Blijft de waarde van het geld automatisch bestaan bij de Gouden Standaard? En waarom verlenen de banken geen kredieten meer aan het Midden en Kleinbedrijf.
Waarde en inflatie
Het begrip waarde speelt in de economie de grootste rol en is daarmee het onderzoeken waard. Zodra de economie méér werd dan jagen en vissen werd ruilen de belangrijkste activiteit. De prijs wordt vastgesteld als zowel koper als verkoper vinden dat wat ze afgeven minstens evenveel waard is als wat ze ervoor terugkrijgen. Eigenlijk is dat nog steeds zo. Nu zou het wel toevallig zijn als de beide partijen precies die goederen hebben die ze samen willen ruilen dus ontstaat een meerpartijenruil. De waarde van de afgegeven goederen moet dus even geparkeerd worden in iets waarvan men kan vertrouwen dat het diezelfde waarde heeft en houdt zodat men de ruil deels kan uitstellen en later af kan maken. Er ontstond zo een “ruilmiddel” wat allerlei vormen aan kan nemen zoals goud, geld, maar evengoed zouden dat dingen kunnen zijn die een bepaalde tastbare waarde hebben bv “vierkante meters grond” of minder tastbaar, als iedereen daar genoeg geloof in zou hebben, “punten om in de hemel te komen”. Hoofdzaak is dat het een betrouwbaar middel is om van de ene waarde naar de andere waarde te stappen.
Vertrouwen speelt de hoofdrol
Dat betrouwbaar zijn van het ruilmiddel is eigenlijk het punt waarop het in de geschiedenis altijd fout is gegaan. Legio zijn de verhalen van edelen die “betrouwbare” munten sloegen maar in steeds grotere hoeveelheden. In eerste instantie leidde dat tot een booming economie totdat men doorkreeg dat men bedrogen werd en dan zakte het zaakje weer in elkaar.
Het manipuleren van het ruilmiddel is de belangrijkste oorzaak dat het fout kan gaan met die ruilhandel. Het hoeft geen betoog dat hebzucht en machtsmisbruik de belangrijkste oorzaken zijn. Vroeger waren dat de edelen, tegenwoordig is het de overheid samen met de financiële wereld. In alle tijden waren het dus de machthebbers die hun hebzucht niet kunnen bedwingen en hun macht misbruiken.
Hoeveel geld is er eigenlijk nodig?
Er is zoveel geld nodig dat de economie tot in lengte van jaren rustig zijn gang kan gaan en zich kan ontwikkelen. Wat hebben we aan dat antwoord?
Dat antwoord houdt in dat het geld noodzakelijk is van waarde naar waarde te stappen en niet meer dan dat. Zodra aan het geld andere functies worden toegekend gaat het fout. Je kunt uitrekenen hoeveel geld er nodig is om bij een bepaalde omvang van de economie de processen ongestoord te kunnen laten functioneren: goederen-> geld-> goederen-> geld-> goederen enz. De economie zal zelf aangeven wat de goede geldhoeveelheid is want is er teveel geld dan voelen de mensen die echte waarde in hun bezit hebben zich bedrogen en dan zullen ze hun prijzen verhogen (dat heet dan inflatie) , is er te weinig geld dan ontstaat vraaggebrek en zijn ze verplicht hun prijzen te verlagen om toch wat te verkopen (dat is dan deflatie). Ongestoord wil zeggen dat beide verschijnselen zich niet voordoen. Het kan natuurlijk altijd dat prijzen zich wijzigen door andere oorzaken bv een mislukte oogst door droogte leidt tot hogere voedselprijzen of iedereen wil graag een i‑phone en dan kan Apple hele hoge prijzen vragen. Dat heeft dus niets met inflatie of deflatie te maken.
Een heel belangrijk gegeven is wel dat de waardebepaling van productie en goederen zich afspeelt in de reële economie; de economie van productie en bedrijven, van werknemers en van consumenten. Daar telt wat een kilo kost. In de financiële wereld daarentegen heeft men alle besef van waarde verloren.
Natuurlijke rol van de banken
Wanneer iemand iets verkocht heeft en even niet aan de economische kringloop deel wil nemen is het zaak dat het geld dat hij bezit wel aan de kringloop deel blijft nemen. Hij kan het dan zolang aan iemand anders in bruikleen geven zodat die bv investeringen kan doen. Omdat dat toch een zeker specialisme en oplettendheid vereist zou dat uitbesteed kunnen worden aan een bank: hij zet het geld op de bank en die zorgt er voor dat het geld onderweg blijft in de economie. Dat is de natuurlijke rol van de bank. De boodschap is duidelijk: Geld dient alleen om van waarde naar waarde te stappen.
Betekenis van de Gouden Standaard
Aanhangers van de theorie van de Gouden Standaard gaan er van uit dat het geld zelf ook een zekere economische waarde vertegenwoordigt. Op zich lijkt dat logisch omdat iemand die iets verkoopt geen risico lijkt te lopen als hij goud ontvangt wat zijn waarde houdt tot in lengte van jaren. Maar dan komt de bittere praktijk: om zeker te zijn van je zaak zou je bij transacties het goud bij je moeten hebben. Prachtige mogelijkheden voor struikrovers om iemand in zijn nek te slaan als hij iets verkocht heeft of iets wil gaan kopen. Dat werkt dus niet. En dan begint het feest weer van voren af aan: het goud wordt opgeslagen in een zwaar bewaakt fort, uiteraard door de overheid of nog mooier door de vereniging van banken (zoals in de VS de FED) en van het aanwezige goud worden briefjes gedrukt: “goed voor 5 gram goud”, “goed voor 1 gram goud” enz. In eerste instantie vertrouwt men het zaakje nog wel maar allengs ontdekt men dat er toch wel erg veel briefjes in omloop beginnen te komen en dan blijkt zoals gewoonlijk dat ze hun graaivingers niet uit de pot kunnen houden en gewoon briefjes drukken voor goud dat er niet is.
Waarde van het geld hangt af van een betrouwbaar beheer
Je kunt theorieën aanhangen die je wilt, als je er niet in slaagt een systeem te verzinnen om de graaiende overheid in zijn hok te houden dan loopt het op den duur altijd mis. Democratie en verkiezingen helpen daar niet bij want de mensen die het meest benadeeld worden stemmen juist toch weer op dezelfde politici. Ze krijgen natuurlijk wel voortdurend stemadvies via de gesubsidiëerde MSM maar toch zou je verwachten dat de mensen op den duur door schade en schande wijzer zouden worden. Zie hier ook het belang om de kwaliteit van het onderwijs steeds te verlagen en de geschiedenislessen af te schaffen. Het is gewoon een variant op het thema: houd jij ze arm dan houd ik ze dom. In Nederland is inmiddels zo’n groot deel van de mensen afhankelijk van de graai- en uitdeelcultuur dat de weg terug bijna onmogelijk is. De basis waarop dit gebouwd is wordt echter steeds dunner………..
Wat is er thans aan de hand met de kredietcrisis?
Zoals in mijn vorige columns aangegeven is er een enorme geldhoeveelheid gedrukt die als een bom boven het economische systeem hangt.
Op één of andere vreemde manier heeft al dit geld maar in zeer beperkte mate zijn weg gevonden naar de reële economie. Zou dat volledig het geval zijn geweest dan zaten we nu al weer in de fase van een brood voor een paar duizend euro. Als we ons beperken tot Europa dan is de oorzaak van de crisis vooral het handjeklap tussen overheid en banken om gigantische bedragen te scheppen en uit te lenen aan de overheid, waarbij de laatste dan tot in lengte van jaren op kosten van de belastingbetaler rente moest betalen en de banken daardoor tot in de eeuwen der eeuwen gemakkelijke inkomsten hadden. De banken hebben dus op hun balans enorme bezittingen staan aan staatsleningen die door de dreiging van een bankroet van één of meer van die staten bijna niets waard zijn geworden. Vooral de staatsleningen van de Zuid-Europese landen zijn in waarde gedaald. Nu doet men wel net of dat allemaal de schuld is van die zuidelijke landen maar het zijn vooral banken uit de rest van Europa die daar met lekkere leningen hebben lopen leuren omdat ze er van uit gingen dat die waarde van de euro toch gedekt was. Je kunt het die Grieken niet eens zo kwalijk nemen dat ze, liggend in de zon, ja zeiden tegen die leningen, vooral omdat ze de rente niet eens daadwerkelijk hoefden te betalen omdat die bij de hoofdsom werd opgeteld.
Door de waardedaling van hun bezittingen zijn bijna alle banken in Europa eigenlijk failliet. En dan praten we nog niet over de verliezen die ze geleden hebben met de aankoop van waardeloze mandjes sub-prime-leningen, deelname aan pyramidespellen etc.
