Fiscaal Klif in het Stuwmeer van het geld

De groot­ste belem­mer­ing die we ken­nen om de wereld van het geld goed te begri­jpen is dat we te net­jes zijn opgevoed. Als je een schuld maakt moet die ook terug­be­taald wor­den. Geld dat je uit­geeft moet je ook ver­di­end hebben. Dat is er inge­stampt bij je opvoed­ing. Zo niet dan vol­gen aller­lei prob­le­men. Men kan zich al hele­maal niet voorstellen dat men thuis een print­er heeft staan die iedere dag een paar brief­jes van hon­derd euro drukt die dan gewoon in de winkel uit­gegeven kun­nen wor­den. Hoe hard­er men voor zijn geld moet werken hoe grot­er de moraal. Men zit dan in de wereld van het moeil­ijke geld.

Met min­der last van je geweten kun je mee­draaien in de wereld van het makke­lijke geld, zoals bij de over­heid en pen­sioen­fond­sen. Je hebt dan weliswaar geen drukpers staan maar wel een zak met brave burg­ers waar je maar tege­naan hoeft te schop­pen en er komt bij­na onbeperkt geld uit. Dan heb je ook nog de banken en de over­heid die uit het niets geld kun­nen schep­pen en dat uit kun­nen geven zoveel als ze willen. Als dat laat­ste fout loopt (inflatie=geldontwaarding) komt de reken­ing toch bij de burg­er terecht.

Zwart-wit denken
Het is een grote ver­ant­wo­ordelijkheid om een economie van pre­cies genoeg geld te voorzien, niet te veel, niet te weinig. Wan­neer er géén soe­pel sys­teem van kredi­etver­len­ing zou bestaan beperkt dat de groei- en ontwik­kel­ingskansen van de economie enorm. Ook bij ver­ant­wo­orde hoeveel­he­den is geld in omloop bren­gen al een lucratieve zaak en het zijn sterke benen die de weelde kun­nen dra­gen met zoveel gratis geld om te gaan. Zo zien we dat de Europese Cen­trale Bank een nieuw hoofd­kan­toor bouwt dat één mil­jard euro gaat kosten. Maar let in iedere stad maar op de prot­serige nieuw­bouw van bankkan­toren en gemeen­te­huizen. Alle­maal pro­ducten uit de wereld van het gemakke­lijke geld. Eén van de groot­ste vraagstukken in de toekom­stige economie zal zijn hoe je de graaiers aan ban­den kunt leggen. Toch is het vooral een moreel prob­leem: een euro kan hele­maal niet zelf denken en doet gewoon braaf zijn plicht: als hij uit­gegeven wordt zorgt hij voor inkomen bij de ont­vanger. De euro vraagt zich niet af of hij door lenen, uit­buit­ing, afpers­ing, geld­schep­ping of door hard werken in han­den van de betaler is gekomen. Er is hier maar één con­clusie mogelijk: de staat van de economie is afhanke­lijk van de hoeveel­heid euro’s die van hand tot hand gaan en daar­door inkomen veroorza­akt bij de ont­vangers. Verder niets. Al het overige wordt er door mensen bijbe­dacht. Dat betekent dus: hoe meer hoe beter, vooral als de pri­jzen dan ook nog eens con­stant bli­jven. Want als de vraag toe­neemt door­dat er ineens een hele­boel euro’s bijkomen ver­hoogt de verkop­er zijn pri­js en ontstaat inflatie. Zou er te weinig vraag zijn dan moet hij zijn pri­jzen ver­la­gen en ontstaat deflatie.

Stuwmeer met gratis geld
Beschouw het mon­e­taire sys­teem maar als een stuwmeer hele­maal vol met geld. Het is alti­jd hele­maal gevuld want het is toch gratis. De stuw wordt bedi­end door de over­heid en de banken. De stuw moet zover open­staan dat er een vrien­delijk kabbe­lende riv­i­er met liq­uiditeit­en ontstaat waar­door de vrucht­bare grond langs de riv­i­er rijke oogst voort­brengt. Staat de stuw te ver open dan ontstaan over­stro­min­gen, rot­tende oog­sten en aller­lei onheil. Staat de stuw dicht dan ver­droogt de boel. Nu zit er eigen­lijk de ver­keerde stuwwachter want zow­el de banken als de over­heid willen die stuw zo ver mogelijk open­draaien omdat het zulk lekker makke­lijk geld is. De mensen langs de riv­i­er zijn op zo’n moment natu­urlijk de klos. Het stuwmeer ligt bij Frank­furt en de riv­i­er stroomt prachtig door Europa en komt dan uit in de Mid­del­landse Zee. Wat is er de afgelopen jaren gebeurd? De banken hebben de stuw samen met de over­heid een stuk verder openge­draaid. Bij de stuw zat­en ze samen te tellen hoeveel geld ze door­li­eten want de afspraak was dat de over­heid voor­taan ieder jaar een bepaald per­cent­age van het doorge­lat­en geld aan de banken zou betal­en. Daar had­den ze de belast­ing­be­talers voor. Die euro’s die naar bene­den stroom­den waren er niet zoveel dat er rot­tende oog­sten en over­stro­min­gen ontston­den. Inte­gen­deel, het zorgde hier en daar voor flink extra inkom­sten bij gelijk­bli­jvende pri­jzen. Dat had nog jaren kun­nen duren als de twee tellers bij de stuw geen ruzie had­den gekregen.

