MEER SCHEVE SCHAATSEN

Goed beschouwd is het bevreem­dend dat we nog steeds menen dat het economisch her­s­tel vanu­it die richt­ing (V.S.) komt, waar het ook is fout gegaan. Ja, natu­urlijk dit land rep­re­sen­teert onbe­twist de groot­ste economie ter wereld maar bevin­dt zich ook in de groot­ste prob­le­men, hoewel het meege­zo­gen Europa er nauwelijks voor onder doet. 

MEER SCHEVE SCHAATSEN

Goed beschouwd is het bevreem­dend dat we nog steeds menen dat het economisch her­s­tel vanu­it die richt­ing (V.S.) komt, waar het ook is fout gegaan. Ja, natu­urlijk dit land rep­re­sen­teert onbe­twist de groot­ste economie ter wereld maar bevin­dt zich ook in de groot­ste prob­le­men, hoewel het meege­zo­gen Europa er nauwelijks voor onder doet. Min­der ver­di­enen en min­der uit­geven is nu reëel aan de orde, ofschoon…… maar…… om te voorkomen dat we ons in een soort economis­che grauwsluier begin­nen te wanen, wordt er aan de andere kant van de plas ​‘alles’ aan gedaan om het geheel een ander aanzicht te geven. Dat is ook logisch, want daar­door bli­jft er hoop geves­tigd op een beter ​‘hier namaals’ ook al gaat het intussen slechter. 

Best denkbare beleid voor de V.S.
De Fed kan niet anders nas­treven dan de rente bene­den het inflatiepeil houden, zodat de reële rente (inflatie minus rente) negatief bli­jft en de dol­lar gecon­troleerd te lat­en dalen. Op deze wijze bli­jft de schuld ​‘draag­baar’, ter­wi­jl een dal­ende dol­lar goed is voor de export. Tegen deze ​‘fraaie’ achter­grond kun je ook bew­eren dat de groei niet min­der drama­tisch en vol­gend jaar al weer in een flink hogere ver­snelling komt te verk­eren. Een 15% sti­jging van wan­be­tal­ende huizen­bezit­ters, een sti­j­gende werk­loosheid richt­ing 10% en de niet opgeloste bankprob­le­men vallen hier­bij ken­nelijk ​‘in het niet’! 

Op dit moment zou je zou kun­nen zeggen dat we ons nog even in de over­gangs­fase bevin­den met het gevoel: ​‘veel slechter zal het toch wel niet wor­den, wel beter?’ Maar teveel schuld staat niet alleen groei in de weg maar kan ook tot onbe­heers­baarheid lei­den. De Amerikaanse schuld­groei bedraagt vanaf 2010 meer dan $10 mil­jard per dag (!), waar­bij een kwart van deze schuld gezien de loop­ti­jd elk jaar moet wor­den geher­fi­nancierd. Dat brengt ons op enige ter­mi­jn naar een omslag­punt dat we thans met een nieuwe term van bi-flatie aan­duiden. Hier­mee wordt enerz­i­jds gedoeld op inflatie en anderz­i­jds op deflatie. Grond­stof­fen kun­nen verder oplopen (Chi­na!), ter­wi­jl de pri­jzen dalen waar de vraag terugloopt en kop­ers met kortin­gen wor­den onthaald. 

Doel heiligt de middelen
Geen enkel mid­del wordt der­halve geschuwd om het aanzien van de economie op z’n minst draaglijk te houden. Per slot hebben we het toch nog beter dan ooit tevoren, niet­waar? En dat gaan we niet zomaar opgeven! Onze regerin­gen en cen­trale banken bouwen echter vloed­kerin­gen die alles­be­halve water­dicht zullen blijken te zijn. Dat weet men ​‘daar­boven’ ook wel zon­der er bij te vertellen dat er daarmee iets mis mee is. Het echte mid­del blijkt even­wel te ​‘duur’ en te pijn­lijk te zijn, dus zijn ken­nelijk alle andere mid­de­len geheiligd. De beurzen bli­jven er bijgevolg (nog) redelijk bij liggen. 

​‘Gov­ern­ment’ Sachs
Buiten de ​‘reg­u­laire’ manip­u­laties van de edel­metaal­markt, de rente- en val­u­ta­markt alsmede de ​‘dress­ing’ van de economis­che sta­tistieken, blijken er ook nog andere zak­en te spe­len. Dan doel ik niet op het ​‘laconieke’ opvo­eren van de defen­sieno­ta naar ruim $900 mil­jard en even­min op het begrot­ing­steko­rt dat naar ruim $1.000 mil­jard is opgeschroefd met straks nog meer. Tussen haak­jes dat alles overi­gens zon­der een cent te makken! Maar dan doel ik op Gold­man Sachs, het huis dat ondanks het vertrek van Hen­ry Paul­son als min­is­ter bij nage­noeg alle finan­ciële over­hei­d­op­er­aties nauwgezet betrokken bli­jft en er vet garen bij spint. Intussen heeft GS zoveel ​‘kor­nu­iten’ in Wash­ing­ton zit­ten dat men nu al spreekt van ​‘Gov­ern­ment’ Sachs. De con­cur­ren­tieposi­ties in de bankw­ereld wor­den daar­door weliswaar scheef getrokken, maar dat speelt nu even niet want de zor­gen zijn immers groter! 

