alles leidde tot een veroordeling van Standard Oil Trust in 1899 wegens trustvorming.
Tegen die tijd kon John zich wel enkele topadvocaten veroorloven en zo ontstond in hetzelfde jaar de holding Standard Oil of New Jersey.
In feite ging alles gewoon voort, de dollars rolden met wagonladingen binnen, de concurrentie bleef nerveus en een nieuwe veroordeling, ditmaal in 1911, kon niet uitblijven. Standard Oil of New Jersey hield op te bestaan en viel uiteen in 37 firma’s.
Tegen die tijd had John zich al uit de zaken teruggetrokken (hij was dan al 72 jaar) en hield zich bezig met liefdadige en opvoedkundige werken. Dat is hij blijven doen tot aan zijn dood in 1937 op 98-jarige leeftijd.
Het fortuin dat hij had vergaard, is geraamd op 900 miljoen dollar. Dit zou nu overeenkomen met ca 200 miljard dollar, dit is meer dan 162 miljard euro!
Hij was een echte workaholic. Voor hem was de datum waarop hij zijn eerste wedde verdiende evenzeer het vieren waard als zijn verjaardag.
Hij was op een eigenaardige manier bescheiden. Zijn werkruimten waren altijd Spartaans ingericht. Op een dag had hij bezoek van een zakenrelatie, die met verbazing en teleurstelling het kale kantoortje van de rijkste man van de VS bekeek. De bezoeker kon het niet laten te vragen, op wie Rockefeller wel dacht indruk te kunnen maken met zo’n bureau. ‘Op wie moet ik indruk maken?’ vroeg Rockefeller.
We vermeldden al, dat John Rockefeller veel aandacht besteedde aan liefdadigheid. Waarschijnlijk is zijn religieuze achtergrond (protestant van de Baptiststrekking) er niet vreemd aan.
Hij heeft ca 600 miljoen dollar, dat is het grootste deel van zijn fortuin, besteed voor menslievende doeleinden, te veel om op te noemen met als blikvangers het bouwen van o.m. een universiteit, een hospitaal.
Tot op heden bestaat nog altijd de Rockefeller Foundation met als hoofdopdracht steun aan armen en hulpbehoevenden zowel in als buiten de VS. Deze stichting beheert een portefeuille die het afgelopen jaar met meer dan 13% aandikte tot 3,2 miljard dollar (2,6 miljard euro) waarvan 175 miljoen dollar (ca 5,5%) werd besteed aan verschillende vormen van steun aan de zwakkeren in de maatschappij.
Rockefeller Center, NYC
Door John D. Rockefeller werd in New York het naar hem genoemde Center gebouwd, het eerste grootschalige zakencomplex in de VS.
Er is een Rockefeller-dynastie ontstaan, eerst via zijn zoon John D. Rockefeller Jr en later via de kleinkinderen. Eén van die kleinkinderen was Nelson Rockefeller (1908−1979), vice-president van de VS onder Gerald Ford (41ste president, van 1974 tot1977).
Hij was geen tafelspringer, geen uitbundige populaire figuur, maar wel iemand die een doel voor ogen had, het nastreefde en bereikte. Bovendien had hij een groot hart voor de verschoppelingen van de maatschappij, die hij daadwerkelijk hielp. Voor zover wij hem kennen, heeft Bill Gates een vergelijkbaar profiel. Wordt hij de Rockefeller van de 21ste eeuw?
Jan Van Besauw
Columnist voor US Markets
Rockefeller