Een van onze favoriete beursguru’s is Jim Rogers. Niet alleen omdat wij hem zelf al twee keer voor de camera mochten spreken, maar vooral omdat deze Amerikaanse inwoner van Singapore altijd met een interessante visie komt. Wij volgen deze visie zo nu en dan en hebben hieronder zijn laatste interessante gedachten verzameld (d.d. 27 juni).
Jim Rogers: Omdat iedereen zo bearish is op de dollar, heb ik besloten om voorlopig even long te gaan. Ik heb tijdens mijn jaren handelservaring geleerd dat als iedereen aan de ene kant van de boot staat, jij aan de andere kant moet staan, tenminste voor even. Dus, ik ben aan de andere kant gaan staan en bezit de dollar en we zullen zien. Ik ben erg slecht in markttiming; ik ben een verschrikkelijk slechte trader, dus ik weet zeker dat ik het niet bij het juiste eind heb. Ik zou het eigenlijk niet eens moeten proberen. Maar goed, dat heb ik dus gedaan. Op lange termijn is de dollar echter een ware ramp.
Jim Rogers: Alle markten, stier of beer, hebben te maken met consolidaties, correcties, krimpmomenten – noem het zoals je wil – en het ziet er naar uit dat dat momenteel gaande is bij sommige commodities. Het is ook gebeurd met sommige aandelen en sommige valuta. Zo werkt de financiele wereld nu eenmaal. Kijk naar olie, bijvoorbeeld. Olie is drie of vier keer vanaf 1998 gedaald met 50 procent. Dat doen markten en zullen dat ook blijven doen. We zullen dat de komende tien jaar nog wel blijven zien. Gelukkig wel, want alles wat in een rechte lijn omhoog gaat, zal ook op een gegeven moment weer in een rechte lijn omlaag gaan. Maar de bloei van de commodities waar ik 12 jaar geleden over sprak, is nog steeds gaande.
Ik zie namelij nog weinig positieve ontwikkelingen aan de aanbodkant. De olievoorraad is wereldwijd aan het krimpen. We zien dat er een enorm tekort is aan landbouwgoederen en ‑arbeid. Ik weet niet of je het weet, maar de gemiddelde leeftijd van Amerikaanse boeren is 58 jaar. Over 10 jaar zijn ze 68, dus buiten hun productieve leven. Wereldwijd gaan we de komende tientallen jaren echt serieuze, mogelijk catastrofale ontwikkelingen in de landbouw meemaken. Deze zullen ons heel veel pijn gaan doen. Er zullen perioden van herstel ontstaan, maar op elk gebied van de commodities zullen we serieuze problemen te verstouwen krijgen. Door de crisis in en na 2008 zijn ook nog eens heel wat landbouwprojecten gestaakt of uitgesteld. Dit heeft de aanbodkant ook weinig goeds gedaan.
Jim Rogers: Ik weet dat er mensen zijn die denken dat het goud een heilige of mystieke waarde heeft, maar in mijn visie is alles een commodity. Of het computers van IBM of auto’s van Ford betreft, het zijn in essentie commodities. Dus ik zie goud als een substantie, een grondstof, een natuurlijke bron, een ruw materiaal – benoem het zoals je wil. En het wordt beinvloed door aanbod en vraag, zoals dat de afgelopen duizend jaar is beinvloed. De mystici vinden dit niet fijn om te horen, maar ik ben dan ook geen mysticus. Er zijn heel wat tijden geweest waarin goud een enorm slechte belegging is geweest, ongeacht wat er in de wereld gebeurde. Goud is dus niet heilig.