Laten we de weg van de geschapen euro maar eens volgen om te kijken waar hij inflatie veroorzaakt. De euro wordt geschapen bij de bank en tegoed geschreven bij de overheid. Die geeft hem weg als uitkering of voor advieskosten. In het eerste geval komt hij in de reële economie terecht want de arme sloeber die hem krijgt koopt meteen een I‑phone. De adviseur echter stikt bijna in zijn geld en zet het op de bank waardoor het verder niet uitgegeven wordt en geen inflatie veroorzaakt. Tot de kredietcrisis van 2008 werd het dan nog vrij gemakkelijk uitgeleend aan burgers en het bedrijfsleven of opnieuw aan de overheid. Het werd dan uiteindelijk toch uitgegeven en kon dan alsnog tot inflatie leiden. Dat er in die periode geen duidelijke inflatie ontstond is vooral te danken aan het importeren van enorm goedkope producten, vooral uit China, waardoor de prijsstijgingen hier beperkt bleven. Bovendien blijkt dat een jaarlijkse toename van de geldhoeveelheid van zo’n 3% niet tot noemenswaardige inflatie leidt. Na 2008 zijn de banken goeddeels opgehouden met geld te lenen aan de particuliere sector en het bedrijfsleven. Het door hen geschapen geld komt langs die weg dan ook niet binnen in de reële economie. In plaats daarvan wordt dat geld gebruikt voor de handel in allerlei fancy financiële producten waar ze vaak ook nog grote verliezen op leiden. In paniek zetten ze het nu zelfs weg tegen een negatieve rente bij de Nederlandse en Duitse overheid. Hoe ver kun je zinken.
Als je bij de bank binnenkomt zou je uit de arrogantie niet afleiden dat ze eigenlijk failliet zijn.
Eén van de belangrijkste redenen dat de enorme geldhoeveelheid niet tot een noemenswaardige inflatie leidt is gelegen in het feit dat banken niets meer uitlenen aan de gewone mensen en de bedrijven. Het geld komt dus niet binnen in de reële economie. Mocht u denken dat dit te danken is aan hun edelmoedigheid omdat ze de mensheid geen inflatie aan willen doen dan heeft u het mis.
Het zit zo: voor kredietverlening hebben ze afgesproken dat ze tegenover een hoeveelheid krediet een hoeveelheid eigen vermogen moeten hebben. Dat zijn de zogenaamde Basel-akkoorden. Er zijn twee uitersten: tegenover kredieten aan die onbetrouwbare ondernemers moet je veel eigen vermogen hebben en tegenover kredieten aan de betrouwbare overheid zo goed als niets.
Kredietverlening aan een ondernemer kost dus relatief veel eigen vermogen en omdat de meeste banken virtueel failliet zijn hebben ze niet eens meer een eigen vermogen. Voor de vorm verlenen ze dan in ieder geval géén “moeilijke” kredieten maar volgens hun eigen normen mogen ze niet eens krediet verlenen en dat verbergen ze achter een masker van arrogantie: uw plannen worden afgeschoten en daar is de deur. Is het u niet opgevallen dat uw dossier steeds up-to-dater gemaakt wordt? Een formuliertje hier, een formuliertje daar. Allemaal werkverschaffing want aan kredietverlening doen ze niet meer. Het personeel vliegt ook met bosjes de laan uit. Alleen de directie blijft zitten. Als je boven de bonusgrens zit ben je veilig. Om het verdwijnen van dit soort banken hoeft niemand een traan te laten. Ze hebben voor de maatschappij namelijk geen toegevoegde waarde meer.
Gaat de geld-bom ploffen en hoe gaat dat in zijn werk?
Zo lang de enorme geldhoeveelheid in zakjes en mandjes over de aardbodem flitst is er nog niet zo veel aan de hand. De ontploffing is als er ergens een dambreuk ontstaat en het geld massaal in de echte economie terecht komt. Enorme prijsstijgingen zullen het gevolg zijn oftewel het geld wordt in korte tijd waardeloos. Het ja-antwoord lijkt een kwestie van tijd. Wanneer weten we niet maar of de euro daar ernstig door wordt getroffen valt ook nog te bezien. De situatie in Europa is beslist niet wanhopig al worden daar vele woorden aan gewijd vooral met de bedoeling de Zwarte Piet bij de PIGGS landen te leggen en net te doen alsof de rest er part noch deel aan heeft. Het eigen stoepje wordt keurig schoongeveegd. In mijn column “de kredietcrisis is nog op te lossen” geef ik aan dat de door de banken gecreëerde geldmassa geneutraliseerd moet worden door hem te garanderen en eeuwig te maken zonder rentebetalingen. Het wordt een keurige bom zonder ontsteking. Al die staatsschulden hoeven dan niet meer terugbetaald te worden zodat de burgers niet nog eens extra uitgeknepen hoeven te worden zoals de politici thans met veel plezier gaan doen (met alle gevolgen van dien voor de koopkracht).
