
Het tekort op de Amerikaanse Handelsbalans
In veel reacties naar aanleiding van het voortdurende tekort op de Amerikaanse handelsbalans is vaak te lezen dat de Amerikanen alleen maar kopen en vergeten te sparen.
En dat groeiende tekort is al tijden zo zoals de grafiek laat zien:
Een handelsbalans geeft de import en de export aan van een land. Als de export de import overstijgt, spreekt men van een overschot op de handelsbalans. De Amerikanen hebben al jaren een tekort op de handelsbalans dus de importuitgaven overtreffen de exportinkomsten.
In de economie gaat men er vanuit dat elk land in ieder geval streeft naar een positieve handelsbalans. Met een positieve handelsbalans kan een land nl. de eigen inkomsten vergroten.
Jean Baptiste Colbert, de vader van het mercantilisme
Ten tijde van het mercantilisme probeerde Colbert er al voor te zorgen dat Frankrijk een positieve handelsbalans had zodat de Franse Staat daarmee extra inkomsten verkreeg.
Men wijt eigenlijk het tekort van de handelsbalans aan de bestedingsdrift (consumeren) van de Amerikanen. Aan de andere kant wordt door Robert J. Samuelson beweerd dat het niet de bestedingsdrift van de Amerikanen is maar dat men in andere delen van de wereld te veel spaart. Men spreekt zelfs over mondiale spaarwoede.
Omdat het spaargeld natuurlijk goed moet worden belegd om een rendement te kunnen behalen investeert men dat niet in eigen land maar elders. Voorbeelden ervan zijn b.v. Europa, Japan en China.
In 2004 spaarden de Japanners 28% van het nationale inkomen en investeerden slechts 24% ervan in Japan zelf. De rest werd in het buitenland geïnvesteerd, het meeste in de VS. Dat overtollige spaargeld kwam dus voor een groot deel in de VS terecht en leidde ertoe dat de Amerikanen zelf meer gingen uitgeven en minder gingen sparen.
Een deel van die spaargelden werd in aandelen gestoken waardoor de beurzen bleven stijgen en tegelijkertijd de opvatting steunde dat men meer uit kon geven omdat men toch rijk genoeg was. Na daling van de beurzen zocht het geld zich een weg naar de huizenmarkt en belegden buitenlandse fondsen in obligaties en hypotheken.
De hypotheekrente was laag waardoor de vraag toenam en er ontstond een stijging van de huizenprijzen. Zo kwam men in een vicieuze cirkel terecht. Door de stijging van de huizenprijzen kreeg men het gevoel rijk te worden en begon men meer en meer uit te geven doordat men geld leende omdat de prijs van de huizen explosief was gestegen. Dit geld ging men natuurlijk weer consumeren.
Omdat, zoals we al eerder constateerden, andere landen in de VS investeerden was er toch sprake van een mondiaal evenwicht. Alleen als de investeerders zich gaan afwenden van de VS kan er een vervelende situatie ontstaan.
Op 18 augustus maakte het Amerikaanse ministerie van handel bekend, dat het tekort op de handelsbalans van de VS in juni ten opzichte van de voorgaande maand gestegen was met 6,1 procent, nl. van 55,4 naar 58,8 miljard dollar. Dat was opnieuw veel hoger dan verwacht.
Het tekort van de VS in de handel met China steeg tot een record van 17,6 miljard dollar terwijl de import uit dat land in juni 21 miljard dollar bedroeg, ook dat is een record. De Amerikaanse invoer van olie bereikte eveneens een ongekend hoog niveau, de waarde daarvan steeg van 13,7 miljard dollar tot 14,6 miljard dollar.
Algemeen wordt nu aangenomen dat het handelstekort van de VS nog verder toe zal nemen. Daar zijn twee oorzaken voor aan te geven.
-
De stijging van de olieprijs
-
De gevolgen van de orkaan Katrina
Zolang het overschot van andere landen het tekort van de VS compenseert is er sprake van een evenwicht, hoewel misschien een wankel evenwicht. Het is meer een stilzwijgende cirkel die niet kan noch mag worden onderbroken. Toch zouden andere landen er goed aan doen de binnenlandse bestedingen aan te moedigen.
Het tekort op de Amerikaanse handelsbalans zal toch moeten worden teruggedrongen, en liefst zo snel mogelijk. De bestedingen in de VS dienen meer in overeenstemming te zijn met de inkomsten.
Geen wonder dat Greenspan een duidelijke waarschuwing liet uitgaan .…
Greenspan waarschuwde al enkele malen voor daling huizenprijzen VS
De president van de Federal Reserve, het stelsel van Amerikaanse centrale banken, Alan Greenspan waarschuwde voor de gevolgen van de overspannen Amerikaanse huizenmarkt. Volgens Greenspan zal de sterke groei van de huizenprijzen onvermijdelijk tot een einde komen.
De woningverkoop zal afnemen, de prijzen zullen minder snel groeien of zelfs kunnen dalen. Greenspan deed deze voor zijn doen opmerkelijk scherpe uitspraken op het jaarlijkse symposium van de federale bank van Kansas City eind augustus.
Volgens de bankpresident is het geen taak van centrale banken om via hun rentebeleid in te grijpen in deze ontwikkeling. In de afgelopen jaren zijn de huizenprijzen in de Verenigde Staten met gemiddeld 50,5 procent gestegen. Vooral in de kustregio’s vond een ware prijsexplosie plaats.
Ondanks de negatieve gevolgen van het mogelijk ineenzakken van de huizenmarkt, voorziet Greenspan een positief effect. Het overgrote deel van de Amerikaanse huizenbezitters verzilvert de overwaarde op zijn huis en besteedt dit. Uit onderzoek blijkt een sterk verband tussen de groei van dit fenomeen en het enorme tekort op de Amerikaanse handelsbalans.
Het einde van de overspannen woningmarkt kan het sparen stimuleren en de import doen dalen. Dat zal leiden tot een verbetering van de Amerikaanse handelsbalans. Zo is er toch een positief effect te constateren als de huizenprijzen gaan dalen.
Een aardig beeld van de externe financiering geeft ook onderstaande grafiek aan
Jo Swaen
US Markets
Website Jo Swaen. www.blikopdewereld.nl