Dief­stal van Goldman’s trad­ing code
Toe­val of niet, vorige week ver­scheen er op de news wires een inter­es­sant bericht in ver­band met de dief­stal van een geheime code waarmee Gold­man Sachs op afroep van het min­is­terie van Finan­ciën met spe­ciale zgn. trad­ing pro­grams op Wall Street kon oper­eren om de beurs weer eens een wend­ing te geven die 99% van de beleg­gers op het ver­keerde been kon zetten. 

Zo werd mid­dels een koop­in­jec­tie van ruim 1.2 mil­jard aan­de­len in de vorm van index future con­ntracts in maart een krachtig her­s­tel bew­erk­stel­ligd onder de med­edel­ing dat de beurs veel te sterk zou zijn gedaald. Dit her­s­tel werd ver­vol­gens gevoed mid­dels het bewa­teren van de zgn. green shoots door de Trea­sury en de Fed. Deze spoe­d­op­er­atie was nodig om het ​‘kli­maatbe­sef posi­tief bij te stellen’ en om de banken te helpen zo snel mogelijk hun bal­ans­posi­tie te lat­en ver­beteren. De uit­gifte van nieuwe bankaan­de­len kon een duw in de rug wor­den gegeven. Dit gold trouwens ook voor GS zelf!

Het zou gaan om de dief­stal van een sophis­ti­cat­ed high-speed, high-vol­ume, algo­rith­mic-trad­ing pro­gram, waar­van de sleu­tel (die miljoe­nen dol­lars waard zou zijn) niet langer exclusief in han­den is van Gold­man Sachs. Deze code zou zijn ontvreemd door een voor­ma­lig IT-medew­erk­er van GS, een 39-jarige Rus met een dubbele nation­aliteit, Aleynikov geheten. Deze meneer is intussen aange­houden maar ver­keert na betal­ing van een borgtocht van ​“slechts” 750.000 dol­lar al weer op vri­je voeten. 

Vol­gens de aan­klager zou A. deze code hebben doorge­speeld aan een niet nad­er bek­ende web­site serv­er in Duit­s­land. De aan­klager voegde daaraan de betekenisvolle woor­den toe: ​‘the bank has raised the pos­si­bil­i­ty that there is a dan­ger that some­body who knows how to use this pro­gram code could use it to manip­u­late mar­kets in unfair ways’ (de bank houdt reken­ing met de mogelijkheid dat iemand met dit trad­ing pro­gram­ma in staat is om de markt op een unfaire manier te manip­uleren). Wel, wat betekent dat? Als het nu weer gebeurt dan hoeft de vinger niet automa­tisch naar GS uit te gaan. Er zijn al par­ti­jen die menen dat dit een doorgesto­ken kaart is, omdat deze meneer A. al weer zo snel vrij kwam! Hij kan dus nog steeds doen en lat­en wat hij wil.

Wash­ing­ton nu min of meer autonoom op de beurs
Het gevolg van een en ander is dat brokerfirma’s nu offi­cieel niet langer hun trad­ing pro­grams aan Wall Street hoeven te melden. Dat is natu­urlijk een uiterst probaat mid­del om de beurs nog ondoorzichtiger te mak­en. Wash­ing­ton verkri­jgt op deze wijze daarmee volledig de vri­je hand, zon­der dat iemand daar de vinger achter krijgt. 

Sen­a­tor Ron Paul
Voorts bli­jft de vraag gewet­tigd of sen­a­tor Ron Paul (Repub­likein nota bene!) z’n zin kri­jgt om het reilen en zeilen van de Fed nu eens kri­tisch tegen het daglicht te houden en de Fed tot een audit (open­ing van zak­en) te dwin­gen. Deze actie zou ver­vol­gens moeten lei­den tot het weg­ne­men van tal­rijke bar­rières om meer transparantie in het func­tioneren van de Fed te bewerkstelligen. 