Jim Rogers: In een bepaalde tijd werd alles verhandeld in sterling en toen veranderde dit in de US dollar. En zo’n verschuiving zal nu weer gaan plaatsvinden. De VS is al bezig om sommige in commodities handelende ondernemingen van zich af te stoten. De VS heeft al jaren bijna een monopolie in de grondstofhandel. De rest van de wereld is verbaasd. Het kan niet geloven dat de VS dit gelukje voor niets weggeeft aan hen. Ze zijn blij om het over te nemen – olie moet ergens worden verhandeld; tarwe moet ergens worden verhandeld. Dus, de VS is de handel aan het afstoten en uiteindelijk zal het niet meer in US dollars worden berekend.
Jim Rogers: De renminbi wordt op steeds meer markten verhandeld. Ik bezit de renminbi, zowel in China als in Singapore. Het is een doorlopend proces om de munt beter verhandelbaar en inwisselbaar te maken. Als ik China was, zou ik het een stuk sneller doen. Ik zou het trouwens allang hebben gedaan.
Sommige mensen zeggen dat als de valuta overal vrij te verhandelen is, het de Chinese export zal schaden. Ik geef dan altijd het voorbeeld van Japan. De yen is de afgelopen decennia 400 tot 500 procent gestegen ten opzichte van de US dollar. En Japan heeft nog steeds een voordelige handelsbalans t.o.v. de VS.
Als de renminbi dubbel zoveel waard zou worden, zullen sommige mensen lijden natuurlijk, maar anderen zouden het voordeel hebben. Vooral mensen die veel geïmporteerde spullen kopen, zijn dan voordeliger uit, omdat de prijzen zullen dalen. Goede manier ook om inflatie tegen te gaan.
Jim Rogers: Mensen die zeggen dat China op een crash afstormt, hebben het helemaal mis. Ze hebben het nu al 2 jaar bij het onjuiste eind. Hugh Hendry heeft in ieder geval toegegeven dat het short gaan op China hem pijn heeft gedaan. Ik weet het niet van Jim Chanos – maar als hij short is gegaan, wat hij zegt, dan zal hij ook pijn aan het lijden zijn.
Tuurlijk heeft China met tegenvallers te maken gekregen, maar de boel is niet ingestort. En ik zal het herhalen: Er zullen in de toekomst ook nog grote tegenslagen komen voor China, zo gaat dat met ontwikkeling. Maar als ik serieuze problemen in China zie, zal ik echt niet stoppen met het leren van de Chinese taal aan mijn kinderen.
Jim Rogers: Ik ben long gegaan in het zilver en als het nog meer daalt, dan hoop ik dat ik slim genoeg ben om meer te kopen. Ik vond het niet fijn dat er een parabolische beweging aan het dreigen was bij het zilverkoers, want dat zou betekenen dat ik mijn zilver moest verkopen. En ik wil mijn zilver voor de komende tien jaar niet verkopen. Gelukkig veranderde de beweging en dat vond ik bemoedigend en ben ik weer gewoon bullish.
Jim Rogers: Als ik iets nieuws zou gaan doen, zou ik kijken naar hetgeen wat omlaag is gegaan. Ik hou er niet van om te kijken naar wat er omhoog is gegaan. Goud komt richting een recordstand, rijst niet. Goud staat historisch hoog, natural gas niet. Maar de werkelijkheid is dat ik momenteel helemaal niets koop.
Jim Rogers: Ik zie er naar uit om short te gaan in Amerikaanse lange termijn obligaties. Momenteel ga ik er al short in, maar ik denk niet dat dit de laatste keer zal zijn geweest. Dit zou wel eens de grootste short mogelijkheid kunnen zijn van onze tijd. Ik ben niet overtuigd dat we al op de uiteindelijke top zitten. Ik denk dat er nog andere mogelijkheden zullen ontstaan om short te gaan. De gedachte om de Amerikaanse overheid voor 30 jaar geld te lenen tegen een rente van 3, 4, 5 of 6 procent is echt een absurde gedachte voor mij. Ik kan me niets gekkers voorstellen.
Jim Rogers: Ook ben ik short gegaan in emerging markets, Amerikaanse technologiefondsen en grote Amerikaanse banken.
US Markets Redactie