De schuldenberg, de hoge aandelenkoersen, de belangstelling in het goud, de FED die maar geld blijft bijdrukken en dit vanaf heden niet eens meer zal melden door het schrappen van de M3 regel en vooral het aantreden van "Helikopter Ben" zal het er allemaal niet makkelijker op maken ... Het oppompen van alles en het laten aandikken van de schuldenberg zowel federaal als particulier moet op een bepaald moment grote en onherstelbare gevolgen krijgen ... Het blijft dus opletten ... Ook de dollar zou wel eens met een grote daling kunnen starten ipv dat die sterker wordt ... Deel 3 in de reeks het grote afrekenmoment ...
Het Amerikaans afrekenmoment (deel 3)
De Amerikaanse FED (Federal Reserve) heeft deze week de rente wederom verhoogd, het tarief is nu 4,25%. De argumenten daarvoor zijn bekend: er bestaat een toenemende kans op inflatie volgens de FED. Wat menigeen weet is dat de FED feitelijk denkt en hoopt dat de zeepbellen in de beurs en de huizenmarkt op die manier langzaam zullen verdwijnen.
Zolang de schuldenlast nog steeds zo explosief toeneemt (zie deel 1 Zie deel 1 - DEBT: Het Amerikaanse afrekenmoment…), is dat een onwaarschijnlijk scenario. De FED zal met het verhogen van de rente ook niet willen dat de beurskoersen en de huizenprijzen gaan dalen, want dat zou dan weer rampzalig zijn voor de Amerikaanse economie.
Is er dan geen inflatie in Amerika?
Het is maar hoe men het definieert. Uitgaande van ‘het verlies van koopkracht’, is er zeker sprake van inflatie. In de jaren ’70 ging het vooral om snel stijgende consumentenprijzen, in recente jaren betekent inflatie vooral dat de koopkracht is verminderd als gevolg van rap stijgende prijzen en koersen van aandelen, huizen, kunst, commodities (olie) en van de obligaties. In alle gevallen kun je met één dollar aanzienlijk minder kopen dan laten we zeggen vijf, tien of twintig jaar geleden. Op de grafiek hieronder ziet u dat de acceleratie behoorlijk is de afgelopen decinnia.
Koopkracht dollar 1800 - 2005
Wat nogal frappant is, is dat tot de oprichting van de FED in 1913, de koopkracht van de dollar min of meer constant was. Sinds de oprichting van de FED begon de koopkracht van de dollar scherp te dalen, ongeveer 92% gedurende de laatste 100 jaar!
Tegelijkertijd bevindt de netto vermogenswaarde van de Amerikaanse huishoudens zich op of in de buurt van een all time high, hetgeen mag blijken uit de onderstaande grafiek:
Deze 'all time high' kwam tot stand door met name de fors stijgende huizenprijzen en aandelenkoersen, die stijgende prijzen hebben de Amerikaanse economie tot grote hoogte opgezwiept. De opvolger van Alan Greenspan als voorzitter van de FED, Ben Bernanke, liet er geen misverstand over bestaan: dit bezittingenniveau mag onder geen beding in waarde dalen en Bernanke zal daar ook voor gaan zorgen, desnoods zou hij helikopters de lucht in sturen om dollars over Amerika uit te strooien (geen grap! want dat is een van de meest bekende uitspraken van deze man die door het leven gaat al 'Helikopter Ben').
Stel nu dat zowel de Dow Jones als de huizenprijzen met 20% zouden dalen. Wat zou Bernanke doen? Precies, dollars bijdrukken en daarmee de geldvoorraad flink vergroten en die uitdelen aan de consument, desnoods via helikopters. En dat alles vanuit de idee dat de FED de oneindige macht heeft om ‘het Amerikaanse afrekenmoment’ uit te stellen. Dus dat de FED erin slaagt een periode van recessie uit te stellen of wellicht zelfs af te stellen.
Bernanke: zie ook artikel Opvolger Greenspan? Ben Bernanke is het
Stel nu eens dat de FED in het ‘infleren’ of ‘reïnfleren’ van bezittingen zou slagen. Voor de Amerikaanse investeerders betekent dat vooral dat ze moeten uitzoeken welke prijzen het meeste stijgen (consumentenprijzen of de prijzen van bezittingen). Uitgaande van de afgelopen jaren lijkt het bijdrukken van dollars dan vooral effect op het netto vermogen te hebben: dit zal in nominale termen gelijk blijven of in waarde stijgen. Afgezet tegen een harde valuta of tegen de goudprijs zullen de bezittingen vermoedelijk echter wel onderuit gaan. Aangezien alle centrale bankiers in mindere of meerdere mate de neiging hebben om de geldvoorraad te vergroten door een bepaalde munteenheid in ruimere mate te laten circuleren (lees: door het bijdrukken daarvan), zullen de Amerikaanse bezittingen vooral in waarde dalen tegen die ‘valuta’ waarvan het aanbod beperkt is: goud, zilver en platina.
Interessant in dit verband is de verhouding tussen de Dow Jones en de goudprijs.
Zie onderstaand een grafiek van die verhouding sinds 1900:
De Dow-goud-verhouding fluctueert sinds 1900 tussen 1 en bijna 45. Bij een waarde onder 5, was goud duur en waren aandelen goedkoop. Omgekeerd, bij een waarde boven de 20 waren aandelen duur en was goud relatief goedkoop.
Het is interessant om te zien wat sinds het jaar 2000 gebeurd is. Toen de beurzen in maart 2000 op een top stonden, bedroeg de Dow-goud-verhouding bijna 45. De Dow was op dat moment erg duur: het kostte – simplistisch gezegd – 45 ounces goud om 1 Dow Jones te kunnen kopen. De Dow-goud-verhouding is flink gedaald sindsdien, gelet ook op de daling van de Dow Jones die aanhield tot 10 oktober 2002.
Nadien heeft de Dow Jones een rebound laten zien van grofweg 7100 naar 11.000. Men zou verwachten dat de Dow-goud-waarde sindsdien ook weer gestegen is. Echter, dat is niet het geval: na een zijwaarts patroon, heeft de Dow-goud-verhouding haar dalende trend vervolgd en kost 1 Dow Jones momenteel ongeveer 20 ounce goud.
Korte uitleg Dow-Goud-verhouding:
Simpel vertaald betekent het dat ‘de eerlijkste valuta’ ter wereld – goud – harder gestegen is dan de Dow Jones. Deze outperformance van goud ten opzichte van de Dow Jones zal naar mijn mening nog wel even aanhouden. Wanneer u slechts één ounce goud betaalt voor één Dow Jones, lijkt het gerechtvaardigd om te stellen dat de Dow Jones echt goedkoop en dus weer koopwaardig is. En misschien is het in feite nog wel minder: Aangenomen dat Bernanke doet wat hij zegt te zullen doen, te weten het tegengaan van deflatie door het massaal bijdrukken van dollars, is over enige tijd mogelijk slechts een halve ounce goud nodig om 1 Dow Jones te kunnen kopen. Hoe dan ook, het lijkt in elk geval aan te bevelen om eerder goud te kopen dan Amerikaanse aandelen.
Wat gebeurt er echter als Bernanke er niet in slaagt de bezittingen opgepompt te houden en de aandelen- en huizenmarktzeepbel knapt of langzaam leegloopt met 50% of zelfs tot 90% zoals de Amerikaanse beurs goeroe Robert Prechter en andere aanhangers van de deflatietheorie voorspellen? Een debacle van serieuze omvang zal het gevolg zijn. Dat betekent vele faillissementen, het inklappen van de derivatenmarkt en natuurlijk een bankencrisis die alle vorige ruim zal overtreffen. 'Denk aan de piramidespelers' zie ook: Bankenbubbel, piramidespelers ..
Wat mogen we in 2006 verwachten van de koers van de dollar ten opzichte van de andere valuta?
De dollar was dit jaar toch behoorlijk sterk wat te verwachten was, want aan het einde van 2004 werd door investeerders massaal geld ingezet op nog verdere dalingen van de dollar. Het sentiment was bovendien extreem negatief. Aangezien dit contraire indicatoren zijn, was een rebound van de dollar een kwestie van tijd.
Op dit moment zien we echter precies de omgekeerde situatie, aangezien speculanten op dit moment extreem positief zijn over de dollar en negatief over andere valuta. Bovendien staat het aantal speculatieve posities dat is ingenomen op een verdere stijging van de dollar op recordhoogte:
Met andere woorden: zorg dat u ‘uit de dollar’ bent en in de euro, Zwitserse franc en de yen. Of beter nog: denk eens aan goud, zilver en platina.
Guy Boscart © US Markets