Deze vraag lijkt heel simpel met een dikke "JA" te beantwoorden. Alles lijkt crescendo te gaan nu en er zijn maar weinig problemen naar buiten gekomen de laatste maanden. De rust op de financiële markten lijkt weer helemaal teruggekeerd dankzij de FED.
De S&P staat weer boven de koersen van 12/9/2008. Dat was de vrijdag voordat Lehman omviel.
QE versie 2 werd uiteindelijk 600 miljard en werd met gejuich ontvangen door aandelenbeleggers. Deze beleggers verwachten nog meerdere QE versie’s. De FED heeft inmiddels een weg ingeslagen en zal waarschijnlijk net zolang doorgaan met dit middel totdat de economische groei en de werkgelegenheid aantrekt. Deze twee fundamenten zijn de peilers van de FED en daar zijn ze verantwoordelijk voor. Een ander en misschien wel belangrijkste peiler van de FED is het vertrouwen in financiële markten geworden. Bernanke heeft dit in diverse artikelen gemeld. Tot dusverre heeft zijn plan enorm goed gewerkt voor de aandelenbeleggers. Ben heeft de banken in zijn armen gesloten en ze voorzien van honderden miljarden dollars om ervoor te zorgen dat de winsten weer op peil gebracht konden worden. De boekhoudregels voor de banken zijn versoepeld en daardoor zijn de winsten weer flink toegenomen. De grote bedrijven hebben geprofiteerd van de crisis en hierdoor flink in de kosten gesneden en zich dus razendsnel aangepast aan de crisis. Bijkomend voordeel is dat de opkomende landen zich positief ontwikkelen en daar sprake is van behoorlijke groei. Aandelenbeleggers zijn van nature optimisten en blijven geloven in groei en zo zijn we weer in een fase beland dat de bomen tot in de hemel groeien.
Neus op de feiten:
De FED blijft zeggen dat de rente laag moet blijven. Dit zorgt ervoor dat bedrijven en consumenten weer zullen gaan lenen waardoor de economie vanzelf aantrekt en de werkgelegenheid gaat groeien. Het lijkt allemaal zo simpel maar wanneer ik naar de VS kijk dan vallen me een aantal zaken op. De rente is al mega laag nu en toch blijft de huizenmarkt afzwakken. Dit betekent dus dat burgers niet in staat zijn om hun hypotheken over te sluiten tegen de lagere rentes. Laat staan dat er fors meer nieuwe huizen verkocht worden. De laatste cijfers hieromtrent liggen op het niveau van de jaren ’70. Dus ook wanneer de rente nog iets lager gaat (kan al bijna niet meer) zullen de burgers dan opeens wel gaan lenen?
Bedrijven zullen meer en goedkoper kunnen lenen stelt de FED. Ik heb een beetje opgelet de laatste maanden en vooral de grote bedrijven bulken werkelijk van het geld. Gaan die dan extra lenen omdat de rente zo laag staat? Ik denk van niet. De kleine bedrijven moeten lenen van de banken en aangezien de banken het rente % bepalen hebben die kleine bedrijven ook niks aan de lage kapitaalmarktrente. Het hele renteverhaal van de FED is dus een wassen neus als je het mij vraagt want burgers gaan juist de andere kant op. Beginnen te sparen en zijn bezig om hun schulden (creditcards bijvoorbeeld) af te lossen. Hulde daarvoor. Het lijkt erop dat zij als eerste beseffen op iets te grote voet te hebben geleefd de afgelopen decennia. Een economische groei op niveau van de afgelopen decennia is dus uitgesloten. De overheid in de VS moet dit nog gaan inzien en zullen dus eens wat beter naar de burgers moeten luisteren. De verkiezingen gaven de onvrede over het huidige beleid al aan, maar of Obama er iets mee gaat doen is nog maar de vraag.
