Hoe lang hebben we nog?

Deze vraag is mij reeds ettelijke malen voorgelegd. Maar meer dan afgaan op uit­sprak­en van ​“onze” belei­ds­mak­ers kun je niet. Wel om daarin een duidelijke cen­trale teneur en ten­dens te ont­dekken. Dan blijkt men ook in die krin­gen meer en meer tot het inzicht te komen dat het red­den van de euro tot niet meer lei­dt dan het dweilen met de kraan open. Je merkt domweg hoe de ver­twi­jfel­ing in deze krin­gen om zich heen begint te slaan. Zie onder­staande bloemlezing.

EU-pres­i­dent Her­man Van Rompuy: ​“de euro heeft nooit de infra­struc­tu­ur gehad die deze nodig had. Dat gaat niet zon­der inte­gratie met de Europese Com­missie als fed­erale regering gecon­troleerd door het Europese par­lement”. Gekscherend wordt wel gezegd dat de euro­zone nooit meer is geweest dan een lichaam zon­der skelet.

Nog één van Van Rompuy: ​“we lev­en in een over­lev­ingscri­sis en als we deze niet over­leven, over­leven we de Europese Unie evenmin”. 

Duits pres­i­dent Chris­t­ian Wulff: ​“ik beschouw de opkoop van enorme hoeveel­he­den staat­soblig­aties door de ECB als wet­telijk en poli­tiek dis­cutabel”. Voor Jür­gen Stark als Trichet’s rechter­hand was de maat vol en hij stapte vorige week ter­stond op.

Deutsche Bank CEO Josef Ack­er­mann: ​“het is een pub­liek geheim dat de meeste Europese banken een afwaarder­ing van hun porte­feuille aan staat­soblig­aties (PIIGS) op basis van de huidi­ge mark­t­waarde niet zullen overleven”.

ECB pres­i­dent Trichet: ​“we gaan door een moeil­ijke tijd heen” (dat is zacht­jes uitgedrukt!).

Prins Her­mann Otto zu Solms-Hohen­solms-Lich, vice-voorzit­ter van de Duitse Bun­destag (par­lement): ​“we moeten over­we­gen of het voor de EU-zone en voor Grieken­land niet beter is om tot her­struc­turering van schuld te komen en de euro op te geven”.

Voor­ma­lig kanse­li­er Ger­hard Schroed­er: ​“de huidi­ge cri­sis maakt over­duidelijk dat een mon­e­taire unie ondenkbaar is zon­der een gemeen­schap­pelijke fis­cale, economis­che en poli­tieke afstemming”.

Kanse­li­er Angela Merkel: ​“de huidi­ge cri­sis is de zwaarste sinds het ver­drag van Rome in 1957”. Dat is niet meer dan zout in een open wond wrijven.

Zojuist (ma – 13.15 uur) komt van Bloomberg: ​“Ger­many prepar­ing for Greek Default”

Eve­neens van Merkel: ​“als de euro valt, valt Europa en zijn de con­se­quen­ties schi­er onoverzien­baar”. Ook dit is er één voor open doel.

Chris­tine Lagarde, de nieuwe IMF-chef: ​“de ontwik­kelin­gen deze zomer hebben aange­toond dat we ons in een gevaar­lijke nieuwe fase bevin­den”. Dat zei ze niet als Franse min­is­ter van Financiën.

Ook van Lagarde: ​“er is sprake van een vertrouwen­scri­sis die de zaak ver­erg­ert; deze vicieuze cirkel dient door­bro­ken te worden”.

Nog één van Lagarde: ​“meer bezuini­gen legt een bom onder de economie”.

(om met Kees de Kort te spreken: ​“meer smak­en dan her­struc­tur­eren of bij­drukken zijn er helaas niet!!)

Bank of Eng­land Gov­er­nor Mervyn King: ​“dealen met een banken­cri­sis is al lastig maar dealen met een sov­er­eign debt cri­sis kent geen antwo­ord — tip­ping point!

Geen een­heid
Tot dusver zijn de meesten tegen een verdere Europese een­word­ing. Dat geldt in het bij­zon­der voor Duit­s­land waar meer dan 75% van de bevolk­ing weinig of geen vertrouwen meer in de euro heeft en eigen­lijk nooit heeft gehad, laat staan in de onlangs geop­perde euro bonds. Merkel weet dit en ook dat ze zichzelf afserveert indi­en ze toch op ​“dweilen” bli­jft aankoersen. 

