Update: geselecteerde aandelen uit de AEX en de AMX die in de topfase of dalende fase zitten!
Het bewogen beleggingsjaar 2007 zit er op. De AEX is voor het vijfde achtereenvolgende jaar gestegen. Dit komt niet zo heel vaak voor. Het nieuwe jaar zal veel wijsheid van beleggers en beleidsmakers vragen. Heeft u het afgelopen steun gehad van uw beleggingsstrategie? Zo ja, dan bent u waarschijnlijk goed voorbereid op het nieuwe jaar. We wachten op de volgende fase. Ik hoop u in 2008 weer van dienst te zijn. Veel leesplezier.
1. Inleiding.
Succesvolle beleggers worden niet geboren! Succes is het resultaat van uw inspanning de juiste kennis en vaardigheden te ontwikkelen. U kunt deze kennis toepassen bij het ontwikkelen of uitvoeren van een beleggingsstrategie. Zonder beleggingsstrategie zult u verdwalen! Daarnaast zult u kennis moeten nemen van de beurscyclus. In deze rubriek staat de beurscyclus centraal.
De beurs kent een cyclus van opéénvolgende fasen, namelijk: een opgaande fase, een topfase, een dalende fase en een bodemfase. Het is prachtig als uw beleggingsstrategie tijdens de bodemfase een koopsignaal geeft en tijdens de topfase een verkoopsignaal.
De overgang van de ene fase naar de andere fase vindt niet zomaar plaats. Meestal gaat dit geleidelijk. De omstandigheden veranderen voortdurend. Macro-economisch nieuws, koerstechnische factoren, het bedrijfseconomisch nieuws, het beleggersentiment en de opkomst of juist het wegebben van een crisis kunnen beurskoersen sterk beïnvloeden.
In deze column selecteer ik wekelijks een aantal nieuwsfeiten die de overgang van de ene fase naar de andere fase bewerkstellingen. Deze rubriek heeft uitsluitend educatieve doelstellingen.
2. Terugblik week 52.
De AEX is tijdens deze rustige kerstweek licht gestegen van 513,71 naar 515,69
Koerstechnisch. De Advance-decline lijn geeft het verschil aan tussen het aantal fondsen dat stijgt en het aantal fondsen dat daalt op een bepaalde dag. U kunt de A‑D-lijn op de website van www.tostrams.nl volgen. Op dit moment daalt de Advance Decline lijn ten opzichte van een maand geleden, maar ook ten opzichte van 12 maanden geleden. Normaal gesproken is dit een slecht signaal.
De gemiddelde beursomzet voor de aandelen uit de AEX is ten opzichte van het begin van de stijgende fase (Mei 2003) opgelopen van 1573 miljoen euro per dag naar 4046 miljoen euro per dag. Dit is tijdens de stijgende fase een normaal verschijnsel. Tijdens de topfase of aan het begin van de dalende fase zal de beursomzet een top bereiken. De daling lijkt te zijn ingezet. Op dit moment bedraagt de gemiddelde beursomzet 3810 miljoen euro per dag.
Het langlopend voortschrijdend gemiddelde van de AEX daalt. Volgens de methodiek van de technische analyse is dit een heel slecht teken. Er is een omslagpunt bereikt. U kunt het langlopend voortschrijdend gemiddelde www.yahoo.com volgen. Op dit moment zijn er meerdere indices waarvan het langlopend voortschrijdende gemiddelde daalt. Voorbeelden hiervan zijn: — Amerika (Transport, midcapper Russell 2000 index); — Azië (Japan, Nieuw Zeeland); — Europa (Engeland, België, Italië, Zwitserland, Stockholm, Frankrijk, Oostenrijk).
De koers/dividendverhouding bedraagt deze week 38. De geschiedenis leert ons dat aandelen bij zo’n hoog verhoudingsgetal duur zijn. Vlak voor de krach van 1987 stond de koers/dividendverhouding bijna even hoog. Een hoge koers/dividendverhouding zegt iets over het sentiment. Beleggers zijn, ondanks alle problemen van de laatste tijd, zeer optimistisch.