Daarnaast zal deze manier van het extreem laag houden van de rente, de werkgelegenheid echt niet doen aantrekken. Vanaf de crisis in 2008 zijn er al ruim 2 miljoen Amerikanen gestopt met het zoeken naar een nieuwe baan. Gelukkig voor de aandelenbeleggers worden deze mensen niet meer meegeteld als werklozen waardoor het % werklozen zo rond de 10 blijft schommelen. De beroepsbevolking stijgt maandelijks met 120.000 dus reken maar uit hoeveel nieuwe banen erbij moeten komen wil deze 10% echt structureel naar beneden gaan.
Misschien bij QE versie 25 in 2015? Wie zal het zeggen.
Pensioenperikelen.
Door de lage rente is het rendement op obligaties dramatisch geworden en komen overal ter wereld pensioenfondsen in de problemen. In de VS is het rendement op bedrijfsobligaties gedaald van 5,8% in 2008 naar 2,8% op dit moment. Het is wel fijn om te weten dat de grote bedrijven zo goed bij kas zitten alleen zullen ze de pensioentekorten moeten aanvullen als blijkt dat de rente nog lange tijd zo laag blijft. In Nederland ligt de dekkingsgraad van de fondsen nu ruim onder de 100% terwijl dit meer dan 115% moet zijn. In de VS is het nog een stuk erger. Hier was de gemiddelde dekkingsgraad in juli 75,6% maar in augustus al gedaald naar 70,1%. Het laagste % van het afgelopen decennium. Het grootste probleem zit hem in de pensioenen van de overheidssector in de VS. Die is namelijk nog steeds gebaseerd op het eindloon. De regering Obama heeft gezegd dat pensioenfondsen langer de tijd zullen krijgen om hun dekkingsgraad op te krikken. Het is logisch dat de pensioenfondsen zich vanaf nu zullen gaan richten op risicovollere beleggingen met alle gevolgen van dien. Yes we can………. But?
Wie wordt de nieuwe Sjaak?
Japan en Europa hoogstwaarschijnlijk. Japan heeft vorige maand al aangegeven dat het vreest opnieuw in recessie te zullen belanden. Daarnaast wordt ook de ECB buitenspel gezet door het beleid van de VS. Je zou zeggen dat wanneer je in problemen bent je om hulp gaat vragen en probeert samen oplossingen te zoeken. De VS doet hier niet aan mee. Zij kiezen een volledig eigen strategie en nemen niet hun verantwoordelijkheid als grootste en belangrijkste land ter wereld. De VS heeft ons straks weer nodig denk ik. Of Europa dan wederom braaf ja zal knikken wil ik nog wel eens zien. Europa wordt nu op achterstand gezet en de problemen in Spanje, Portugal en Griekenland zullen weldra weer gaan komen. Ondanks het steunplan wat is gemaakt zullen deze landen aangeven dat ze leningen niet meer kunnen terugbetalen. De risicopremies van de staatsleningen van deze landen zullen door het plafond gaan en kwijtschelden van de schulden is het enige alternatief waardoor Europese banken in de problemen gaan komen. Er wordt te makkelijk gedacht dat de landen gered zijn door de steunmaatregelen.
Wanneer het valutageweld doorgaat zoals de afgelopen maanden dan zal de euro verder aansterken waardoor de export naar landen buiten de EU onder druk komt te staan. Het klink vreemd maar de EU heeft in feite weer een slecht nieuwsshow nodig. Samen met een interventie van de Yen in Japan en een nieuwe renteverhoging in China kan de dollar weer sterker gemaakt worden. Ondanks herhaalde oproepen van het IMF om zelfprotectie te vermijden negeren de grote landen dit volledig en kiezen ze die weg die voor hen het beste is. China gaat de yuan niet devalueren t.o.v. de dollar, althans niet in die mate die de VS wil. Dus grijpt de VS alles aan om de dollar verder af te laten zwakken. Hierdoor loopt de inflatie enorm snel op in de VS voor met name 1e levensbehoeften. Dat die nu uitgerekend niet meetellen in het officiële inflatiecijfer geeft te denken. Warren Buffet stelde het vorige maand zo: “burgers in de VS hebben nog steeds het gevoel dat ze in recessie zitten”. Tja, hoe zou dat toch komen?
Poets voor US Markets
Zaken door positieve bril bekeken: