
Is de euro een mislukking?
De invloedrijke Britse conservatieve oud-minister van Financiën Kenneth Clarke is die mening toegedaan.
Waarom vindt deze oud minster van Financiën dat?
Hij geeft daarvoor de volgende argumenten:
- De Europese munt is er niet in geslaagd de economie van de deelnemende landen nieuwe impulsen te geven en daarmee nieuwe welvaart te creëren.
- De euro had moeten leiden tot toegenomen productiviteit, efficiëntie en een hogere levensstandaard en tot hervormingen in het beleid.
- De uniforme rentestand in de eurozone zorgt al voor ernstige problemen in sommige Mediterrane landen want de openbare uitgaven lopen uit de hand.
- Vooral Italië laat zien dat er van enige begrotingsdiscipline weinig sprake is
- Als laatste geeft hij aan de Europese Centrale Bank beter de economische groei kan bevorderen dan gefixeerd te zin op een lage inflatie.
Tsja, makkelijk om nu in 2005 die argumenten naar voren te brengen. Naar mijn idee is Kenneth Clarke vergeten hoe de situatie was voordat de gemeenschappelijke munt werd ingevoerd. Uit krantenverslagen van april 1996 blijkt dat de toenmalige minister van Financiën Kenneth Clarke tijdens een overleg van de EG ministers in Verona zich heftig verzette tegen een nieuw wisselkoerssysteem waardoor de andere EU-lidstaten steeds meer de houding aannamen dat als besluiten niet kunnen worden genomen met Groot-Brittannië, dan maar zonder. En zo zou het dan ook gaan.
Men probeerde bij het streven naar een ‘monetary union’ te voorkomen dat er zogenaamde ‘mums’ en ‘dads’ zouden ontstaan. ‘Mums’ stond voor: de 'monetary union member states' en ‘dads’ voor: 'derogative and disinclined state'. Uiteindelijk zou Groot- Brittannië geen deel gaan uitmaken van de ‘mums’.
Binnen de Conservatieve Partij bleek Kenneth Clarke echter toch een voorstander te zijn om deel te nemen aan de euro. Dit bleek o.a. uit een open brief die hij, toen al oud-minister van Financiën, samen met voormalig vice-premier Michael Heseltine en Chris Patten, oud-gouverneur van Hongkong, stuurde aan het dagblad The Times.
De ‘Mums’ in het rood en de “Dads’ in het blauw
Is de euro nu echt mislukt?
Ik denk het niet. Argument 1 is volstrekt niet te onderbouwen. Want stel nu dat de EMU niet tot stand was gekomen? Dan hadden we nog steeds te maken met fluctuerende wisselkoersen binnen de zogenaamde ‘Europese slang’ waarbij speculanten alles zouden hebben geprobeerd om via speculatie op de valutamarkten te profiteren van eventuele devaluaties of revaluaties ten nadele van de economische ontwikkeling van landen. Door een stabiele euro is de economie in een rustigere vaarwater gekomen.
Voor argument 2 geldt eigenlijk dat kan worden vastgesteld dat de euro wel degelijk een positieve invloed heeft gehad.
Volgens de president van de Nederlandse Bank Nout Wellink heeft de tegenvallende economische groei niets met de euro te maken, zoals veel Nederlanders menen. Wellink wijt de problemen eerder aan een ongekend aantal tegenslagen van buitenaf, zoals de aanslagen van 11 september 2001 op het Amerikaanse World Trade Center, de radicale stijging van de olieprijzen, de oorlog in Irak en de snelle opkomst van China. Zonder euro waren de problemen alleen groter, stelt Wellink. De geluiden over afschaffing die nu af en toe klinken wuift hij dan ook weg. Landen die nu de euro zouden afschaffen zouden volgens Wellink ‘zinken’ als ‘niet-zeewaardige scheepjes op een woelige zee’.
Het zijn echter ook niet alleen de mediterrane landen die zich niet houden aan de begrotingsdiscipline zoals dat in het monetaire verdrag is afgesproken. Frankrijk en Engeland overschrijden hun tekorten op de begroting met meer dan 3% en hoewel Italië weinig begrotingsdiscipline toont geldt dat Griekenland bij de toetreding tot de Monetaire Unie doelbewust de zaken in 2001 mooier heeft voorgesteld dan ze waren. Griekenland had eigenlijk nog niet deel mogen nemen.
Wellicht heeft men bij de totstandkoming van de Monetaire Unie de grenzen te strak vastgesteld. Dat de Europese Centrale Bank politiek onafhankelijk de rente vaststelt is een zegen te noemen. Bij een steeds meer oplopende olieprijs zal de inflatie goed in de gaten moeten worden gehouden.
Het lijkt er echter op dat de uitspraken van Kenneth Clarke eerder ingegeven zijn door binnenlandse politieke oorzaken. Wellicht streeft hij naar het leiderschap van de Conservatieve Partij om bij nieuwe verkiezingen er wel bij te varen. Want zal de Britse publieke opinie niet nog steeds afwijzend staan tegenover de euro?
Jo Swaen
US Markets
US Markets
Website van Jo Swaen
www.blikopdewereld.nl
www.blikopdewereld.nl