Sentiment.Het zal u vast niet ontgaan zijn. U heeft kunnen stemmen op de beursgoeroe van het jaar. Heeft u gestemd? Vast niet. In ons land wonen meer dan 1 miljoen beleggers. Van al deze beleggers heeft slechts 0,3 procent een stem uitgebracht. (3041 stemmen). Vijf procent minder dan vorig jaar. Schijnbaar leeft deze verkiezing niet onder de Nederlandse beleggers. Slechts 0,01 procent heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een reactie (100x) te plaatsen. Tenminste als we er vanuit gaan dat niemand onder een pseudoniem heeft gereageerd. Je kunt, zonder dat iemand het door heeft, meerdere reacties plaatsen door gebruik te maken van een andere naam. Sommigen hebben in de verhitte discussie meerdere keren gereageerd.
Op www.blikopdebeurs.com werd er tijdens deze verkiezing praktisch geen inhoudelijke discussie gevoerd. Jammer, want daar hadden we wat kunnen leren. Waarin onderscheiden zij zich? Welke specialistische kennis hebben zij in huis? Hoe kunt u van deze kennis, tijdens het nemen van uw beleggingsbeslissingen, gebruik maken? Dat waren interessante discussies geweest.
Volgens het woordenboek ´Van Dale´ heeft het woord goeroe twee betekenissen, namelijk: — 1. Indiase leermeester: ‑2. gezaghebbend leider. Ik denk dat een echte goeroe graag zijn passie met u deelt. Hij heeft er geen belang bij als u afhankelijk van hem wordt. Leermeesters stellen zichzelf ten doel om hun leerlingen, in dit geval beleggers, te coachen tot onafhankelijke beleggers. Beleggers dienen hun eigen beleggingsbeslissing te nemen.
Mist de goeroeverkiezing zijn doel? Niet als u de moeite neemt om een (onbekende) goeroe te volgen volgens de woordbetekenis van het woordenboek Van Dale. Wat kunt u van hem leren? De volgende namen wil ik onder uw aandacht brengen: Kees de Kort, Willem Middelkoop, Corné van Zeijl, Edward Loeff, Jaap van Duin, Matthijs Bouwman, Wessel Alexander en natuurlijk de winnaar Guy Boscart.
Kijk ook eens met een speciale blik naar de genomineerden voor de rode lantaarn. Wat hebben zij u te vertellen. Vindt u dat ze volstrekte onzin uitkramen of hebben zij juist een leerzame contraire boodschap? Als u zonder na te denken de goeroe in al zijn adviezen volgt, ja dan mist deze verkiezing zijn doel.
Het kan niet de bedoeling zijn dat u alle adviezen blindelings volgt. Tenzij u daar willens en wetens voor kiest. Maar dan moet u ook niet klagen als uw beleggingsgoeroe de plank mis slaat. In mijn optiek bent u verantwoordelijk voor uw eigen beleggingsbeslissingen. We kunnen de leasseaffaires als voorbeeld nemen. Teveel mensen zijn financieel het schip in gegaan omdat zij anderen klakkeloos hebben gevolgd. Vaak onder omdat gevoelens van hebzucht belangrijkere drijveren bleken te zijn dan rationele overwegingen. Laat het u niet overkomen.
Elke beleggingsgoeroe zal zo nu en dan de plank mis slaan. Tenminste, als zij zich laten verleiden tot het doen van een koersvoorspelling. Goeroes zijn geen waarzeggers. Het boek ‘Beleggingstips 2007’ toont dit overduidelijk aan. Van de 12 beleggingsgoeroes is er volgens mij maar één goeroe die drie goede tips heeft gegeven, namelijk: Joost van der Does de Willebois. Zijn tips waren: — 1. beleg niet met geleend geld; — 2. spreid het risico; — verdiep u in de materie. De rest heeft, hoe kan ook anders, hier en daar een steekje laten vallen. Neem geen enkele tip klakkeloos aan! Verdiep u in de materie en denk er zelf over na.
U heeft waarschijnlijk geen gebruik gemaakt van uw stemrecht om te stemmen op uw favoriete goeroe. Het aantal stemmers (3041) is ten opzichte van 2006 (3229) met 17 procent afgenomen. Kunnen we concluderen dat beleggers volwassen beginnen te worden? De Postbank vindt van wel. ´De Nederlandse particuliere belegger is de afgelopen jaren volwassen geworden. Hij spreidt zijn risico’s meer en reageert minder impulsief op de ontwikkelingen op de beurs. Dit blijkt uit de analyse van de resultaten van vijf jaar Postbank BeleggersBarometer (Bron: www.postbank.nl — zoekopdracht — persberichten, 20-12-2007).
Volwassen beleggers hebben geen Goeroe nodig. Zij bezoeken meerdere sites of nemen het nieuws via andere mediakanalen tot zich. Nadat zij deze informatie hebben getoetst aan hun beleggingsstrategie, vormen zij op grond deze informatie een weloverwogen beleggingsbeslissing. Zo hoort het volgens mij ook. U kunt niemand verantwoordelijk stellen voor uw eigen beleggingsresultaten.
Gelukkig heeft de media ook de weg naar de goeroeverkiezing gevonden. Morgen zal Wessel Alexander worden geïnterviewd door www.limburger.nl . Hartstikke leuk voor Wessel Alexander. Ik ben benieuwd of Het Financieele Dagblad een interview aangaat met Guy Boscart. Tot slot wil ik natuurlijk Guy feliciteren met zijn overwinning. Guy, maak er een mooi 2008 van!
De risicopremie (dividendrendement -/- rente op een spaarrekening van bijvoorbeeld www.argenta.nl ) bedraagt op dit moment -/- 1,6 procent.
Macro-economisch. De Volksrant schrijft dat de koopkracht volgend jaar zal dalen. ‘De koopkracht zal volgend jaar dalen. Oorzaken zijn de invoering van het eigen risico in de zorg en de hogere bijtelling van lease-auto’s. Dat blijkt uit het jaarlijkse loonstrookjesonderzoek dat salarisverwerker LogicaCMG woensdag publiceert. Naar verwachting zullen de nettolonen in 2008 bij een gelijkblijvend brutoloon niet veranderen. Dit is onvoldoende om de verwachte inflatie – 2,25 procent volgens het CPB – te compenseren. Door de hogere brandstofprijzen en de stijgende kosten voor het levensonderhoud zal de koopkracht dalen. In de berekeningen zijn loonstijgingen als gevolg van een betere cao of hogere periodieken niet meegerekend, omdat deze per sector en per individu verschillen. ‘Maar om in 2008 dezelfde koopkracht te behouden, moet je loon minstens 3 procent stijgen’, zegt Léon van Berkel van LogicaCMG (www.volkskrant.nl , 18/12/2007)’.
De eventuele stijgende rentekosten zijn nog niet meegenomen in de berekening van het koopkrachtplaatje. De rente is weer aan het stijgen. Dit heeft (ongemerkt) gevolgen voor mensen die de rentevastperiode van hun hypotheek moeten omzetten of voor degene die continue rood staan en/of een doorlopend krediet hebben afgesloten. Dit jaar is de rente op de kapitaalmarktrente gestegen van 3.9 procent naar 4,4 procent. Hierdoor zien huizenbezitters met een modaal inkomen, met een hypotheek van bijvoorbeeld 200.000 euro en een variabele rente hun een koopkracht nog eens circa anderhalf procent verminderen.
In Amerika zijn de huizenprijzen in de twintig grootste steden met meer dan 6 procent gedaald. In Engeland zijn de prijzen met 0,3 procent gedaald (Het Financieele Dagblad, 27/12/2007). Huizenbezitters zullen waarschijnlijk geen extra hypotheek kunnen opnemen voor de aanschaf duurzame consumptiegoederen. Hiermee kunnen zij ‘het opnemen van extra consumentenkrediet’ niet meer als poolstok gebruiken om hun koopkracht te vergroten.
Bedrijfseconomisch. De taxaties voor de winst per aandeel (bron Het Financieele Dagblad, rubriek weekoverzicht aandelen, 17/12/2007) ziet er voor 2008 gunstig uit. Men verwacht dat de winst per aandeel voor 95 procent van de fondsen uit de AEX zal stijgen. Voor de AMX verwacht men dat de winst per aandeel van alle bedrijven zal stijgen. Als deze prognose uitkomen, is dit natuurlijk heel gunstig. Dit wil niet zeggen dat de koersen ook automatisch mee zullen stijgen. Stel dat beleggers weer meer oog krijgen voor de risicopremie of de uit balans geraakte koers/dividendverhouding. In dat geval kan een gunstige winstontwikkeling van de winst per aandeel en de daarmee gepaard gaande stijgende dividenduitkering helpen om de risicopremie of de koers/dividendverhouding weer meer in balans te krijgen.