Internationaal is de situatie ernstiger, met name de hoeveelheid USdollars die over de wereld zwerft, daar is geen houden meer aan.
De ontploffing van het systeem zal in ieder geval de dollars waardeloos maken maar met de vindingrijkheid van de Amerikanen kan dat ook nog wel een tijdje duren. Dat de euro daar dan bij hoort is dus lang niet zeker, zij het dat de verbindingen met de dollar talrijk zijn. De economie van het Eurogebied is in wezen niet ongezond en het kan goed zijn dat de waarde van de euro ten opzichte van andere valuta tijdens zo’n proces enorm stijgt.
Wat zijn de gevolgen van de geldontwaarding? De geschiedenis kent talloze voorbeelden, van Duitsland tot Zimbabwe. Daar is dus volop ervaring mee.
Iedereen die dan het betreffende geld contant bezit is het zo goed als kwijt, niet meer en niet minder.
Volgende week bekijken we wat daar aan te doen is voor zover u dat nu al niet weet. Dan zien we ook wat er gebeuren moet ná een big bang.
Goud nog eens door de helft
Na het ineenstorten van de financiële wereld was in 2014 op veler verzoek in Nederland de Gouden Standaard weer ingevoerd. Er kon niet meer gesjoemeld worden met geld. Verder was er niet veel veranderd want iedereen had weer op dezelfde partijen gestemd. We schrijven december 2014 en Nederland maakt zich op voor het grote herverdelingsfeest. Het zou een prachtig feest worden, georganiseerd door de MSM en met een co-presentatie van P. de Leeuw en M. van Nieuwkerk. Midden op het podium lagen drie miljoen klompen goud, vertegenwoordigend de waarde van de jaarproductie van de drie miljoen Nederlanders die nog echt werken. Het goud was echt aanwezig ten bewijze dat we een eerlijke overheid hebben in Nederland met een eerlijke Gouden Standaard. Links in de zaal zaten de werkgevers en werknemers, verantwoordelijk voor de productie van deze prachtige stapel goud. Rechts zaten de mensen die dit jaar nog niets geproduceerd hadden: de politici, burgemeesters, notabelen, rechters, management van gezondheidszorg en scholen, directeuren van woningcorporaties, ziektekostenverzekeraars en pensioenfondsen, ministers, topambtenaren, bankiers en al hun adviseurs. Het werd een geweldige avond der eenheid onder het veelzeggende motto “samen”.
Op het hoogtepunt van de avond kwam een prachtige met diamanten versierde guillotine naar beneden vallen die de stapel goud precies in tweeën spleet. Onder het gejuich van alle tot tranen toe bewogen aanwezigen zakte vervolgens een schitterend filmdoek naar beneden die ook de zaal in tweeën verdeelde. Aan de linkse kant konden de aanwezigen door het opzetten van een speciale bril kiezen uit 3D films en reportages van Greenpeace, Al Gore, het WNF en Amnesty International. Vooral het bedrijf dat dit technische hoogstandje ontwikkeld had was zeer trots en kreeg een Koninklijke Onderscheiding. Tegen twaalven gingen de aanwezigen naar huis want ze moesten ’s morgens weer vroeg aan de slag. Bij het vertrek kreeg ieder zijn half klompje goud mee, de andere helft was voor de herverdeling.
Aan de andere kant van het scherm duurde het herverdelingsfeestje tot in de kleine uurtjes. Sommigen konden de hen toekomende goudstukken nauwelijks dragen. De Leeuw en van Nieuwkerk hadden daar geen moeite mee, ze kregen ieder 48 stukken en hadden een koelie bij zich om het te dragen. De dankwoorden die ze kregen waren oprecht en welgemeend….
Wordt vervolgd….
Paul Nagels
Voor US Markets
Drs Paul Nagels (1951) is monetair econoom en ondernemer. Hij was jarenlang politiek actief en werkzaam in scholing en educatie. Ingewikkelde problemen kunnen volgens hem vaak op een duidelijke en heldere wijze uiteengezet worden.