Ruzie bij het stuwmeer
De Over­hei­d­steller gaf aan dat er in zijn achter­ban ruzie was ontstaan over het makke­lijke geld dat naar bene­den stroomde. In het hoge Noor­den stroomde de riv­i­er te snel voor­bij en de mensen in de vrucht­bare Mid­del­landse Zeedelta had­den veel meer profi­jt van de riv­i­er. Het moest ophouden en wel onmid­del­lijk. De ruzie liep zo hoog op dat de stuw prompt werd dichtge­draaid en de euro’s in de riv­i­er tot stil­stand kwa­men. De eerste ver­drogingsver­schi­jnse­len deden zich al spoedig voor in de gebieden die wat verder van de riv­i­er afla­gen. De mensen kre­gen geen tijd om zich in te stellen op een wat zuiniger gebruik. Maar het erg­ste komt nog: er ontstond een dis­cussie over het feit dat er teveel euro’s door de riv­i­er gestroomd waren. En de politi­ci hebben nu een in hun ogen fan­tastisch idee ver­zon­nen. Ze ver­schaf­fen iedere burg­er een emmert­je waarmee ze euro´s uit de riv­i­er moeten schep­pen (extra belastin­gen) om dat ver­vol­gens terug te doen in het stuwmeer vol met gratis geld. En waarom dan wel? Dan voe­len de Over­hei­d­steller en de Banken­teller zich min­der schuldig omdat de tel­li­jst dan min­der wordt. Meer effect heeft het namelijk niet. O wacht, het heeft natu­urlijk wel een immens effect want het land droogt nog meer uit. Het schep­pen met dat emmert­je zijn de belast­ing- en bezuinig­ings­maa­trege­len die de riv­i­er steeds brakker maken.

Fis­caal Klif
Ben Bernanke, voorzit­ter van de FED, ver­zon de term Fis­cal Cliff. Hij doelt daarmee op een com­bi­natie van belast­ingver­hogin­gen en lagere over­hei­d­suit­gaven waarmee de economie op het rif zal lopen. Bernanke ziet het vooral als een onheil­spel­lend sce­nario in de VS in 2013, maar in Europa is het schip al op weg naar dat rif. Aan de ene kant ver­hoogt de over­heid in Europa zijn belastin­gen, waar­door de koop­kracht van de bevolk­ing sterk ver­min­dert. Aan de andere kant wor­den er nog eens extra bezuinigin­gen doorgevo­erd zodat de beste­din­gen uit die hoek ook nog afne­men. Dat gebeurt in zo’n razend tem­po dat nie­mand tijd heeft zich aan te passen. Het zal desas­treuze gevol­gen hebben voor de totale beste­din­gen en dus voor de economie. In Ital­ië is de dal­ing van de con­sumentenbeste­din­gen dit jaar het grootst sinds 1946. Het is onbe­gri­jpelijk en bij­na mis­dadig ten opzichte van de Europese bevolk­ing dat dit met de huidi­ge stand van de economis­che weten­schap kan plaatsvin­den. Het meest wrange daaraan is dat juist de reële economie er door getrof­fen wordt, de economie van de hard­w­erk­ende bevolk­ing. De par­a­sitaire over­hei­ds­sec­tor en de mensen van het makke­lijke geld hebben zich aan alle kan­ten ingedekt en merken er weinig van. Het EU par­lement wil zijn begrot­ing nog steeds ver­hogen met grote per­cent­ages omdat er bij hen niets aan de hand is. De vraag is waarom er zo’n stem­ming heerst van boete doen. Het antwo­ord is duidelijk: die stem­ming wordt geschapen door de politi­ci die zelf ook de oorza­ak zijn van de prob­le­men. Zij kondi­gen de boete­doen­ing af en lat­en de mensen ver­vol­gens boeten. Zelf hebben ze er geen last van net zo min als dat ze hin­der hebben van hun gebrekkige ken­nis over de gevol­gen van hun han­de­len. Iedereen praat elka­ar maar na. Ze komen nog niet op het idee hun eigen impro­duc­tieve sec­tor af te bouwen in plaats van grot­er te mak­en. Ziet nooit eens iemand van hen het licht? En kan die de anderen dan over­tu­igen? Tsja, dat moet je ook willen want zo’n gemakke­lijk leventje……..

Drs Paul Nagels
Voor US Markets