Opmerkelijk. Michael Kraland heeft in Het Financieele Dagblad (22÷12÷2007, weekendbijlage) een aansprekende column geschreven: ‘Coverboys als contra-indacor’. Hij schrijft dat je de ‘koppen’ van weekbladen kunt gebruiken als contra-indicator. ‘Weekbladen zitten er bij zo’n trend vaak naast. Hun werk is echter nuttig als contra-indicator.’
Kun je de inhoud van Het Financieele Dagblad ook als contra-indicator gebruiken? Aan het begin van deze eeuw, tijdens de sluipkrach, verzorgde Juus de Kempenaer voor Het Financieele Dagblad een rubriek “ Technische Analyse”. Ik weet niet of er een verband bestaat tussen de sluipkrach en het verdwijnen van deze rubriek.
Het is opmerkelijk dat de rubriek ‘Technische analyse’ tijdens de topfase weer uit de kast is gehaald. Sinds kort verzorgt Edward Loef in de weekendbijlage de column ‘Technische Analyse’. Op 8 december j.l schrijft hij: ‘Sein op rood voor de AEX’, de meerjarige trend in de AEX is verleden tijd.’
Heeft hij met deze column zijn eigen afscheidscolumn geschreven? Misschien wel. Zodra de dalende fase eenmaal inzet, zullen de beleggingsactiviteiten bij particuliere beleggers aan populariteit inboeten, evenals de technische analyse.
3. Topfase
Sinds het voorjaar zit de AEX in de topfase. Deze fase wordt gekenmerkt door hoge omzetten en sterk schommelende koersen. De beurs lijkt op een achtbaan. Goed nieuws maakt langzaam maar zeker plaats voor slecht nieuws. De beleggers die aan het eind van de stijgende fase zijn begonnen met het beleggen in aandelen beginnen te twijfelen. Over het algemeen duurt deze fase zo’n drie tot twaalf maanden. Uitzonderingen bevestigen de regel. In het tijdspad van de beurscyclus wordt er meestel om de drie à vijf jaar een belangrijke bodem neergezet. De laatste belangrijke bodem hebben we in maart 2003 gezien. Ruim 4 ½ jaar geleden.
Volgens de theorie van de beurscyclus kunnen lange termijn beleggers hun aandelen tijdens de topfase verkopen! Speculanten, mits zij geloven in de theorie van de beurscyclus, kunnen volgens deze theorie lange termijn putopties kopen.
Als uw beleggingsstrategie op dit moment een verkoopsignaal doorgeeft, raad ik u aan om deskundig advies in te winnen bij de beleggingsadviseur van uw bank. Wellicht dat hij het verstandig vindt om uw aandelen te verkopen. Vraag het hem!
4. Individuele aandelen
Zodra u heeft bepaald in welke fase de AEX zit, kunt u naar aandelen zoeken die in dezelfde fase zitten. Elk aandeel heeft zijn eigen cyclus. Sommige aandelen lopen voor de troepen uit, terwijl andere aandelen weer achter de beurscyclus aan hobbelen. Eens per maand selecteren we uit de AEX en de AMX aandelen die volgens mijn bevindingen in de topfase of al in de dalende fase zitten.
AEX: Akzo, Aegon, Corporate Express, DSM,Fortis, ING, Reed Elsevier, TNT, SBM offshore, Rodamco Europe, Wolters Kluwer
AMX: Aalberts, ASMI, BAM, Binck Bank, Corio, Crucell, CSM, Heymans, Logiac CMG, van der Moolen, Nutreco, Oce, Ordina, SNS, USG People, Vopak, Wereldhave, Wessanen
Update (01÷01÷2008): Deze update is gebaseerd op de slotkoersen van 2007
5. Disclaimer.
Deze column heeft uitsluitend educatieve doeleinden. Niets van de tekst is op te vatten als een concreet beleggingsadvies. U bent verantwoordelijk voor uw eigen beleggingsbeslissingen. Advies: lees de disclaimer!