De belan­grijk­ste aan­klacht is ​‘gov­ern­ment inter­fer­ence’ (over­hei­dsin­meng­ing) in de vri­je markt. Er wordt gezegd dat de Fed ​‘negates the very foun­da­tion of what a free mar­ket real­ly is – the lifeblood of the econ­o­my. The only legit­i­mate, con­sti­tu­tion­al role of gov­ern­ment in mon­e­tary pol­i­cy is to pro­tect the integri­ty of the mon­e­tary unit and defend against coun­ter­feit­ers, accord­ing to our Con­sti­tu­tion’. M.a.w. de Fed gaat voor­bij aan het fun­da­ment van de vri­je markt – de lev­en­sad­er van de economie. Vol­gens de grondwet is de enige legi­t­ieme en con­sti­tu­tionele rol van de regering op mon­e­tair ter­rein de bescherming van de integriteit van de munt en behoed­ing tegen valse munters in stand te houden. 
(Hier­bij aangetek­end dat de Fed ook de economie dient aan te sturen). Hij had er bij kun­nen zeggen dat de groot­ste valse munter de staat zelf is. Immers, deze heeft de koop­kracht van de dol­lar al gro­ten­deels afge­roomd. Zie ook de vorige col­umn ​‘De Dol­lar Bub­ble’ van 10 dez­er, waar­bij hier­aan aan­dacht is geschonken.

Grote twi­jfel bestaat er even­wel bij de rest van de Repub­likeinen die de belan­grijk­ste aanstichter van dit kwaad zijn. Zoals in mijn vorige col­umn stond: ​‘het hek ging van de dam op het moment dat voor­ma­lig pres­i­dent Nixon het Bret­ton Woods akko­ord opblies en Rea­gan in de 80-er jaren met z’n Reaganomics mid­dels zijn sup­ply side tot twee maal toe de economie uit de hand liet lopen. Ook de wijze waarop de bank bailouts ten tijde van Bush plaats von­den, werken niet in het voordeel van de Republicans. 

Door­dat het Fedbestu­ur wordt aangesteld door de zit­tende pres­i­dent, (Greenspan en Bernanke bei­den door een Repub­likeinse pres­i­dent) dient de Fed alti­jd reken­ing te houden met het insti­tu­ut dat Witte Huis heet. Wat dat betre­ft zijn we in Europa iets beter af met een meer onafhanke­lijke cen­trale bank, die maar één man­daat heeft n.l. als hoed­ster van de munt (euro) op te tre­den, maar ook op dat punt heeft zit­ten slapen.

Ron Paul zei verder: ​‘no politi­cian or cen­tral banker, no mat­ter how bril­liant, is smart enough to know more than the mar­ket itself. The fail­ure of cen­tral eco­nom­ic plan­ning has been wit­nessed over and over again. It is frankly beyond me why we have ever agreed to try it again’. (vrij ver­taald: geen politi­cus noch cen­trale banki­er, ongeacht hoe bril­jant, is slim genoeg om meer te weten dan de markt weet. Het falen van de cen­traal-economis­che plan­ning wordt telkens weer opnieuw duidelijk.
Ik begri­jp niet dat we er telkens weer zijn ​‘inge­tuind’). Je hoort bij wijze van spreken Putin in z’n vuist­je lachen. Qua manip­u­latie lopen de regimes niet zo ver meer uit elkaar. 

Deze ​‘lach’ werd ook zicht­baar bij Fed vice-voorzit­ter Don­ald Kohn, die stelde dat een mogelijke open­ing van zak­en een ern­stige mis­vat­ting zou zijn. Het zou de ​‘onafhanke­lijkheid’ van de Fed aan­tas­ten die daarmee haar hoge cred­it rat­ing zou kun­nen ver­liezen met een rentesti­jging tot gevolg.
Daar zou nie­mand mee gebaat zijn. Dat is stel­lig juist, althans voor dit moment. Dank zij aller­hande mark­t­ma­nip­u­laties is er ​‘rust’ op het front, doch schi­jn bedriegt. Kohn wil daar nog niet aan! 

Een com­men­ta­tor in de New York Times schreef: ​‘the U.S. gov­ern­ment is so inter­twined in between var­i­ous inter­ests, that it has destroyed cap­i­tal­ism’ (de Amerikaanse regering heeft zich der­mate met aller­lei belan­gen weten te ver­stren­ge­len dat het daar­bij het kap­i­tal­is­tisch sys­teem de nek heeft omgedraaid). 

Het vol­gende argu­ment zou doorslaggevend moeten zijn: ​‘How­ev­er, it is the respon­si­bil­i­ty of every mem­ber of Con­gress to rep­re­sent the inter­ests of the peo­ple that send them to Wash­ing­ton and find out what has been hap­pen­ing with our mon­ey’ (Het is echter de ver­ant­wo­ordelijkheid van elk Con­gres­lid om de belan­gen te behar­ti­gen van dege­nen die hem naar Wash­ing­ton hebben ges­tu­urd en uit te vin­den wat er met ​‘ons’ geld is gebeurd). Dat is wat je noemt echte democ­ra­tie! Hopelijk wordt deze ​‘voorstelling’ vervolgd!

Robert Bron­cel
US Markets