Day of reck­on­ing
Als het sys­teem instort, zal dit niet zon­der gevol­gen voor de werelde­conomie zijn en zal naar verwacht­ing een finan­ciële tsuna­mi van ongek­ende omvang teweeg­bren­gen. Ten­min­ste 5 of 6 lan­den gaan sowieso kop­je onder. De meeste Europese banken kun­nen alleen in lev­en bli­jven met tomeloos bijge­drukt geld met een spin-off naar Amerikaanse banken. Dus ook de Fed dient weer nieuwe drukpersen in te huren. Maar hoeveel er ook wordt bijge­drukt, op goed moment kun je the day of reck­on­ing tege­moet zien. Per slot kun je niet bli­jven bailouten en soev­ere­ine stat­en al hele­maal niet! Val­u­tas­pan­nin­gen kun­nen tot han­delss­pan­nin­gen lei­den (zie Zwit­ser­land) en deze ver­vol­gens weer tot oor­logss­pan­nin­gen (de beste economis­che dri­jfveer)

Beursvoor­spellin­gen
John Huss­man Ph.D. van het gerenom­meerde Huss­man Funds gericht op weinig risi­co en lange ter­mi­jn­groei zette in dit kad­er in een com­men­taar nieuwe tar­gets voor de S&P neer. Dat deed onlangs ook Felix Zulauf van het onder­schei­den Zulauf Asset Man­age­ment van­wege zijn voor­spellin­gen voor 2008. Hun geschet­ste uitkom­sten liggen in de orde van één­maal de boek­waarde van de S&P index en daarmee naar een S&P van ca. 800 pun­ten met een over­shoot als gevolg van de pen­d­uleswing naar miss­chien wel 400 pun­ten. Dit staat te gebeuren wan­neer het vertrouwen volledig wegza­kt en de paniek de beurzen in de heupzwaai neemt. 

In gold we trust
In lijn daarmee zou de AEX kun­nen uitkomen op een stand van 180 à 190 of nog een keer de helft hier­van. Tegelijk­er­ti­jd zal goud in dat geval in omge­keerde evenredigheid sti­j­gen naar hoogten richt­ing $2.700 tot $3.500 per ounce. Zil­ver heeft nog een inhaal­slag te mak­en en kan zomaar omhoog vliegen naar $100 tot $135 per ounce. Boven­di­en zullen dit beslist niet de eind­standen zijn! In euro’s durf ik geen standen aan te geven.

Goed, edel­metaal ren­deert voor geen meter maar geldt dat bijvoor­beeld nog wel voor Amerikaanse Trea­suries? In alle tij­den van onbe­heers­bare mon­e­taire span­nin­gen en oneven­wichtighe­den blijkt edel­metaal de beste store of val­ue te zijn. Dit gegeven is tot dusver nog maar bij een zeer ger­ing per­cent­age (pro­fes­sionele) beleg­gers doorge­dron­gen en ook dit kan lei­den tot een nieuwe soort self ful­fill­ing prophe­cy.

In de markt zegt men dat nog steeds min­der dan 1% van het totale mon­di­ale belegd ver­mo­gen in edel­metaal is belegd. Dat zal ongetwi­jfeld te mak­en hebben met de veel gerin­gere liq­uiditeit van ​“het gouden goed­je”. Voor aan­de­len in de bij het geste­gen edel­metaal sterk achter gebleven edel­metaal­fond­sen geldt dat natu­urlijk veel min­der. Je ziet deze intussen nu ein­delijk (zelfs ondanks manip­u­latie!) ook bij een dal­ende beurs aantrekken. Voorts dreigen de span­nin­gen als gevolg van het opeisen van de goudreserves in Lon­den op de gema­nip­uleerde COMEX (waar de frac­tionele reserve van 1% — 2% wordt gehanteerd) de pan uit te rijzen. Voor JP Mor­gan als ver­reweg groot­ste en meest actief manip­ulerende par­tij kan dit direct het einde beteke­nen. Edel­metaal is dan niet meer aan te slepen. Om deze rede­nen zijn goud en zil­ver alles behalve ​“duur” en is er absolu­ut geen sprake van een bubbel.

Kri­tis­che sit­u­atie
Hoe nerveus beleg­gers intussen zijn gewor­den moge blijken uit de beurss­wings en dit geldt trouwens ook voor goud. Deze swings wor­den mede veroorza­akt door de high fre­quen­cy traders (banken) en de lever­aged ETF’s. Iedereen die het weet mag het zeggen, alleen de VIX (volatiliteits) index spreekt voor zich. Je kunt deze wel vergelijken met de schaal van Richter, alleen geldt hier een stand van boven 30 pun­ten als kritisch.

Robert Bron­cel
Copy­right, 12 sep­tem­ber 2011
www​.robert​bron​cel​.com